İslamiyet`in Güneydoğu Asya`ya yayılması: Tayland`da İslamiyet

Abstract

TÜRKÇE ÖZET `İslâmiyet'in Güneydoğu Asya'ya Yayılması : Tayland'da İslâmiyet` konulu tez çalışmamızda bu bölgedeki İslâmiyet'in giriş ve yayılışı hususunun, Müslüman Taylılar'ın hangi ırk ve etnik guruplardan gelmiş oldukları, onların Tay Devleti'nin bünyesinde siyasî, idarî, iktisadî ve askerî sahalarda ne kadar etkili rol oynadıklarının ortaya konması amaçlanmıştır. Seçilen konuya ışık tutması açısından Müslümanlar' m Güneydoğu Asya ülkeleriyle ilk temasları, İslâmiyet'in Malay Yarımadası'na ve Takımadalarına girişi ve yayılmasında etkili olan hususlar ve faktörler ön bilgi olarak ele alınmaya çalışılmıştır. İslâm Dini, hicretin ilk asırlarından beri Güneydoğu Asya'ya girmeye ve yayılmaya başlamış, bu bölgede Müslümanlığın yayılması fütuhat vasıtasıyla değil tamamen tüccar ve tasavvuf ehlinin çalışmasıyla olmuştur. Tay Devleti, Sukhotai döneminden beri İslâm dünyasıyla temasta bulunmuştur. Başkent Sukhotai, bu bölgede bir ekonomî kaynağı ve ticaret merkezi olması sebebiyle, o dönemde Müslüman Arap-İranlı tüccarlar ve Hintli Müslümanlar buraya ticaret maksadıyla gelerek geçici yada kalıcı olarak yerleşmiş ve yerlilerle izdivaç kurarak Müslüman toplumun çekirdeğini oluşturmuşlardır. Ayrıca Tay Devleti'nin siyasî hakimiyet sınırlarının Malay Yarımadası'na doğru genişlemesi bölgedeki Müslüman nüfusun artmasına vesile olmuştur. Ayutthaya dönemine gelince, ticarî faaliyetler daha da gelişmiş ve çeşitli milletlerden yoğun bir şekilde tüccarlar buraya gelmişlerdir. Yine bu dönemde Tay Devleti, İran Devleti ile diplomatik münasebete girmesiyle çok sayıda Müslüman Arap, İranlı ve Hintli tüccar buraya gelmiş ve yerleşmişlerdir. Gelen tüccarların bazıları devlet kademelerinde görev alarak en üst seviyeye kadar yükselmişlerdir. Nitekim İran asıllı olan Şeyh Ahmed Kumi ve Sultan Süleyman bunlardandır. Tayland'da, Müslümanlar sayı bakımından Budistler' den sonra gelmektedir. Bu sebeple Müslümanlar Tayland'da önemli bir güçtür. Müslüman Tavlılar, Tay toplumuyla gerçekleştirdikleri kültürel ve sosyal entegrasyon sürecine rağmen etnik kökenlerini kaybetmemişlerdir. Müslümanlar ülkenin muhtelif bölgelerinde dağınık halde yaşamaktadırlar. Müslümanlar, Tay-Budist toplumunda azınlık statüsünde olmasına rağmen Ayutthaya döneminden beri Tay Devleti'nin bünyesinde siyasî idarî, ekonomik ve askerî sahalarda küçümsenemeyecek kadar önemli hizmetlerde bulunmuşlardır. vı

ingilizce özet This research is about the spread of Islam in the Southeast Asia with a case study of Islam in Thailand in order to examine the expansion of Islam into Thai Kingdom, the ethnic origins of Thai-Muslims, their roles and activities in Thai economy, politics and military. To understand the expansion of Islam into Thailand, it is necessary to view it from the perspective of the spread of Islam to Southeast Asia especially in Malay Archipelago. Therefore, the first contact between Islam and Southeast Asia, the ways of entrance of Islam and the effective factors making Islam widely spread in this region were mentioned briefly. The expansion of Islam into Southeast Asia was initiated as early as the first Hejira century as a outcome of China- Arab commercial relations and Sofi activities. Thailand had the first contact with Islamic worlds as early as the first period of Sukhotai. Being economic source and commercial centre in this region, many of Arab, Persian and Indian Muslim merchants came to Sukhotai City and settled in the centre of commerce, married the local people and formed the nucleus of the Muslim community. In the Ayutthaya period trade activity became more developed. There are strong evidences of Muslim migration as trader or settlers in large number. There were of various ethnic origin: Arab, Persian, Cham, Cambodian, Indonesian and Malay. They engaged in different occupations and played important role in Thai economy, national and foreign trade, politics and military. Of these, Muslims who played the most significant role in the last period of Ayutthaya were descendants of Shiekh Ahmed and Sultan Sulaiman of Persian origin, having attained important positions in the economic and political sectors. Next to Buddhism, Islam is the second major religion in Thailand. Politically as well as numerically the Muslims are significant minority group within Thailand. As Thai citizens, Thai Muslims past and present had taken and are taking part in developing their nation, redeeming their country's sovereignty and maintaining their country'^ independence. VH