Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının tekstil-konfeksiyon bölümü mezunlarının mesleki yeterlikleri ile ilgili meslek dersi öğretmenlerinin düşünceleri

Abstract

ÖZET Yaşadığımız çağda işgücünde aranan niteliklerde önemli değişiklikler oluşmuştur. Bu değişimin sonucunda; sorumluluk alma, yaratıcı düşünme, değişime uyum sağlama, problem çözme, kolay iletişim kurma, grupla çalışma, işbirliğine yatkınlık gibi özellikler bütün meslekler için ayrımsız olarak ortak taban durumuna gelmiştir. Türk mesleki ve teknik eğitim sisteminde de bu ortak tabanın sistem bütünlüğü içinde kurulup harekete geçirilmesi sağlanamamıştır. Günümüzde mesleki teknik eğitimin kalitesi, sektörün ihtiyaçlarına uygun işgücü yetiştirilmesi ile ölçülmektedir. Mesleki eğitimde, mesleki yeterliklere ilişkin birikimin, eğitim sürecine yansıtılmaması, iş alanlarının ihtiyacı olan yüksek nitelikli ara işgücünün karşılanmasında önemli sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle araştırma; mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının tekstil konfeksiyon bölümünden mezunların mesleki yeterlikleri ile ilgili meslek dersi öğretmenlerinin düşüncelerini belirlemeye yönelik planlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın amacı Mesleki ve Teknik ortaöğretim kurumlarının tekstil konfeksiyon bölümünden mezun olanların mesleki yeterlikleri ile ilgili tekstil konfeksiyon bölümü öğretmenlerinin düşüncelerini tespit ederek değerlendirmektir. Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır. ' Meslek dersi öğretmenlerinin; 1. Demografik özellikleri nelerdir? 2. Öğrencilere örgün mesleki teknik eğitime hazırlık ve yönlendirme ve danışmanlık hizmeti sunulmasına ilişkin görüşleri nelerdir? 3. Meslek lisesini tercih eden öğrencilerin eğitim programlarını ve iş alanlarını tanımalarına ilişkin düşünceleri nelerdir? 4. Tekstil konfeksiyon bölümü eğitim programlarının sektörün beklentilerini karşılama durumuna ilişkin düşünceleri nelerdir? 5. Atölye ve laboratuarların donanımlarının durumuna ilişkin düşünceleri nelerdir?11 6. İşletmelerde verilen beceri eğitimi ile ilgili düşünceleri nelerdir? 7. Beceri eğitimi alan öğrencilerin mesleklerindeki basan durumları hakkındaki düşünceleri 8. Okulda verilen beceri eğitiminin yeterliğine ilişkin düşünceleri nelerdir? Araştırma evrenini M.E.B.K.T.G.Müdürlüğüne bağlı kız meslek liselerinde görev yapan tekstil konfeksiyon bölümü meslek dersi öğretmenlerin oluşturmaktadır. Evren içinden seçilen Ankara ili ve ilçelerinde görev yapan tekstil konfeksiyon bölümü öğretmenleri araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma için gerekli olan verileri toplama amacıyla anket formu geliştirilmiştir. Anket formu uygulanmadan önce ön deneme uygulamasına tabi t' tutularak geliştirilmiştir. Anketlerden elde edilen veriler, frekans ve yüzdeler olarak hesaplanarak tablolarda gösterilmiştir. Araştırmaya katılan tekstil konfeksiyon bölümü öğretmenlerinin düşüncelerine ait araştırmadan elde edilen sonuçlar şunlardır: 1. Meslek liselerinde öğrencilere danışmanlık hizmeti sunulmamaktadır. 2. Eğitim programlan sektörün beklentilerini karşılamakta yetersiz kalmaktadır. 3. Eğitim programlan sektördeki gelişmelere paralel olarak yenilenmesi gerekmektedir. 4. Okul sanayi işbirliği yeterince sağlanmamıştır. 5. Okullarda bulunan bölümler yöredeki sektörün ihtiyaçlarına cevap vermemektedir. 6. Öğretmenler okullarda bulunan atölye ve laboratuar donanımlarını mesleki uygulamalar için yeterli bulmamaktadırlar. 7. İşletmeler tarafından verilen beceri eğitiminin öğrencilerin işe uyumları açısından önemli olduğu fakat niteliksiz atölyelerde yapılan beceri eğitimi amacına hizmet etmemektedir.Ill Araştırmada ulaşılan sonuçlarla ilgili şu öneriler getirilmiştir: 1. Mesleki ve teknik öğretim kurumlarına hazırlık ve yönlendirme yapılarak öğrenci alınmalıdır. 2. İlk öğretim programlarında meslekleri tanıma ve öğrencinin kendi ilgi ve yeteneklerini tanımalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır. 3. Mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarında öğrencilerin seçecekleri dallarla ilgili etkin bir danışmanlık hizmeti sunulmalıdır. 4. Mesleki ve teknik ortaöğretim programlan iş hayatının beklenti ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeniden yapılandırılmalıdır. Aynı zamanda öğretim programlan iş hayatındaki gelişmelere paralel olarak geliştirilmelidir. 5. Mesleki ve teknik orta öğretim programlarının uygulandığı atölye ve laboratuar donanımları teknolojik açıdan iş hayatına uyumlu hale getirilmelidir. Bunun için sektörle işbirliği olanakları geliştirilmelidir. 6. İşletmelerde meslek eğitimi daha etkin hale getirilmelidir. Bunun için işletmelerde beceri eğitiminin nitelikli iş ortamlarında yapılması sağlanmalıdır. 7. Eğitimde, problem çözme, ekip halinde çalışma, genel anlamda teknolojiyi anlama ve meslek alanında kullanma gibi geniş yeterlilikleri geliştiren çalışmalara yer verilmesi sağlanmalıdır. 8. Mezunları izleme çalışmaları yapılarak ortaya çıkan sonuçların, programların geliştirilmesine yol göstermesi sağlanmalıdır.

IV SUMMARY In this age, we are living in there has been some major changes in the qualities sought in the labor force. As a result of these changes qualities such as being able to take responsibility, creative thinking adapting to change, problem solving, communications skills, being able to work as a part of a team, and cooperativeness have become common necessities for all professions. The Turkish technical and vocational education system has not been set up and applied as a system around these requirements. Quality of vocational technical education is measured by the systems ability to train a labor force that is suitable to the needs of the economy. Not reflecting the knowledge base regarding vocational requirements to vocational education causes major problems in providing the qualified intermediate labor force that the economy needs. Because of this our study is aimed at discovering the attitudes and opinions of teachers of secondary level vocational technical school textile and apparel departments regarding their proficiency. The study hopes to capture the teachers' thoughts on professional sufficiency of textile and apparel graduates. To reach this objective answers for the fallowing questions were sought. Vocation teachers'; 1. Demographics 2. Opinion on guidance services and preparation of students for formal vocational technical education. 3. Opinion of the degree of awareness of students regarding the education program and vocational areas. 4. Opinion of to what degree the textiles and apparel departments in schools meet the expectations of the industry. 5. Opinion on the state of laboratories available to them in schools. 6. Opinion about skill training given in businesses.7. Opinion of how well the students that have had skill training do in their professions. 8. Opinion on the proficiency of the skill training given in their schools. The universe for the study is comprised of textiles and apparels teachers working in girls vocational schools under the auspices of M.E.B.K.T.G. Administration. The sample is composed of teachers selected in and around the province of Ankara. To collect the data needed for this research a survey form was developed. Before the survey work was undertaken a pre-survey was conducted and the survey was improved. The data obtained as a result of the survey was summarized as frequencies and percentiles in tables. The results obtained from the teachers that took part in the study show that; 1. There are no guidance services provided for students in vocational schools. 2. The education programs are not proficient in addressing the expectations of the industry. 3. The education programs must be improved in parallel to developments in the industry. 4. The level of school-industry cooperation is not enough. 5. The departments available in schools are not able to meet the needs of the industry in the region. 6. Teachers do not think that the laboratories and workshops available in schools are sufficient for vocational training. 7. Teachers think that the skill training given by businesses is important for students' adaptation to work environment but training given in unqualified workshops do not serve the purpose.VI The fallowing suggestions are brought forth as a result of our findings, 1. Students should be admitted to vocational and technical education institutions after preparation and guidance. 2. Elementary education should developed so as to give the students a chance to be aware of different vocations and their personal skills. 3. Students of secondary vocational and technical schools must be offered efficient guidance services so that they can chose their fields. 4. Secondary vocational and technical education programs must be restructured to better meet the needs and expectations of businesses. At the same time education programs must be developed to keep up with developments in the economy. 5. Laboratories and workshops used in vocational and technical education must be upgraded to modern technology and made compatible to business life. To this end cooperation with industry must be improved. 6. Vocational training in businesses must be improved. To this end skills training in businesses must be conducted in qualified environments. 7. Skills such as problem solving, working as a part of a team understanding technology and applying it to work, must be incorporated in the curriculum. 8. Graduates must be fallowed up on and new programs must take into consideration the experiences of graduates. n ON iOJRUWJ