II. Selim Türbesi revak`ı çini panoları

Abstract

Kökenleri Orta Asya'ya dayanan ve Anadolu topraklarında gelişmiş olan Türk çini sanatı, Osmanlı'nın Anadolu'ya yerleşmesiyle ilk önce, Bursa'da, sonra Edirne ve daha sonra da İstanbul'da görülmeye başlandı. Osmanlı Devletinin siyasi ve iktisadi kudreti ile birlikte gelişen bu sanat, Türklerin hüküm sürdüğü bütün ülkelere yayılmıştır. Anadolu'da yapılan türbe yapıları içinde özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde en güzel örneklerine rastlanır. Bu dönem türbelerinde çini vazgeçilmez bir unsur olarak mimarinin tezyininde önemli yer tutar.Klasik dönem Osmanlı çini sanatının 1550?57 yılları arasında İznik'te üretilen duvar çinilerinden bir kısım örneklerinin II. Selim Türbesi revakında bulunması önemlidir. II. Selim Türbesi'nin çinilerinde veya süslemesinde hattat ve nakkaş imzası olmamasına rağmen; tezyinat programının saray nakkaşhanesi tarafından yürütüldüğü düşünülmektedir.Birinci bölümde, Türklerde mezar geleneğinden başlayarak, teze konu olan türbenin mimarisi ve bu yapının süsleme programında büyük önem taşıyan çini sanatının XVI. yüzyıla ait kısmı hakkında teorik bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde çini panolardaki kompozisyonlar, desenler, motifler, renkler ve teknikler sanatsal değerleri açısından irdelemeye tabi tutulmuş, desenlerde yer alan motiflerin kataloglanmasına çalışılmıştır. Türbenin revak çinilerinde, özellikle klasik dönem yapılarında görülen kompozisyon ve desen zenginliği içersinde yer alan motiflerin tek tek incelenmesi hedeflenmiştir. Bu tür bir çalışma daha sonraki araştırmalara imkân verecektir.

Having its roots back to Middle Asia and being developed in the lands of Anatolia, Turkish Art of Glazed Tile have been started to seen firstly in Bursa ,then in Edirne and finally in Istanbul along with the Ottomans had settled down in Anatolia. This art, developed as the Ottomans gained more political and economical power was spread out all the countries in which Turks had prevailed. Among the architectures of tombs which were built in Anatolia, the greatest examples were seen in the reign of Ottoman Empire. The glazed tiles hold an important place as an indispensible element in the architectural ornamentation of the tombs of the period.It is significant that some of the wall tiles produced in İznik between 1550-57 in the Classical Period of the Art of Ottoman Glazed Tile was represented on the Riwaq of Selim II. Although there isn?t any signature of a muralist or calligrapher on the tiles or ornaments of the Riwaq of Selim II., it is thought that the ornamentation series was carried out by vignette workshop (nakkaşhane) in Palace.In this study, starting from the tradition of tomb in Turks, the architecture of the tomb which is the main subject of this project, and the glazed tiles which has great importance in the ornamentation of this architecture that belong to XVI. Century is explained. Then by, compositions, designs, patterns, colors and the techniques in glazed tile panels are subjected to investigation in terms of their artistic values, and the patterns in art drawings are tried be to classified. Each pattern of glazed tiles on the rewaq of the tomb, especially in the composition and richness of design in Classical Period Architecture, is aimed to be examined separately. The inspiration of these patterns, the examples and contemporaries of them and their relationship with patterns on the other tombs are tried to be presented in terms of art.