İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim tarzlarının öğretmenleri yıldırma (mobbing) düzeyine etkisi

Abstract

Yıldırma kavramı işyerlerinde örgütsel sağlığı bozan, çalışanların iş tatmini ve çalışma başarısını olumsuz yönde etkileyen temel bir örgütsel sorundur. Çağdaş bir işyeri ortamının öncelikli özelliklerinden biri çalışanlarına değer vermesi, duygusal açıdan sağlıklı ve güvenli bir ortam sağlamasıdır.Bu araştırma son yıllarda önemli örgütsel problemlerden biri olarak görülmeye başlanan işyerinde yıldırmaya yönelik bir araştırma olup, araştırmada ilköğretim okulu yöneticilerinin yıldırma davranışlarını gerçekleştirme düzeyi belirlenmeye çalışılmıştır.Bu temel amaç doğrultusunda araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır.1)İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerin karşılaştıkları yıldırma davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri nedir?2)İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim tarzlarına göre öğretmenlerin karşılaştıkları yıldırma düzeyi nedir?3)İlköğretim okulu öğretmenlerinin karşılaştıkları yıldırma davranışları düzeyindeki görüşleri iletişim biçimine saldırılar, sosyal ilişkilere saldırılar, itibara saldırılar ve göreve yönelik saldırılar boyutlarında;a) Cinsiyetb) Medeni Durum,c) Mesleki Kıdem,d) Görev yapılan okuldaki öğretmen sayısına göre farklılık göstermekte midir?Araştırmanın örneklemi, Sakarya'nın merkez ilçesinde bulunan, 16 ilköğretim okulunda görev yapan toplam 327 öğretmenden oluşmuştur. İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemleri ile ilgili veriler, araştırmacı tarafindan geliştirilen ve beşli Likert sistemiyle hazırlanmış bir anket ile toplanmıştır. Veriler, SPSS 11.5 veri analiz programında işlenerek t-testi ve varyans analizi yapılmış ve test edilmiştir. Araştırma sonucunda; İlköğretim Okulu yöneticilerinin Yıldırma davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri yönetim tarzlarına göre farklılaşmaktadır. Öğretmenler tarafından otokratik yönetim tarzı sergiledikleri belirtilen yöneticiler yıldırma davranışlarını daha fazla gerçekleştirmektirler. İlköğretim Okulu Yıldırma davranışlarını gerçekleştirme düzeylerine yönelik öğretmen görüşleri cinsiyet, medeni durum, kıdem ve çalışılan okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerine göre de farklılaşmaktadır.

The term `mobbing? is a basic organizational problem which affects workers?s psychology and their vocational satisfaction in a negative way in working places. The primary characteristic of a contemperory office environment is that it provides workers with adequate value and an emotionally-healthy and secure place.This study points at `mobbing in working places? which has recently been seen among important organizational problems. Besides, in this study, we try to reveal the effects of primary school directors's administrative styles on the teachers are exposed to mobbing-containig behaviours.In accordance with the main aim above, the answers have been searched for the following questions.1)What are the behaviors?containig mobbing- that primary school teachers are exposed to by their directors?s administrative styles?2)What is/are the reason(s) of these following administrative behaviours ; mobbing toward communication styles, mobbing toward social affairs, mobbing toward personal esteem, mobbing toward his-her mission.a) Genderb) Marital statusc) Professional seniorityd) Number of the teachers3)Does it differ according to the condition that if he/she takes in-service traning concerning mobbing?This sample of the study consists of 327 teacher working in 16 various schools in the centrum of Sakarya city. The datas concerning `behaviour containing mobbing which primary education school teachers are exposed to? have been gathered with a quintet inquiry which has been prepared by the researcher himself. Datas have been processed by SPSS 11.5 data analysis program and then their t-test and variant analysis have been done. After this study, it is obvious that the behaviours containing mobbing by primary school directors differ in accordance with administrative styles they have. It has been observed that directors which are seen to have authocratic administrative styles display much more mobbing behaviours.The reactions of primary school teachers toward mobbing differ according to their gender, marital status, professional seniority and number of the teachers in their schools.