3457 numaralı Maliye Ahkam Defterine göre Osmanlılarda sosyal ve ekonomik hayat

Abstract

Kuruluşundan kısa bir süre sonra Avrupa'nın ortalarına kadar gidebilen Osmanlı devleti bunu tesadüfü bir şekilde yapmamış; arkasında duran bürokrasisi sayesinde başarmıştır.Osmanlı Devleti kuruluşundan kısa bir süre sonra topraklarını genişletmiş, bu genişleme sürecinde devlet mekanizması da aynı paralellik göstermiştir. Defterimiz Osmanlı devletinde merkez ile taşra arasındaki idari ve askeri organların yapısı, karşılıklı ilişkileri, çalışma tarzları hakkında bilgi veren önemli kaynaktır. Hem Anadolu hem de Rumeli'ye gönderilen hükümler sayesinde devletin işleyiş biçimi, sosyal ve ekonomik bakımdan özelliklerini ihtiva etmektedir.3457 Numaralı Maliye Ahkâm Defteri içindeki H. 1036-1043 yılları arasında defterdarlık kaleminden gönderilen hükümlerin özellikleri tezimizde ortaya konulmaya çalışılmıştır. XVII. yüzyılın başlarında Osmanlı bürokrasisinde maliye ahkâm defterlerin yeri ortaya koyularak bu dönem hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bu defter içerisinde hüküm, berat, sebeb-i tahrir gibi belge türleri özellikleri incelenmiş ve her belge kendi türünde sınıflandırılmıştır.Tezin üçüncü bölümünde maliye ahkâm defterinin muhteva analizi yapılmış belgeler tek tek özetlenmiş ve bu özetlere göre kavramlar oluşturularak ana ve alt başlıklar oluşturulmuştur.

After the short period of her establishment, the Ottoman Empire conquered the lands up to the Central Europe. This success was not at random, but thanks to her bureaucracy.After the short of her establishment, the Ottoman Empire expanded her territory, in this process her statecraft also showed similarity. Our Daftar is an important source for the structure of the administrative and military organs between the center and periphery, mutual relations, working forms. By courtesy of Hukums which were sent both to Anatolia and Rumeli, working manner of the state and socio-economic life can be comprehend easily.The peculiarities of the hukums, within the Maliye Ahkam Daftar of No 3457, which were sent by Daftardarate between H. 1036-1043, are tried to examine in this thesis. At the beginning of the XVIIth century, in the Ottoman bureaucracy the importance and place of the Maliye Ahkam Daftars are given so that this period is described in different aspect. In this daftar some kind of documents, like hukum, barat, sebeb-i tahrir, are examined and everyone classified in its family.In the third chapter of the thesis, the content analysis of the Maliye Ahkam Daftar, the documents are summarized one by one and according to them the concepts are created, then main and sub-titles are defined.