Handânî Dîvânı (İnceleme-Tenkitli metin-Sizin)

Abstract

16. y.y. şairlerinden olan Handanî‟nin gerçek adı Halil‟dir. 946 (1539-40)tarihinde doğan şairin ölüm tarihi bilinmemektedir. 1001 (1592-93) yılında hayattaolduğu anlaşılan şair, Kanunî Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat dönemlerineşahitlik etmiştir. Handanî hakkında, tezkirelerde ve edebiyat tarihlerinde herhangi birbilgi bulunmamaktadır. Şairle ilgili veriler, bilinen tek eseri divanından yola çıkılarakelde edilmiştir.Handanî Divanı‟nın tespit edilebilen dört nüshası olup bu çalışmada tümnüshalar, metin tenkidine dâhil edilmiştir. Ağırlıklı olarak dinî ve tasavvufî konularınişlendiği metinde 49 kaside, 15 mesnevi, 44 musammat, 105 gazel, 58 nazm ve 44tuyuğ bulunmaktadır.Bu çalışmada Handanî Divanı, ana hatlarıyla üç bölümde incelenmiştir. İlkbölümde şairin hayatı ve sanatı hakkında bilgi verilmiş; ikinci bölümde metin, şekil vemuhteva özellikleri açısından değerlendirilmiştir. Özellikle Handanî‟nin, Hurufiliktenetkilenen bir şair olduğu düşünüldüğünden eser, bu cihetten de ele alınmıştır. Üçüncübölümde ise divanın tenkitli metni oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler: Handanî, Handanî Divanı, 16. y.y

The real name of Handanî who is one of the 16th century poets is Halil. The dateof poet‟s death who was born in 946 (1539-40) is not known. As it is lknown that hewas alive in 1001 (1592-93) witnessed the periods of Suleiman the Magnificent, SelimII and Murat III. In the collections of biographies and literary histories, there is not anyinformation about Handanî. The data about the poet have been obtained from his onlyknown work of divan literature.There are four confirmed copies of Handanî Divanı and in this study all thecopies are included in the textual criticism. In this text where specifically religious andsufistic topics were discussed, there are 49 odes, 15 mesnevis, 44 musammats, 105lyrics, 58 verses and 44 tuyuğ (a type of poem including 4 lines in divan literture).In this study, Handanî Divanı has been analysed under three chapters. In the firstchapter, the biography and literary career of the poet have been elaborated on; in thesecond chapter, the work has been analysed in terms of its text, form and content. AsHandanî is considered to have been affected by the Hurufi movement, his work hasbeen touched upon under this aspect. In the third chapter of the study, the critical text ofdivan has been constituted.Key Words: Handanî, Handanî Divanı, 16th century.