Ücret yapısının işgören tatmini üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET İşletmelerin, günümüzün en önemli üretim faktörlerinden biri olan kalifiye işgücünü kendisine çekmesinin, elde tutmasının ve iyi bir ortam içinde motive ederek verim elde etmesinin çok büyük önemi vardır. Bunu sağlayacak en önemli faktörlerden birisi ise şüphesiz çalışanlara yeterli ve adil bir ücret politikası uygulamaktır. İşte bu tezin amacı, ücret yapısının işgören tatminini nasıl etkilediğini ölçmek için oluşturulacak yeni ücret yapısının, eski ücret yapısı ile karşılaştırılarak belirlenmeye çalışılmasıdır. Ücret yapısını oluşturmada kullanılan yol ve yöntemler, ücret adaleti açısından son derece önem arzeder. Yani eşit işe eşit ücret ilkesini gerçekleştirmek için uygulanacak yöntemlerin iş ve işyeri özelliklerine uygun olması gerekir. Sözkonusu yöntemler tespit edildikten sonra işler sistematik olarak değerlendirilip, nisbi değerleri ortaya çıkarıldıktan sonra, piyasa ücret düzeyi de dikkate alınarak işlerin ücret karşılıkları belirlenir. Ancak, çalışanların performans ve kıdem gibi kişisel özelliklerinin de ayrıca değerlendirilip ücretlere yansıtılması, ücret adaleti açısından ayrı bir fayda sağlar. İşte hakkaniyet ölçülerine dayanılarak yapılacak bu çalışmalarla işgörenlerin motivasyonu ve buna bağlı olarak işletmenin de verimliliği artmış olacaktır. Bu tez çalışması üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, işgören tatminini sağlayacak bir ücret yapısının, alt yapısını oluşturmada kullanılacak iş değerleme yöntemleri anlatılmaktadır. İkinci bölümde, işlerin ücret karşılıklarının nasıl tespit edileceği ile ilgili yapılması gereken konular analiz edilmekte. Üçüncü bölümde ise, hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede uygulanan ücretlendirme çalışmaları anlatılmakta. Daha sonra belli bir örneklem üzerinde, bir anket aracılığıyla, eski ve yeni ücret yapısının işgören tatmini üzerindeki etkisi ölçülmeye çalışılmaktadır. Sonuç ve öneriler kısmında ise, elde edilen bulgular değerlendirilerek bazı önerilerde bulunulmuştur. vıı

SUMMARY To increase efficiency and gain competitive advantage, it is getting very importance, nowadays, for firms to attract, retain and motivate a qualified workforce. One of the most important factor to provide high efficiency and competitive advantage is, no doubt, to implement a fair wage policy. In this respect, the aim of this study is to make a comparison, from the viewpoint of the impact of wage structure on workforce satisfaction, between two wage structures. For developing a fare wage structure, it is highly important which approaches and procedures are used in establishing it. That is, in order to operationalize the principle of equal wage to equal work, the approaches and procedures to be used must fit environmental requirements. Having decided which approaches and procedures to be used, every single work must be comparatively evaluated with others in order to identify their relative value, at the same time, taking into account their market value standards, and thus identifying their pecuniary correspondences. Yet, it is also important for a fair wage structure, personal features such as performance and career of each worker to be evaluated, and then reflected onto wages. Thus, a fair wage structure will be materialised and, as a result, the motivation of workforce and the efficiency of the firm will be achieved. The study is made up four chapters. In the first chapter, the approaches to evaluating jobs, which forms the bases of a wage structure leading to workforce satisfaction, will be introduced. In the second chapter, the way how to find out a relative and relevant wage to each job will be discussed. In the third chapter, what has been raised in the first two chapters will be applied to a real case, a company, working in service sector. After establishing a wage structure in the company in question, the impact of the old and new wage structures on the satisfaction of workforce will be compared, using a questionnaire method. In the final chapter, the results found will be analylized and assessed, and proposals will be made. via T.c yükseköğretim kurulu