Modern toplumda batıl inançlar ve new age akımı

Abstract

Geçmişten bugüne insanın geleceği bilme ve öğrenme arzusu, korku ve çaresizliklerine çözüm arayışları, mutluluğa ulaşma çabası hep var olmuştur. Bununla birlikte günümüzde modernleşme süreciyle bireylerdeki anlam arayışı ve kapitalist sistemin getirisi olan birtakım sosyo-ekonomik faktörler, kaygı ve risk, bazı psiko-sosyal etkenler batıl inanışların devamlılığını sağlamaktadır. Üstelik bu tür inanışlar günümüzde modern formlarla yeniden üretilmektedir. Geleneksel dönemlerden beri varlığını koruyan ermiş kişilerin kerametleri, cin peri hikayeleri, büyü muska faaliyetlerinin yanında, bireysel anlamda bir ruhsal arınma ve deşarj mekanizması görevi gören New Age inanç biçimlerine de rastlamak mümkündür. Ruhlarla iletişim kurduğunu iddia eden medyumlar, yıldız falları ve birtakım spiritüel enerji çalışmaları Türkiye'de yaşam koçluğu ve kişisel gelişim sektörü adı altında gelişim gösteren ve giderek yaygınlaşan New Age faaliyetleridir. Bu anlamda toplumumuzda çok yönlü dini yaşantılar içerisinde şehirlerde dahi yaygınlığı görülen batıl inançlar, sözlü kültüre dayalı birtakım unsurların İslami ögelerle iç içe girdiği genel halk kitlesinde önemli yere sahiptir. Toplumun daha seküler olan zümrelerine bakıldığında ise aynı etkiyi New Age inanışlarının yarattığı gözlemlenir. Bu noktada araştırmada, günümüzde gerek bireysel gerek toplumsal temelde inanç kavramının, dini batıl inanç (hurafe) ve New Age inanışlarına doğru giden serüveninin temelindeki toplumsal etkenlerin incelenmesi önem arz etmektedir. Din alanındaki batıl inançlar ve New Age inanışlarının; günümüzde modernleşme ve gelişen çağdaş bilim anlayışına rağmen hangi sosyal nedenlerden kaynaklandığı ve beraberinde bu inanış biçimlerinin toplumsal işlevsellik açısından ne tür benzerliklere sahip olduğu sosyoloji alan yazınında araştırılmaya değerdir.Araştırmada bulgular literatür taraması, gözlem ve görüşme formu yoluyla elde edilmiştir. Çalışmanın esnek ve bütüncül doğasına uygun olması açısından, nitel araştırma yöntemine uygun olarak yapılan alan araştırmasında derinlemesine görüşme tekniğiyle İstanbul ilinin Anadolu ve Avrupa yakasından çeşitli semtlerden seçilen 20 katılımcıyla 15.01.2019-18.02.2019 tarihleri arasında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada New Age ve batıl inanç kavramlarının toplumsal işlevsellik bakımından benzer olgular olduğu ve batıl inançların günümüz modern toplumlarında kendini yeniden ürettiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Din, dindarlık, batıl inanç, New Age, modernleşme.

From the past to the present, the human desire to know and learn the future, the search for solutions to the fear and helplessness, the effort to attain happiness has always existed. In addition, the search for meaning in individuals and modern socio-economic factors, anxiety and risk, and some psycho-social factors that have been the consequences of the development of the capitalist system seems to provide the continuity of superstitious beliefs in contemporary life. Moreover, these beliefs are today reproduced in modern forms. In traditional times, there are miracle-working holy men with their fairy tales, magical amulets, today belief forms of the New Age serve as a spiritual purification and discharge mechanisms for the modern individuals. Psychics who claim to communicate with spirits, practices with the horoscopes and spiritual energy displays a development in Turkey under the name of `life coaching` and `personal development` and seems increasingly to widespread these New Age activities locally. In this sense, these superstitious beliefs, which are prevalent even in cities within the multi-faceted variety of religious experience in our society, have an important place in the general population by intertwining them with the other elements from oral culture and Islamic religion while the more secular groups of society partakes in these superstitions witihn the forms of these New Age beliefs. Hence it is important to examine the social factors underlying the adventure of the concept of belief on both individual and social level towards religious superstition and New Age beliefs. In spite of the modernization and development of modern science, it is worth to make researches in the field of sociology concerning how these superstitions in the field of religion and New Age beliefs are reproduced in the contemporary locations with different social reasons as well as the similarities of these beliefs in terms of social functionality to their more traditional forms.The findings have been obtained through literature survey, observation and interview form. In line with the flexible and holistic nature of the study, interviews have been conducted between 15.01.2019-18.02.2019 with 20 participants selected from the Anatolian and European regions of Istanbul with in-depth interviewing technique in accordance with the qualitative research method. In this study, it has been concluded that new age and superstition concepts are similar in terms of social functionality and superstition is reproducing itself in modern societies. Keywords: Religion, religiosity, superstition, New Age, modernization.