Türk kültüründe ateş ve ocak ile ilgili inanışlar

Abstract

Anahtar kelimeler: İnanç, inanış, din, kült, ateş, ocak. Bu tezde ateş ve ocak kültlerinin Türk kültürü içerisindeki yeri ve önemi üzerinde durulmuş ve bu kültlerin günümüzde de varlığım sürdürüp sürdürmediği incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, kapsamı ve metodu hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde inanç ve inanış kavramı üzerinde durulmuştur. Kült kavramı açıklanarak Türk kültüründe bulunan kültler genel olarak incelenmiştir. İkinci bölümde ise Türk kültüründe bulunan ateş ve ocakla ilgili inanışlar, geçiş dönemleri (doğum-evlenme-ölüm); kutlama törenleri (kurban saçı, Nevruz, Hıdrellez); halk bilgisi (halk hekimliği, halk veterinerliği, halk meteorolojisi) ile oyun ve fal çeşitleri gibi konular ele alınarak incelenmiştir. Bu bölümde ateş ve ocakla ilgili atasözü ve deyimlere de yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışmadan elde edilen sonuçlara ve faydalanılan kaynaklara yer verilmiştir. Eski Türk inançlarında, kötülükleri ve pislikleri temizleyen, aynı zamanda koruyucu ve kutsal kabul edilen ateş ile soyun devamım sembolize eden ocak büyük önem taşır. Genel olarak eski Türk inanç sistemine baktığımızda bu dini inanç ve uygulamaların bir kısmının aynen, bir kısmının da değişerek günümüzdeki etkinliğini devam ettirdiğini görürüz. m

Keywords: belief, faith, religion, cult, fire, fireplace This thesis studies the place and importance of fire and fire place cults in Turkish culture and questions if these cults stil exist today. In the introduction part, a brief explanation on the theme, the concept and the method of the study is presented. The first part focuses on `the belief and `the concept of believing`. Giving a description of `the concept of culf'.This section studies several cults in Turkish culture in general. The second part tries to shed light on the general beliefs about fire and fire-place in Turkish culture. Apart from that, the study involues several other aspects that dominate Turkish life style and culture such as birth- marriage- death celebrations sacrifying animals-libation- Nevrus-Hidrelles, folklore (public doctors, public veterinarians, public meteorology, games, horoscopes. This section also includes proverbs and idioms regarding the fire and fire place. In the conclusion part, the results obtained through the research are presented. In accient Turkish culture, the fire believed to clear all the evil and regarded as holy and protective is of great importance along with the fire place, Which symbolizes fertility and new generations. Having a general look at the Turkish belief system, it can be easily seen that most of these conceptions stil exist today, some of them remaining the same and others with change. IV