Özel finans kurumlarının sermaye piyasası içindeki yeri

Abstract

ÖZET İslam Dininin koyduğu prensipler çerçevesinde banka işletmeciliği yapan kuruluşlara İslam Bankası veya Faizsiz Banka denilmektedir. Günümüzde Faizsiz Banka (İslam Bankası) veya Faizsiz Bankacılık ( İslam Bankacılığı) uygulaması gittikçe yaygınlaşmaktadır. Faizsiz Banka'ların doğuşunu hazırlayan dini, ekonomik ve politik sebepler vardır. Müslüman halkın elinde, İslam Dini'nde faizin yasak oluşu nedeniyle bilinen banka sistemine gitmeyen tasarrufların değerlendirilmesi, islam ülkeleri arasındaki sosyal, kültürel,ekonomik ilişkilerin canlanması ve özellikle fon fazlası olan islam ülkelerden fon açığı bulunanlara doğru bir akımın gerçekleştirilerek bu ülkelerin ekonomik kalkınmalarına katkıda bulunulması v.s. gibi nedenlerle İslam Bankaları kurulması kararlaştırılmıştır. Bu konuda 1940'lı yıllarda başlayan fikir alnındaki gelişmeler uygulama alanında ilk neticesini, 1963 yılında Mısır'da kurulan bir İslam Bankası ile vermiştir. O yıldan bugüne kadar bir çok İslam Bankası kurulmuştur ve bugün dünyada çoğu müslüman ülkelerde olmak üzere 40 İslam Bankası mevcuttur. Faizsiz olarak, kâr-zarar ortaklığı esaslarına göre çalışmayı prensip edinen bu kurumların başlıca finansal yöntem ve araçları mudaraba, müşaraka, murabaha ve icaradır. Bunun yanısıra günümüz bankalarının diğer tüm işlemlerini de yapmaktadırlar. Bu kurumların Türkiye'de Özel Finans Kurumu adıyla kurulmasına 1983 yılı sonunda karar verilmiş ve iki Özel Finans Kurumu 1985 yılında ülkemizde faaliyetlerine başlamıştır. Daha önce bazı girişimlerin olmasına rağmen iki Özel Finans Kurumu'nun 1985 yılında Türkiye'de faaliyete geçmeleri ile birlikte gerçek anlamda faizsiz bankacılıkuygulamasının da ülkemizde başlamış olduğu söylenebilir. Bunları 1989 yılında Kuveyt Türk evkaf Finans Kurumu A.Ş., 1991 yılında Anadolu Finans Kurumu A.Ş., 1995 yılında İhlas Finans Kurumu A.Ş. ve 1996 yılında kurulan Asya Finans Kurumu A.Ş. izlemiştir. Bu kurumlar gittikçe gelişmekte, o oranda da Türkiye ekonomisine katkıları artmaktadır. Bunu diğer bankalara göre faizsiz, alternatif Finans yöntem ve araçlarıyla yapmaya çalışmaktadırlar. Son günlerde Barter (Takas), Risk Sermayesi (Faizsiz Kredi) gibi değişik finansman yöntemlerinin üzerinde durulduğu ve denenmeye çalışıldığı günümüz Türkiye'sinde oniki yıl önce faizsiz esasa göre çalışmak üzere kurulan bu kurumların yerine getirdikleri vazifenin gerek sosyal açıdan gerekse ekonomi açısından büyük öneme sahip olduğu düşünülmektedir.

SUMMARY We call foundations as Islamic Bank or No Interest Bank which are working with Islamic principle. Nowadays Islamic Bank applications are spreading. There are religious, economic and politic reasons preparing Islamic Banks genesis. Interest is forbidden in Islam. So It is possible to appreciate Muslim's money which doesn't use in known Bank System. And also it was decided to establish Islamic Banks to make well the relations between Muslim nations and especially to give a flow to moneys from Muslim nations which has fund to Muslim nations which has no enough fund. The development beginning in 1940 on this subject has given its first result as an Islamic Bank established in Egypt in 1963. After this event lots of Islamic Banks are established. Most of them are in Islamic Nations. And there are 40 Islamic Bank all over the world. These foundations are working according to common of profit and loss. And also they make all other bank operations. It is decided to establish these foundations are Special Finance Foundations in 1983, and 2 Special Finance Foundations have begun their activities in 1985. There were some initiative before. But real Islamic Bank operations have begun with the activities of these Special finance Foundations established in 1985. These foundations are followed by Kuveyt Türk Evkaf Finance A.Ş in 1989, Anadolu Finance Foundation A.Ş. in 1991, İhlas Finance Foundation A.Ş. in 1995 and Asya Finance Foundation A.Ş. in 1996. XIThese foundations are developing and they are contribute to Turkey economic at the same rate.They try to make it with no interest, alternate finance method and instruments. In todays turkey which kinds of finance systems as Barter (clearing) and risk capital (no interest) are being tried to be used in last few years. It is thought that these establishments have an important mission about their activites eighter in socialh way or economy which were established before twelwe years ago for to work without interest. xn