Elazığ Harput müziğinde söz

Abstract

Türkler'in Anadolu'daki en eski şehirlerinden biri olan Harput; müzik kültürü açısından da özel bir bölgedir. Kürsübaşları, bağlar, bahçeler, kaya ve havuz başları yöre sanatçısının gönlündekini dile getirdiği geleneksel sahnelerdir. Harput müziği; çalgıları, makamları ve icra sırasındaki kuralları ile de Türk müziği içerisinde ayrı bir zenginlik oluşturmaktadır. Her makamın kendi içerisinde mutlaka bir gazeli, hoyratı ve kırık havası vardır. Bu makamlar arasındaki geçişler de belirli kurallara bağlıdır. Harput müziğinde diğer bölgelerde olduğu gibi söz ön plandadır. Yörede bir dönem Müslümanların çalgı çalmasının yasak derecesinde hoş görülmemesi sebebiyle çalgı ile uğraşanların büyük çoğunluğu gayri müslimlerdir. Harput türkü, şarkı ve uzun havalarını icra edenler ise, genellikle hafızlıktan gelen Müslüman Türklerdir. Bu çalışmada; Harput'un kültür tarihi, Harput müziğinin kökeni, yapısı ve sözleri konusunda bilimsel yorum yapmak amaçlanmıştır.

Harput which is one of the oldest provinces of the Turkish in Anatolia, is a special region from the angle of the music culture. The fronts of the chairs, vineyards, gardens, rocks and heads of the pools are the traditional stages in the hearts of the singers of the region. The music of Harput, has a different richness in the Turkish music by its music interments, tunes and the rules during the execution. Each tune has a ode, rustic and broken tune. The passing between these tunes are also related to some rules. The words are in the front plan in the Harput music as the other regions. Since the music intruments were not permitted for Muslims in the region, most of those who were involving with music were Christians. The persons who were conducting the Harput folk songs, songs and long tunes songs were among those who were coming from orators. In this work, scientific comments to be mede by researches are aimed in the subjects of the roots of Harput history and culture history of Harput music, structure and execution.