Gabusname (Kabusname)(1-24 Bölüm) transkripsiyon, tercüme, metnin dil özellikleri, sözlük

Abstract

Bu tez; `Gabusname` adı altında Azerbaycan Türkçesi'ne Rahim SULTANOVUNDUR ve Ekrem CEFER tarafından 1989'da Bakü'de Kiril alfabesiyle ilk kez çevirisi yapılarak, yayımlanmış meşhur `Kabusnante` üzerindeki çalışmayı ihtiva eder. Adı geçen bu kitapta, doğu kültür dairesinin içtimai, edebi, siyasi ve ahlâki bir çok niteliği göze çarpmaktadır. İhtiyar bir babanın oğluna vasiyetnamesi gibi yazılan bu kitap, ihtiva ettiği konular bakımından bir siyasetname ve ahlâk kitabı olarak da kabul edilebilir. Kısa öğütler, ders verici hikâyeler ve açıklamalardan oluşmuş kitap, mensur türde yazılmış olup aralara rubai ve beyitler serpiştirilerek süslenmiştir. Kitapta verilen bilgiler 44 başlık altındadır. Her başlığı bir bölüm kabul kabul edilirse bu tez, bu kitabın ilk 24 bölümü üzerindeki çalışmalardan oluşur. Tez çalışması; transkripsiyon, tercüme, metnin dil özellikleri, sözlük olmak üzere dört ana gruba ayrılmaktadır: Metnin transkripsiyonu tek numaralı sayfalara yerleştirilmiştir. 32 harfli Azerbaycan Türkçesi alfabesinde Türkiye Türkçesi'nden farklı olarak; `kapalı e` ( e ), `gayın` ( ğ ) ve `hı` ( h ) sesleri bulunur. Bunların dışındaki bütün sesler aynıdır. Tercüme bölümü, Kabusname ve yazarı hakkındaki mülahazalar, önsöz, kitabın 1-24 fasılları ve fasıllarla ilgili son notların Türkiye Türkçesi ile ifade edilişine ait kısımdır. Transkripsiyonla karşılıklı sayfalara yerleştirilmiştir. Eldeki kaynaklarla kısmi olarak yapılan mukayeseler bu sayfaların altlarına ek dipnot olarak kaydedilmiştir. Metnin Dil Özellikleri bölümü, Azerbaycan Türkçesi'nin genel gramer çalışmasını ihtiva etmez. Çalışılan metinle sınırlı bu bölüm; başlıca ses değişimlerini ve karakteristik özellikleri kaidelerine göre inceleyen alt bölümlerden oluşur. Sözlük bölümünde, metindeki anlamı bilinmeyen kelimeler anlamlarıyla ait oldukları yerler gösterilerek verilmiştir. Ayrıca, ikilemeler, bir alt bölüm olarak ilâve edilmiştir. vııı

This is the thesis called `Gabusname` was first translated in to Azerbeijan's Turkish by Rehim SULTANOVUNDUR and Ekrem CEFER with the Kiril Alphabet in Baku in 1989. It contains studying about famous `Kabusname` which was published before. The Mentioned book we can look over a circling oriental culture which contains plenty of literary, political and ethical properties. It was dedicated to a son by father as a written will. Which includes a written politics and a moral book according to its subjects. This work also consists of brief advices, explanations and stories with given advices; written in prose and adorned with separated, epigrams and couplets by scattering. The whole of the book has 44 titles. This thesis was formed on studying first 24 sections of the book if we accept each title as a section. This thesis study includes four main groups; transcription, translation, language properties of a text and dictionary. Transcription section was placed with the odd numbers of the pages. In Azerbeijan's alphabet, which has 32 letters, there are some different voices from Turkish alphabet of Türkiye and these are e (a), ğ ( q) and h (x). All the other voices are the same. Translations part includes `Kabusname` and thougths about the author, preface and explaining the chapter of the book from 1 to 24 in Turkish of Türkiye and the last notes related to these parts. They were placed opposite pages of the transcription part. Comparisons made with some saurces were recorded as an addition footnote at the bottom of the pages. Language property section of a text does not contein the general grammar work in Azerbeijan's Turkish. This section limited with the study text is mainly formed about voice changes and researching characteristic properties according to the rules. At the dictionary section the unknown words related to the text were given with definitions by showing their own places. Moreover, `Hendiadyoin's` were added as a bottom part. IX