Makul sürede yargılanma hakkı (bir adil yargılanma ilkesi olarak)

Abstract

ÖZET Bu tezin ana konusu, `adil yargılanma hakkı` ve `maku2__sür^£_jjrgüanma Jıakkjndâûlldan ne anlaşılması gerektiğidir. Bunlardan ne anlaşılması gerektiği, Avrupa İnsan haklan Sözleşmesi hükümleri ve Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nin kararlan ile Türk mevzuatı ve mahkemelerinin uygulamaları etrafında incelenmiş. Yer yer teorik tamm ve saptamalara da değinilmiştir. Bu çalışmada vardığımız sonuçlara göre Mahkeme, adil yargılanma hakkı ile ilgili genel ve katı bir tanımlama yerine her davanın özelliğine göre tanımlamalar yapmakta. Makul süreye ilişkin olarak da kabul edilmiş genel bir süre yerine, davanın karmaşıklığı, sanık sayısının fazlalığı vb. gibi her olaym özelliğine göre yargılama süresinin makul olup olmadığına karar vermektedir. Türkiye açısından ise adil yargılanma hakkının sağlanması yönündeki gelişmelere rağmen hala mevzuat ve uygulamadan kaynaklanan olumsuzluklann olduğu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin makul süreye ilişkin kriterlerine göre davalann uzun sürdüğü tespiti yapılabilir. Türkiye'de adil yargılanma hakkının gerçekleşmesi ve dolayısıyla davalann makul bir sürede bitirilmesi, büyük oranda Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesiyle kabul edilen standartlara uyulmasına; Anayasa ve yasalarda gerekli değişikliklerin yapılmasına; yargılayanlarda adil yargılama bilincinin oluşmasına; yargılananlarda ise, yargıya güven duygusunun güçlenmesine bağlı olduğunu söyleyebiliriz. XIII

SUMMARY (As a Principial of Right to Fair Trail) RIGHT TO TRAIL IN RASONABLE DURATION Key Words: Right to Trial, Right To Trial Rasonable Duration The main of this study is to clear up what to be understood in `right to fair trial` and `right to trail in reasonable duration`. Their implications are handled through stipulations and decisions of Europan Human Right Convention, Human Rights Court, the practices taking place in Turkey. Pertly theoretical definitions and desciriptions also emphasized. It is aimede to finde out whether the Turkish code is compatible with the stipulations of the treaty and courts practices in terms of providing `right to fair tria`. In this study according to the conclusions, it can be stated that the court, instead general and strict definitions, has customized definitions conforming particularitiy of the cases. The duration is also flexible depending on complexity of the case, number of accused. Although there have been some improvements in providing the right to fair trial, in terms of code and its practices some deficiencies stil exist in accort an with the court's criteria related to duration. Mainly, it can be stated that cases in Turkey take longer. Realizing of the right trial and completing the cases in a reasonable duration are mainly associated with the confirming standards of European Human Rights Convention, taking place of the related changes on laws and constitution, developing a consciousness of judging fairly and having confidence in judiciary. XIV