Mukatil b. Süleyman`ın Kur`an-ı tevil yöntemi

Abstract

Mukâtil b. Süleyman yaşadığı çağın tartışılmaz tefsir otoritelerindendir. Ancak isnada ehemmiyet vermemesi hadis alimleri tarafından eleştirilmesine neden olmuştur. Tezde Müfessirin eserleri dil- düşünce-varlık ilişkisi bağlamında değerlendirilmektedir. Müfessir varlığın mertebeleri ile kelamın mertebeleri arasında bir ilişki kurmakta ve bütün sistemini bu ilişki üzerine oturtmaktadır. Buna göre varlık mutlak gayb, şehadet alemine bakan bir yüzü olması hasebiyle sınırh/mukayyed gayb ve şehadet olmak üzere üç mertebeye ayrılmaktadır. Müfessir birinci mertebeyle ilgili ifadeleri lugavî ve aklî çıkarımlara dayanarak tevilden kaçınırken ikinci ve üçüncü mertebelerle ilgili ayetleri sözkonusu usullerle tevil etmektedir. Zira varlığın ilk mertebesinin hakikati bilinemediğinden bu mertebe ile ilgili dile getirilen ifadelerin medlulünün mahiyeti bilinememektedir. Mukâtil b. Süleyman'ın sözkonusu yaklaşımı ilâhî kelamın içinde yaşanılan gerçeklikle ilişkisi hususunda modern çağın müslümanına çok şey verebilecek yetkinliktedir. vm

Muqatil b. Sulayman is one of the leading authorities of tafsir at his time. He was criticized by the Muhaddisûn since he did not pay enough attention on isnâd. İn my thesies I have dealt with the issue of languega-thought-existence depending upon his works, especially his at-Tafsîr al-Kabîr. Muqatil claims mat there is a correspondence between the hierarchical order of existence (vucûd) with the order of word (kalâm). Hence he does not interprets those words talks aboute absolute unnown (el-gayb el-mutlak) by reasining. IX