Piyasa ekonomisine geçiş sürecinde sermaye piyasasının rolü ve önemi (Türkmenistan örneği)

Abstract

ÖZET Geçiş sürecindeki ekonomilerde bankaların ve menkul kıymetler piyasası faaliyetlerinin gelişimi sadece bir faktörle açıklanamaz. Geçiş devrinin başındaki şartlar önemliydi; ve planlı ekonomilerin son günlerindeki reformlar birkaç devlet için önemli bir başlangıç olmuştu. Fakat takip edilen politikalarda örneğin, özelleştirmeye olan yaklaşım, stabilizasyonun gerçekleşme vakti ve süresi, etkili yasal ve düzenleyici tedbirler oluşturma çabalarının başarılı olması önemlidir. Böylece, fınans sisteminin gelişimini anlamak kalıtsal olarak takip edilen politikaları gözlemlemek demektir. Türkmenistan da fınansal sektör daha gelişiminin ilk basamağındadır ve bankacılık alanında hala bir dizi reformlar etkin bir şekilde devam etmektedir. Ülkenin devlete ait olan büyük bankaları tarımın gelişmesi için verilen kredileri yönetir ve borç verme kararlarında seyrek de olsa devletin müdahalesini sağlarlar. Sermaye pazarı kurulması çalışmaları da henüz başlatılmıştır. Bankacılık sektörü Türkmenistan Merkez Bankası, Ulusal Tasarruflar Bankası, Dış Ekonomik İlişkiler Bankaları ile özel mülkiyet ve ortaklık mülkiyetinde yada anonim şirket şeklinde yapılandırılmış yaklaşık 20 ticari bankadan oluşmaktadır. Bankacılık sektörünün yapısı genel hatlarıyla diğer BDT ülkelerindekine benzemektedir. Üstte, Merkez Bankası görevini yüklenmiş bir devlet bankası, onun denetimi ve kredi desteğinde ticari bankalar bulunmaktadır. Ülkenin önemli bankaları eski ihtisaslaşmış bankalardır. Diğer bir yaklaşımla bankacılık sistemi geleneksel kamu sektörü bankaları şeklindedir ve cari kredilerin dörtte üçü devlete ait işletmelere verilmektedir. xııı

SUMMARY THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE CAPITAL MARKET IN THE PROCESS OF TRANSITION TO THE MARKET ECONOMY (THE EXAMPLE OF TURKMENISTAN) In the economies having transition processes, the developing of the activities of the banks and the securities market cannot be clarified only with one factor. The conditions at the beginning of the transition period were important; and the reforms in the last days of the deliberated economies were an important begining for a few countries. But in the subsequent policies; for instant, the approach related to privatization, the realization time and duration, prospering on the efforts of effective legal and regulating precautions were important. Therefore, to realize the development of the financial system is to observe the policies that are kept fallow as hereditary. The financial sector in Turkmenistan is still at its first phase and several reforms at the banking fields still continue effectively. The strong banks of the country which belong to the state operate the credits that are given to develop the agriculture and also provide the state's interference on the conclusions of lending even rarely. However the operations of establishing a capital market has already put in action. The banking sector is constituted by approximately 20 merchant banks such as the central bank of Turkmenistan, national savings bank, external economic affairs banks and structured as partnership and private ownership or incorporated companies. The structure of the banking sector in the lines resembles the ones in C.I.S. above a state bank which unterstakes the roles of the central bank and under its control and credit subsidy the other merchant banks are present. The important banks of the state are old specialized banks. On the other approach, the banking system is in tradiational public sector banks and three fourth of the current credits are given to the state foundations. xiv