İlköğretim II. kademe öğrencilerinde sosyal becerilerin sosyo-ekonomik düzey, cinsiyet ve yaş ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin (MESSY) Türkçe'ye uyarlanması ve 12-14 yaş grubundaki çocukların sosyal beceri düzeyleri ile yaş, cinsiyet ve sosyo ekonomik düzey arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma 2001-2002 öğretim yılında Ankara ilindeki 3 resmi ilköğretim okulunun 6., 7. ve 8. sınıflarında öğrenim görmekte olan 526 öğrenci (244 erkek, 282 kız) üzerinde yürütülmüştür. MESSY'nin geçerlik ve güvenirlik analizleri için Nihat Başakar İlköğretim Okulundan tesadüfi olarak 180 öğrenci seçilmiştir. Diğer istatistiksel analizler ise örneklemin tamamı (526 öğrenci) için uygulanmıştır.11 MESSY'nin geçerliği benzer ölçek geçerlik yöntemi ve faktör analizi ile belirlenmiştir. Benze ölçek geçerliği için Sosyal Beceri Ölçeği ve Öğretmen Dereceleme Formu kullanılmıştır. Güvenirlik için ise test-tekrar- test uygulaması yapılmış ve Cronbach Alpha yöntemi ile iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Çocukların sosyal beceri düzeylerinin yaşa, cinsiyete ve sosyo-ekonomik düzeye göre değişip değişmediğini belirlemek amacıyla MESSY'nin toplam, Olumsuz Sosyal Davranışları alt ölçeği ve Olumlu Sosyal Davranışları alt ölçeğinden alınan puanlara yönelik üç ayrı çift yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırmanın bulguları MESSY'nin 12-14 yaş grubundaki çocukların sosyal becerini değerlendirmede yeterli derecede geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Araştırmada çocukların MESSY'den aldıkları toplam puanların cinsiyete göre farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Bulgular kız öğrencilerin toplamda MESSY'den, erkek öğrencilere göre daha yüksek puanlar aldığını göstermektedir. Bu durum, kız öğrencilerin kendi sosyal beceri düzeylerini, erkek öğrencilerle karşılaştırıldığında, daha yüksek olarak algıladıklarına işaret etmektedir. Araştırmada, ayrıca bu yaş grubundaki öğrencilerin olumsuz sosyal davranışlarının yaşa göre farklılaştığı görülmüştür. Bulgular, öğrencilerin olumsuz sosyal davranışlarının yaş ilerledikçe azaldığını göstermektedir. Son olarak araştırmanın bir diğer sonucu, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeyin bu yaş grubundaki öğrencilerin olumlu sosyal davranışları üzerinde orta etkiye sahip olmasıdır. Bulgular, üst sosyo-ekonomik düzeydeki kız öğrencilerin olumlu sosyal davranış düzeylerinin, alt sosyo-ekonomik düzeydeki kız öğrencilere nazaran daha yüksek olduğunu göstermiştir. Ancak bu durum erkek öğrenciler için geçerli değildir. Erkeklerde sosyo-ekonomik düzeyin olumlu sosyal davranışlar üzerinde bir etkisi olmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: MESSY, sosyal beceri, ilk öğretim II. kademe

The purpose of this study is twofold: to adapt Matson Evaluation of Social Skills With Youngsters (MESSY) into Turkish and to determine whether children's social skills differ depending on age, gender and socio economic status. The sample of the study consisted of 526 students (244 males and 282 females) from 3 public secondary schools in Ankara. Reliability of the MESSY were obtained by test-retest and Cronbach Alpha internal consistency method. To determine construct validity, correlations with Social Skills Scale and Teacher Rating Form were applied. In order to determine whether children's social skills differ depending on age, gender and socio-economic status, three separate two-way analysis of variance were applied. The results revealed that MESSY was valid and reliable to determine children's social skills. The study showed that children's general social skillsIV levels was significantly related to gender. Girls scored significantly higher than boys in MESSY total scores. It shows that girls perceive their social skills higher than boys. Further, results revealed that negative social behaviors were significantly related to age of the students. 14 years old children scored higher than 12 and 13 years old children in Negative Social Behaviors subscale of MESSY. Finally, it was found that gender and socio-economic status have common effect on positive social behaviors of children. That is, girls from upper socio-economic status scored higher in Positive Social Behaviors subscale than girls from middle and lower socio-economic status. Keywords: MESSY, social skills, secondary school.