Çağdaş örgütlerde performans değerleme sorunları

Abstract

ÖZET ÇAĞDAŞ ÖRGÜTLERDE PERFORMANS DEĞERLEME SORUNLARI Anahtar Kelimeler: Performans Değerleme, Yönetim Teorileri, Takım Çalışmaları Performans değerleme, çalışanların başarılarını ve belirli bir süre içindeki davranışlarını değerlendirerek ölçen, insan kaynakları yönetiminin önemli bir fonksiyonudur. Yönetim kavramının gelişimi içinde önceleri sadece kendisine söyleneni yapan rasyonel insan düşüncesi, günümüzde yerini, yaratıcı gücü ile yönetime katılan insan düşüncesine bırakarak, işletmelerin rekabetteki en önemli üstünlüğü haline gelmiştir. Klasik yönetim anlayışı takım çalışmaları yerine, bireysel temelli çalışmaları öngörmektedir. Ancak günümüz örgüt yapılarındaki gelişmeler, esnek, katılımcı, detay ve hiyerarşiden uzak, takım çalışmaları esaslı ve yalın organizasyonlar yönündedir. Buna rağmen performans değerleme yöntemleri ağırlıklı olarak bireysel temellidir. Takım temelli ve katılımcı yönetim anlayışına sahip, ancak bireysel değerleme sistemini uygulayan şirketlerin, ekip çalışması, takım ruhu, işbirliği, paylaşma gibi değerlere inandığını belirtmesi başlı başına bir çelişki oluşturmaktadır. Bu nedenle performans değerleme yöntemleri gözden geçirilerek, örgüt yapıları ile paralellik arz edecek bir yapıya kavuşturulmalıdır. Takım çalışmasının öneminin vurgulandığı örgütlerde, çalışanları bireysel yöntemlerle değerlendirmek, takım ruhunu zedeleyecektir. Bu tezde, insan kaynakları yönetiminin en önemli işlevlerinden biri olan performans değerleme kavramı ve yöntemleri, klasik ve çağdaş yönetim anlayışındaki örgüt yapıları ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Takım çalışması odaklı organizasyonlarda bireysel temelli değerlemelerin oluşturduğu tezata dikkat çekilmiştir. Çalışmanın amacı, model kurmak ya da sistem önerisi yapmaktan ziyade, mevcut olan uyumsuzluğa dikkat çekip, bu konu ile ilgili bundan sonra yapılacak olan çalışmalara kaynak oluşturmaktır. Çalışma; teorik nitelikte olup, ikincil veriler kullanılarak eleştirel kaynak taraması şeklinde yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, yönetim anlayışındaki gelişmeler doğrultusunda performans değerleme yöntemlerinin gözden geçirilerek, örgüt yapılarına uygun düzenlemelerin yapılması gerekliliği görülmektedir. VIII

SUMMARY PROBLEMS OF PERFORMANCE APPRAISAL IN CONTEMPORARY ORGANIZATIONS Keywords: Performance Appraisal, Management Theories, Team Works Performance appraisal is an important function of human resources administration which measures by evaluating the accomplishments of employees and their behaviors in a certain period. Rational human thought, doing what he is told in the development of administration concept, has become the most significant superiority of the businesses in competition by its creative power, participating in the administration today. Classical administration comprehension foresees individual based works instead of team works. The developments in today's organizational structures, however, are flexible, participant, far from detail and hierarchy, fundamental team work and in the direction of single organizations. Nevertheless the methods of performance appraisal are weightily based on individual. Of the companies who have the understanding of team based and participant administration but apply individual appraisal system, it is a major controversy that the companies point out that it believes in values such as team work, spirit of team, cooperation and sharring. In the organizations where the importance of team work is emphasized evaluating the employees by individual methods will injure the spirit of team. In this thesis, the concept and method of performance appraisal, which is one of the most significant functions of the human resourses administration, has been studied by comparing with organizational structures in the concept of classical and contemporary administration. In the organizations focused on team work, attettion was paid on controversy composed of individual based appraisals. The purpose of the study is to draw attention to the present disconcordance rather than building a model or making a system proposal and to be a foundation of the studies which will be done afterward related to this subject. Our study is a kind of theorical, and was executed in the form of critical source scanning by using secondary inputs. At the end of our study it came out that proper arrangements suitable to organizational structures should be made by revising the performance appraisal methods according to the developments in the administration concept. IX