Tevhid ve adâlet anlayışına etkisi bağlamında Kur`ân`da fitne kavramı

Abstract

Bu çalışmada, Kur'ân-ı Kerîm'de geçtiği bağlama göre farklı anlamlar kazanan fitne kavramı ve fitnenin tevhid ve adâlet ilkeleri üzerindeki menfi tesirlerini ortaya koyan ayetler incelendi. Buna göre çalışmamız, giriş, üç bölüm ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. İlk bölümde fitne kavramı sözlük anlamı ve Kur'ân'da kullanıldığı anlamlar açısından incelendi. İkinci bölümde fitnenin mahiyeti ve insandaki tezahürleri anlatıldı. Bu bölümde fitneci insanların genel özellikleri üzerinde duruldu. Üçüncü bölümde tevhid ve adâlet kavramları tahlil edilerek ve fitnenin bu temel ilkeler üzerindeki olumsuz tesirlerine dikkat çekilerek Kur'ân'ın fitne ile mücadele çağrısı değerlendirildi.Çalışmada fitne ile ilgili ayetler incelenirken Kur'ân'ın bütünlüğü içerisinde okuma yapmaya özen gösterildi. İlgili ayetler siyak ve sibakları dikkate alınarak ve temel kaynaklardan istifade edilerek incelendi. Birbirleriyle anlam ilişkisi kurulabilecek ayetler ortak başlıklar altında ele alınırken, farklı şekilde anlaşılma imkậnı olan ayetler de kendi bağlamları çerçevesinde ele alındı. Fitnenin inanç ve amel bazında insan ve toplum hayatında ne şekilde tesir gösterdiği tartışıldı. Bu bağlamda öne çıkan tevhid ve adâlet kavramları da incelenerek bu ilkelerin fitne olgusu karşısında zarar görmemeleri için insanın nasıl bir yol izlemesi gerektiğine dair Kur'ân'ın referansları ortaya konulmaya çalışıldı.Anahtar Kelimeler: Fitne, Tevhid, Adâlet, İnsan, Toplum

In this study, verses revealing fitnah concept, which gains different meanings depending on the place of occurrence in the context of the Holy Qur'an, and the negative effects of fitnah over the principles of tawhid and justice have been examined. This study consists of introduction, three chapters and conclusionsections.In the first chapter, the concept of fitnah was examined in terms of its dictionary definition and its meanings in Qur'an. In the second chapter, essence of fitnah and its manifestations in people were described. General characteristics of fitnah creating people were emphasized in this chapter. In the third chapter, through analyzing tawhid and justice concepts and by emphasizing the negative effects of fitnah on these basic principles, Qur'an's call to fight against fitnah was evaluated.Verses related to fitnah were analyzed while special attention was given to read within the integrity of the Qur'an. Related verses were analyzed considering before and after verses through utilizing baseline resources. Verses with meaning relationships that can be constructed with each other were discussed within the same topic and verses that can be understood separately were addressed in the framework of their own contexts. Effect of fitnah in the beliefs and the practices of people and public life were discussed. To avoid harm to tawhid and justice principles featured within this context by fitnah phenomenon, through also studying these concepts, Qur'an references were tried to be revealed on which ways people should follow.Keywords: Fitnah, Tawhid, Justice, People, Society.