Türk romanında Doğu Anadolu

Abstract

Tanzimat sanatçılarıyla baĢlayan roman serüvenimizin Ġstanbul‟a ilgisi zamanlageliĢerek Anadolu‟ya yönelmiĢ, bu sayede Doğu Anadolu‟nun edebiyattaki varlığıhissedilmeye baĢlanmıĢtır. Ġlk romanlarımıza nadiren de olsa giren Doğu Anadolu‟nunromandaki ağırlığı, Cumhuriyet‟in ilanına kadar hayli gecikmiĢtir. Bu çalıĢmada romantarihimiz boyunca Doğu Anadolu‟yu konu edinen tüm romanlar taranmıĢ, Doğu‟nun buromanlara yansıyan gerçekliği, üç temel baĢlıkta toplanmıĢtır. Romanlardaki Doğualgısı ilk bölümde mekân ve insan üzerinden tespit edildikten sonra, Doğu romanlarınıntematik düzlemi belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Bu bölümde bireysel, sosyal ve siyasaliçeriklerine göre belirlediğimiz baĢlıklarla Doğu insanının sosyal manzarasıbetimlenmeye, son bölümünde ise roman kahramanlarının Doğu Anadolu‟yla iliĢkisiüzerinden Doğu‟ya yönelik farklı bakıĢ açıları yakalanmaya çalıĢılmıĢtır. Bu çalıĢmanıntemel ekseni, insan-mekân diyalektiğinin kurmaca eserdeki izdüĢümünü yakalamaktır.Anahtar Kelimeler: Türk Romanı, Doğu Anadolu, Doğu Ġnsanı, Mekân

The novel, which started with Tanzimat artists, had interest in Ġstanbul whichgradually developed into Anatolia, so in this way the presence of Eastern Anatolia inliterature has begun to be felt. The dominance of Eastern Anatolia in novels which wasrarely seen, was delayed till the declaration of the Republic. In this study, all the novelswhich involved the topic of Eastern Anatolia have been scanned throughout our novelhistory, the reality of the East reflected in these novels is gathered in three basicchapters. After the oriental perception in the Novel was determined on the basis ofspace and man in the first chapter, It was tried to determine the thematic plane ofEastern novels. In this section, we tried to capture the social aspects of the Easternpeople with the titles we determined according to their individual, social and politicalcontent, and in the last part, with different aspects of the oriental aspects of the romanheroes related to Eastern Anatolia. The main scope of this work is to capture theprojection of the dialect of man-space in fiction.Key words: Turkish Novel, Eastern Anatolia, Eastern Human, Space