Kur`ân`da vesvese kavramının tahlili

Abstract

Bu çalışmada birçok insanın hayatını olumsuz bir şekilde etkileyen nefs ve şeytanın vesvesesi ele alınmıştır. Tezin hazırlanmasında vesvese kavramının Kur'ân-ı Kerim'deki anlam çerçevesi belirlenerek, vesvese ile mücadelede Kur'ânî çözüm yolları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmamızda nitel veri analizi ana yöntem olarak takip edilmiş ve Kur'ân metin analizi üzerinden tefsir metinlerinin mukayesesi metodu izlenmiştir. Vesvese kavramı, vesvese ile ilintili varlıklar ve kavramlar incelenmiş; vesvese anlamı ifade eden ve vesvese ile benzerliği olan Kur'ânî kavramlar tefsir metinleri bağlamında analiz edilmiştir. Çalışmamızda ortaya çıkan sonuca göre nefs ve şeytan vesvese veren temel unsurlardır. Şeytan genel olarak kötülüğün kaynağı olan insan ve cinlerin niteliğini ifade etmektedir. Şeytan, mü'min veya inkârcı tüm insanları saptırmaya çalışmaktadır. İnsanlığın rehberi olan peygamberler dahi şeytanın vesvesesine maruz kalmıştır. Ancak Allah, indirdiği vahyi şeytanın vesvesesinin olumsuz tesirinden korumuştur. Şeytan, insanın doğru yoldan sapması için vesvese vermektedir. Nefs ise aşırı isteklerinin telkiniyle saptırıcı olabilmektedir. Bunun yanında şeytanın vesvesesini insan nefsindeki bazı temayüller, zaaflar ve korkular şekillendirmektedir. Bu açıdan insan nefsine Kur'ân'da tavsiye edilen bazı olumlu niteliklerin kazandırılması vesvesenin tesirini azaltmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kur'ân, Nefs, Şeytan, Vesvese.

In this study, the role of the nafs's and the devil's waswasa, which negatively affects the lives of many people, is discussed. In preparation of the thesis, it was tried to put forward the Qur'anic solution ways in the fight against the waswasa by defining of the concept of waswasa in the Qur'an. In our study, qualitative data analysis was followed as the main method and the method of comparing tafsir texts through Qur'an text analysis was followed. The concept of waswasa, some assets and concepts related in waswasa has been examined; Qur'anic terms which express the meaning of waswasa and similar meaning of waswasa have been analyzed in the context of tafsir's texts. According to the result of our study the nafs and devil are the main elements that give waswasa. Devil in general refers to the qualification of human beings and demons who are the source of evil. Devil strives to deviate all believers or unbelievers. Even the prophets, who are the guide of humanity, have been exposed to the waswasa of devil. However Allah, has protected His verses from the negative influence of Devil's waswasa. The devil gives waswasa to man to deviate from the right path. Nafs can be deflecting with the suggestion of extreme desires. Besides this, the devil's waswasa is shaped by the some tendencies, weaknesses and fears in the human's nafs. In this respect, to gained to the human's nafs some positive qualities that are recommended in the Qur'an reduces the influence of the waswasa. Keywords: Qur'an, Nafs, Devil, Waswasa.