Hazır giyim endüstrisinde modelist, makastar, makineci ve ütücü mesleklerinde çalışan işgücünün mesleki yeterliliklerinin belirlenmesi ve yeterliliklere dayalı bir model önerisi

Abstract

ÖZET Meslekî teknik eğitimin kalitesi, istihdam sektörünün ihtiyaçlarına uygunluğu ile ölçülmektedir. Meslekî teknik örgün ve yaygın eğitim okullarındaki programlarda hazır giyim endüstrisi için işgücü yetiştirilmekle birlikte, endüstrinin nitelikli işgücü ihtiyacı devam etmektedir! Bu nedenle araştırma; hazır giyim endüstrisinde modelist, makastar, makineci ( sanayi tipi dikiş makineci, overlokçu ve ilik makineci ) ve ütücü mesleklerindeki nitelikli işgücünün meslekî yeterliklerinin, yönetici ve işgücü görüşlerine göre belirlenmesini ve belirlenen bu meslekî yeterliklere dayalı program modelinin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Çalışmanın amacına yönelik olarak bu araştırma dört bölümde hazırlanmıştır. Birinci bölümde araştırma problemi ile ilgili literatür ile araştırmalar taranmış, araştırma problemi ortaya konuş ve rapor halinde sunulmuş; araştırmanın amacı, önemi, sayıltıları, kapsam ve sınırlılıkları, kullanılan kısaltmalar ve terimler açıklanmıştır. İkinci bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklemi, veri toplama ve veri çözümleme yöntemleri açıklanmıştır. İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara ve Adana'da faaliyette bulunan küçük, orta ve büyük ölçekli hazır giyim işletmelerinde çalışan yönetici ve işgücü araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Çalışma evreninden yönetici ve işgücü olmak üzere birbirinden bağımsız iki ayrı örneklem grubu, oranlı örneklem yöntemi ile alınmıştır. 590 kişi işgücü örneklem grubunu, 182 kişi de yönetici örneklem grubunu oluşturmuştur. İşgücünün meslekî yeterliklerini belirlemek için veriler iş analizi yöntemi ile, iki aşamada toplanmıştır. Birinci aşamada veri toplama aracı olan anket hazırlanmıştır. İkinci aşamada ise anketler örneklem gruplarına uygulanmış ve veriler toplanmıştır. Araştırma anketini cevaplandıran ve anketlere verdikleri cevapları geçerli kabul edilen deneklerin 139'u yönetici, 424'ü ise işgücüdür. Örneklem gruplarından toplanan veriler SPSS paket programından yararlanılarak bilgisayar ortamına aktarılmış ve ankette bulunan tüm maddelerin istatistikselçözümlemeleri yapılmıştır. Üçüncü bölüm olan bulgular bölümünde, anket ile elde edilen veriler analiz edilmiştir. Yönetici ve işgücü görüşlerinden elde edilen verilerin frekansları, yüzdeleri, aritmetik ortalamaları, standart sapmaları hesaplanmış; t ve F testleri yapılmış; bulgular tablolarda gösterilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise araştırma özetlenmiş ve bulgularla ulaşılan sonuçlar açıklanmıştır. Bunun yanı sıra, bulgulara dayalı olarak hazır giyim endüstrisi meslekleri için bir program modeli geliştirilmiş ve bulgular ışığında öneriler geliştirilmiştir. Hazır giyim mesleklerinde, sektörün ihtiyacı olan nitelikli işgücünün yetiştirilmesi amacına yönelik olan bu araştırmanın;. meslekî yeterlikler dikkate alınarak işgücü yetiştirilmesine katkı sağlaması,. yeterliğe dayalı meslekî-teknik eğitim program yapısının oluşturulmasına katkıda bulunması,. meslekî teknik eğitim standartlarının geliştirilmesine kaynak oluşturması,. hazır giyim meslekleri için öğretim programlarının geliştirilmesine veri sağlaması,. diğer mesleklerde, yeni araştırmaların yapılması için rehber olması bakımından meslekî teknik eğitime katkıda bulunması beklenmektedir.

ABSTRACT The quality of VTET (vocational technical education and training) has been measured by meeting the demand of labour market needs. Although the workforce has already produced by the VTET programmes in vocational technical formal and non-formal schools, the qualified workforce needs of the industry has still remained. Therefore the purpose of this research is to determine occupational competencies (knowledge, skills and attitudes) of qualified workforce who work as pattern designer, cutting-person, industrial sewing machinist (industrial sewing machinist, overlock machinist, and buttonhole machinist), and ironing-person in the ready-made clothing industry. The purpose of this study is also to develop a programme model on the basis of these occupational competencies according to perspective of the workforce and their directors. This study were addressed in four chapters in relation to research objectives. The introduction in chapter one was reviewed the literature and researches related to research problem, highlighted to problem and prepared report. In this chapter it was also stated purpose, objectives, significance, assumptions, limitations of the study, and definitions of terms. In the second chapter, it was explained model, population, sample selection, data collecting and data analysing of this research. The population for this research was comprised of labour force and their directors who work at small, medium, and big companies of ready-made clothing industry in the provinces of Istanbul, İzmir, Bursa, Ankara, and Adana. Two independent sample groups from this population were selected as workforce and their directors by using stratified sampling technique. The sample groups were consisted of 590 workforce and 1 82 their directors. For determining occupational competencies of workforce, the data was collected in two stages by using task analysis method. In the first stage, VIthe survey which was a data collecting instrument was developed. In the second stage, the survey instrument was distributed to all subjects and the data was collected. The subjects who completed and returned back the survey instruments in validity were comprised of 139 directors and 424 workforce. The surveys collected from subjects were analysed using descriptive statistics of response for each item on the survey by using SPSS programme. The data analysis in chapter three, the data generated from the survey instrument were analysed. Also, the data collected from workforce and directors was presented in tabular form in terms of frequency, mean, standard deviation, t test, and F test. Each table was accompanied by a narrative discussion. In the last chapter, the study was summarised and the conclusions reached by findings were explained. On the basis of the findings from the study, also a programme model was developed for the occupations of ready- made clothing and in view of the findings, recommendations were made. For the purpose of producing qualified work force in ready-made clothing industry, based on this research, it is expected that the following implications would contribute on VTET:. To provide contribution to produce qualified workforce based on occupational competencies.. To contribute to develop a programme design on the basis of occupational competencies for VTET.. To constitute a resource for developing VTET standards.. To support data for developing curriculum of occupations in ready- made clothing.. To offer a guide of further research for other occupations.