4823 Numaralı Temettuat Defterine göre Yenice-i Taraklı kazası (transkripsiyon ve değerlendirme)

Abstract

Bu çalışmanın hazırlanması 1844 ? 1845 tarihlerinde Taraklı kazasının sosyal,ekonomik ve demografik yapısının aydınlatılması amacına yöneliktir. Bu çerçevede çalışmanın ana kaynağını teşkil eden 4823 numaralı Taraklı Temettuat Defteri ilk olarak Latin harflerine transkript edilmiş, ortaya çıkan metin gerekli metodlar kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın kapsamı, temettuat defterlerine giden süreç, defterlerin kayıt altına alınması ve özellikleri, deftere adını veren yöre olan Taraklı'nın tarihçesini, demografik ve ekonomik yapısını tahlil ve tetkik etmeyi içermektedir.Bu çerçevede, incelemeye çalıştığımız Taraklı Temettuat Defteri şu bulguları elde etmemizi sağlamıştır:Defterlerin hazırlanış amacı vergilerin adil bir şekilde toplanmasını sağlamak ise de içerdiği çeşitli bilgilerle bu amacından çok daha fazlasını bünyesinde barındırdığını görmemize vesile olmuştur. Bunun sebebi defterlerin kayıt altına alınış felsefesinde aranmalıdır. Diğer bir ifadeyle Tanzimat Devri'nde yeni ve kapsamlı bir tahrir yapma ihtiyacıdır diyebiliriz. Defterler Tanzimat'ın ilk yıllarında tutulduğu için o devrin sosyo ? ekonomik konjonktürüne de ışık tuttuğunu tespit edebilme imkanını yakaladık. Yerel tarih araştırıcılığı açısından vazgeçilmez kaynaklardan birisi olan temettuat defterleri, sahip olduğu zengin içerik ile ait olduğu yörenin özellikle iktisadi potansiyelini gözler önüne sermesi bakımından önem arz ederken, günümüz sosyo ?ekonomik yapısı ile de bir karşılaştırma imkanı vermektedir.

Preparation of this study is oriented to provision of full information regarding social, economic and demographic structure of Tarakli county between 1844 and 1845. Within this framework, Tarakli Temettuat Books (Official Books including demographic data for mainly economic purposes) with number 4823, constituting main source of the study, has been firstly transcribed into Latin alphabet and the resultant text has been evaluated using required methods. Scope of the study includes process leading to temettuat books, taking books under record, properties of these books and analysis and inspection of history and demographic and economic structure of Tarakli, county denominating the books.Within this framework, we have obtained the following findings from Tarakli Temettuat Books that we have attempted to examine:Although purpose of preparation of such books is to maintain fair collection of taxes, various information they include has made us to realize that they contain more than such purpose. Reason for this should be searched in philosophy of their being taken under record. In other words, we may say that the reason is requirement for preparation of a new and comprehensive register in Tanzimat (1839 Ottoman Reforms) era. Since books were kept in first years of Tanzimat, we have found opportunity to determine that they also offer an insight to socio-economic conjuncture of that period. Temettuat Books, which are one of indispensible sources in terms of local history research, present importance in terms of displaying especially economic potential of district they belong to through rich content they own, while they provide an opportunity for comparison with contemporary socio-economic structure.