Ahmedî İskender-nâme (2940-3926 beyit) (Dil incelemesi-metin-gramatikal dizin)

Abstract

Bu tez, Ahmedî'nin H. 792/ M. 1390 tarihinde kaleme almış olduğu `İskender-nâme` adlı eserin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Ty. 921 numarada kayıtlı ve müstensihi Nebî bin Resȗl bin Ya'kȗb olan nüshasının 26a- 34b varakları arasında yer alan 2940- 3926 beyitler üzerinde yapılan bir dil çalışması; yine aynı kütüphanenin Ty. 166 numarada kayıtlı olan ve müstensihi bilinmeyen nüshası ile bir metin karşılaştırmasıdır.Çalışmamız `İnceleme`, `Metin`, `Gramatikal Dizin` olmak üzere ana düzlemde üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm ile asıl konuya başlangıç yapılmadan önce `Giriş` kısmı yer alır. Burada; yazarın kimliği ve eserin adı, eserin konusu ve içeriği, eser üzerinde yapılan çalışmalar, sahası vb. konular üzerinde durulmuştur. `İnceleme` bölümünde: eserin söz varlığının incelenmesi, tavsifi, imlâ özellikleri, şekil bilgisi, ses özellikleri üzerinde durulmuştur.`Metin` bölümünde: Türk transkripsiyon kurallarına göre çeviri yazılı metin hazırlanmış ve Ty. 166 kayıtlı nüsha üzerine metin tenkidi yapılmıştır. İki nüsha arasındaki farklar dipnot sistemiyle sayfa sonunda verilmiştir. Türkiye Türkçesi sentaks özelliklerinden farklılık arz eden yapılar, karşılaştırmalı ve örneklendirmeye dayalı olarak incelenmiştir.`Gramatikal Dizin` bölümünde: metinde yer alan kelime ve kelime gruplarının alfabetik sıralanmış şekli, bunların geçtiği beyit numaralarının listeleri, kelimelerin metin içerisinde kullanılan anlamları ve morfolojik yapısı üzerine incelemeler bulunmaktadır.Çalışmanın sonunda, yararlanılan kaynakları tanıtan `Kaynakça` bölümü yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Ahmedî, İskender-nâme, Ses Bilgisi, Şekil Özellikleri.

In this thesis, the work of H. Alexander-nâme tarih written by Ahmedî on H. 792 / C. 1390 language study on 2940-3926 couplets, which are registered in 921 numbered and numbered between 26a-34b of the copy of Nebî bin Ras al-bin Ya'kub; again the same library Ty. 166 is a text comparison with an unknown copy of the number registered.Our study consists of three main chapters named `Examination`, `Text` and `Gramatical İndex`. Before the first chapter and the beginning of the main topic, the `introduction` part takes place. Here, the name of the writer as well as the topic and the content of the work, the studies done on it and its field etc. are emphasized.In the `Examination` section: the study of the vocabulary of the work, the attitudes, spelling features, sound features are emphasized.In the `Text` section: Turkish transcription rules prepared according to the translation written text and Ty. 166 the text was approved on registered copies. Differences of the two copies are given in the form of footnotes. Turkey Turkish structures which differ from the syntax specifications have been examined and, based on the comparative examples.In the section of `Gramatikal Index`: the alphabetical order of the words and word groups mentioned in the text, lists of the couplet numbers, the meanings of the words used in the text and the morphological structure.At the end of the study, there is a `Bibliography` section with the resources used. Key Words: Old Anatolian Turkish, Ahmadî, İskender-nâme, Phonetics, Shape Features.