Türkiye Türkçesinde cümle ögelerine yeni bir bakış ve onların ifade vasıtaları

Abstract

ÖZET Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk şöyle diyor: `Öyle istiyorum ki, Türk Dili bilim yöntemleriyle kurallarını ortaya koysun ve her dalda yazı yazanlar bütün terimleriyle çoğunluğun anlayabileceği güzel,ahenkli dilimizi kullansınlar.` Dil bilimi ilmî esaslar çerçevesinde dilin gramerini belirler. îlmî esaslara dayanmadan yapılan dil bilimi çalışmaları yapay kavramlardan ibaret olur. Dolayısıyla da herkes kendi mantığına göre kuralları belirler ve kavramlara isim verir. Biz bu çalışmamızda Türkiye Türkçesinde cümle meselesi hakkındaki dil bilimcilerin görüşlerini belirtip bu konuyla ilgili eleştirilerimizi ve görüşlerimizi sunduk. Aynı zamanda Türkiye Türkçesinde cümle öğelerini bilimin son kaynaklarına dayanarak yeni bir bakış açısıyla sınıflandırdık. Cümle öğelerinin ifade vasıtalarını bu alanda karşımıza çıkan zorluklar ve onların aradan kaldırılması yollarını inceledik. Türkiye Türkçesinde cümle öğelerinin ifade edilişi ve öğelerin sınıflandırılıp adlandırılması tartışmalı hususlardandır. Öyle ki, cümle öğelerinin yapısı hakkında da çeşitli görüşler mevcuttur. Bize göre Türkiye Türkçesinde cümle öğeleri sınırlarının belirlenmesinin hem pratik,hem de teorik önemi vardır. Bizim amacımız ilmî araştırmalara dayanarak cümle öğelerinin sınırım belirlemek ve cümle öğelerinin adlandırılmasındaki terim karmaşasını ortadan kaldırmaktır. Kısacası bizim bu çalışmamızın muhtevası;Türkiye Türkçesinde cümle öğelerini yeni bir bakışla sınıflandırmak ve cümle öğelerinin ifade vasıtaları,basit ve birleşik cümle öğesi meselesinin ortaya konulması ve çözümü,aynca fiilimsi de denilen söz gruplarının basit mi, birleşik mi cümle oluşturduğu bu mesele hakkındaki dil bilimcilerin görüşlerijbütün bunların üzerine bizim görüşlerimizi ilmî araştırmalar çerçevesinde açıklamaktır. X ©OKÜMAMTASYON MKMCin

SUMMARY Der name dieser unserem arbeiten ist,ein neuer blick auf dem satzglieder und auf ihre sprachlichen Ausdrucksmitteln inder türkischen sprache. Mit diesem arbeten bestimmen wir die abgrenzungen der satzgleider nach der lezen angabe der wissen schaft klassifizieren. Wir dabei mit dem neuen blick die elementen der satzen inder türkischen sprache. Besonders unterzuhen wir genau die elementen inder sâtze,die spraclichen ausdrucks mhteln, die probleme in diesem feld und die befreiungen. XI