Yeni gelişmeler ışığında sendikacılık ve kalkınma

Abstract

ÖZET Sendikalar; endüstri dewiminin bir sonucu olarak temelde ücretler ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi için işçiler tarafından kurulmuş organize birliklerdir. Ortaya çıktığı dönemlerin, yasaklayıcı ve sınırlayıcı kurallarına rağmen, bu güne kadar varlıklarını devam ettirerek demokratik toplumalann vazgeçilmez kurumlan arasında yerlerini almışlardır. Avrupa'da sendikal hareket, sanayi devrimi ile birlikte kendiliğinden doğmasına karşın, ülkemizde cumhuriyetle birlikte; siyasi iktidarların bizzat teşvik ve yönlendirmeleri ile palyatif olarak oluşturulmuştur. II. Dünya Savaşı sonrasında dünya ülkelerine yeni bir sistem ihraç eden ABD ve Amerikan Sendikacılığının etkisiyle, sadece ücretlerin arttırılmasını hedef alan zihinsel anlayış ve işkolu esasına dayalı teşkilatlanmayı esas alan Alman modeli ülkemizde benimsenmiştir. Hızla gelişen ve yemlenen teknolojik yapı, yeni çalışma biçimleri,liberal iktisat politikalarının yeniden popülerlik kazanması, kızışan küresel rekabet; sendikaları ve klasik sendikal anlayışı yeni bir dönemin eşiğine getirmiştir. Ülkemizde, beklenen kalkınma hamlesinin gerçekleştirilebilmesi için sendikalara da büyük görevler düşmektedir. Sendikaların, üzerlerine düşen sorumluluklarını yerine getirebilmeleri, ancak yapısal ve zihinsel bir değişim süreci sonunda mümkün olabilecektir. Dışarıdan ithal edilen kurum ve modeller; ortaya koymuş olduğu etkinlik ve performansı diğer ülkelerde yeterince gösterememektedir. Ancak; o ülkenin dini, ahlaki, kültürel değerlerine ters düşmeden ve onların etkisi ile yeniden şekillenerek, farklı yapısal bir kimlik kazanarak ithal edilen modellerin başarılı sonuçlar vermeleri mümkün olabilir. İnsanları; toplumdan, tabiattan ve kendisinden uzaklaştırarak kendi öz benliğine yabancılaştıran iktisadi; halka zorla kabul ettirilen sosyal ve kültürel değerlerin,Türkiye'de oluşumuna engel olunarak, insanın; toplumla, tabiatla ve kendisi ile barışıklığını sağlayacak yeni anlayışlara ve bu anlayışların insanlara aktarılmasına yardıma olacak birey ve kurumlara büyük ihtiyaç vardır. Sendikalar; banş ve sevgi temeline dayalı; toplumsal bir yapının oluşturulması, işçilerin motivasyon ve verimliliklerinin arttırılması, toplum hayatını ilgilendiren çeşitli alanlarda aktif görevler üstlenmek gibi yeni çalışmalar için kendilerini hazırlamalıdırlar. VI

SUMMARY Trade Unions are organized associations established by workers after the Industrial Revolvation to improve wages and working conditions. In spite of prohibitions and limitations prevailed then, Trade Unions continued to exist, and becamene of the fundamental institutions of democratic society. Although trade unionism emerged in Europe spontaneously, it was formed by the encournagement of political power in Turkey. In the wake of the Second World War, Turkish trade unions were influenced by Amerikan trade unionsts and their functions were confined only to wage bargaining. With regard to the organizational structure, the German model based on industry was adapted. Changing technological structures, new working patterns, liberal economic policies, increasing global competition have brought a new approach to the clasical trade unionism. Trade unions have important responsibilities in materializing development projects in Turkey. These responsibilities can only be realized if structural and intellectual transformation can be achieved. Institutions and models taken from outside can not be successfully implemented m host country. These models can only be successful if they are in accordance with the religious, moral and cultural values of the country concerned. Economical and social structures alienating man from himself, society and nature should be prevented to take root in Turkey. There is a need for man to create new institutions to enable him to be in peace with himself, nature and society. Trade unions based on peace have responsibilities to create social structures to increase motivations and productivity of workers. Ml