Kitâb-ı Esbâbü`l-?Alâmât (metin-inceleme-dizin- sözlük)

Abstract

Eski Anadolu Türkçesi olarak adlandırılan, Oğuz Türkçesine dayanan yazı diliyle 13. yüzyıldan itibaren gerek tercüme, gerekse telif pek çok eser verilmiştir. Bilim dallarında yapılan tercümeler ve yazılan telif eserler, Türkçenin bilim dili olmasına büyük katkı sağlamışlardır.15. yüzyılın sonlarına doğru yazılan Kitâb-ı Esbâbü'l-?Alâmât bir cerrahnâmedir. Cerrâhî bir tıp kitabı olan Kitâb-ı Esbâbü'l-?Alâmât, hastalıkların belirtilerini ve sebeplerini açıklayarak tedavi yollarının anlatıldığı bir eserdir. Eserin iki nüshası bulunmaktadır. Çalışmamızda Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi, Yazma Bağışlar 814/1 Muhtelit arşiv numarasıyla kayıtlı nüsha kullanılmıştır. Diğer nüsha olan Kitâb-ı Cerrahnâme'den destek nüshası olarak faydalanılmıştır.Çalışma giriş, inceleme, metin ve dizinlerden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın içeriği, yöntemi ve amacı belirtilmiştir. İnceleme bölümü imlâ özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi olmak üzere üç bölümden meydana gelmektedir. Dördüncü bölümde metin, beşinci bölümde dizinler yer almaktadır. Genel dizinde kelimelerin sözlük anlamları verilmiştir. Genel dizine eklenen sıklık dizininde sözcüklerin kullanım sıklığı gösterilmiştir.

Many works including both translation and copyright have been produced since 13th century by the written language which is based on Oğuz Turkish Language and is called as Old Turkish Language. Translations and copyright works on every discipline have provided significant contributions to make Turkish a scientific language.Kitâb-ı Esbâbü?l-?Alâmât which was written towards the end of the 15th century is a book which was about medical operations. As a medical book Kitâb-ı Esbâbü?l-?Alâmât is a work that explains treatment of illnesses by describing the symptoms and causes of them. Only two copies of this work exist in libraries in Turkey. In this study we utilized from the copy which is registered in Süleymaniye Library, Yazma Bağışlar 814/1 Muhtelit. The other copy, Kitâb-ı Cerrahnâme, is used as a supporting copy.This study includes introduction, analysis, text and index. Content, method and purpose of the study have been stated in the introductory section. Analysis section consists of three chapters: orthographic features, phonics, morphology. In the fourth section text is included and the fifth section consists of index. Definitions of words are written in general index. Frequency of usage of words has been shown in frequency index added to general index.