Türkiye`de kamu finansmanında iç borçlanmanın sermaye piyasasına etkileri ve eğitimi (1994-2000)

Abstract

ÖZET 1990'lı yıllardan itibaren ülkemizin gündemini oluşturan ve ekonomik gündemde halen tartışmalara neden olan iç borçlanmanın, sermaye piyasasına etkilerine yönelik olarak yapılan bu çalışmanın, ilk bölümünde kamunun finansman gereksiniminde başvurabileceği yöntemlere değinilerek, iç borçlanmanın tanımı yapılmış ve kamunun iç borçlanma nedenleri ile kamu İç borçlanma kaynaklan hakkında bilgi verilerek 1990 sonrası Türkiye'de kamu iç borçlanma gereğindeki gelişmeler incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Türkiye'de kamu iç borçlanma araçları ve yöntemleri ile Türkiye'de kamu iç borçlanmasının yükü, borçlanma yükü hesaplanmasında yaygın olarak kullanılan ölçütler dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise kamu iç borçlarının sermaye piyasasına etkileri, birincil ve ikincil piyasalardaki gelişmelerde dikkate alınarak ortaya konulmuştur. Veriler literatür taraması sonucu elde edilmekle birlikte verilerin bir kısmı için ilgili kişilerle görüşmeler yapılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen en önemli sonuç, kamunun 1990'lı yılların ikinci yansından itibaren Merkez Bankası kaynaklar yerine daha çok mali araçlar kullanarak borçlanmaya çalışması ve kendi borçlanma araçlarına tedavül imkanı sağlayabilmek için yüksek faizin yanında, özel kesim borçlanma araçlarından farklı olarak birtakım avantajlar sağlaması neticesinde sermaye piyasasında yaratılan kaynakların çoğunluğuna el koymasıdır. Bu durum özel kesimi kamu ile haksız rekabet ortamına iterek sermaye piyasasının kamu kağıtlan ağırlıklı olmasına neden olmuş ve sermaye piyasasının gelişimini etkilemiştir. ıı

ABSTRACT Since 1990 domestic borrowing's always been a significant and controversial subject for our country, therefore this thesis researches the impact of such kind of borrowing to the capital markets. In the first chapter, it was told about some financial alternatives of the public sector and then the definition of the domestic borrowing comes out. The causes of the domestic borrowing of the public sector and some information has given about the sources of the domestic borrowings of the public sector. Afterwards, preceding 1980 the sudden development of the public sector's domestic borrowing has been examined. In chapter two, the instruments of domestic borrowing and the techniques including the calculation of Turkey's domestic borrowing pressure with the accumulated borrowing has been examined with the most used criteries in the last chapter, the impacts of the domestic borrowings to the capital markets was researched and concerning the developments of the primary and the secondary was also researched in this thesis, due to information, exploration research model was used. The data was get in terms of a terminology scan and some part of them was acquired by interviewing the possible responsible people. The conclusion that's given form this thesis, from the mid 1980's public sector's preferring fiscal instruments rather than Central Bank borrowing policy. Public sector has given the possibility of issuing for its borrowing instruments by providing those instruments a high interest rate. Besides, the difference between private sector's borrowing policy, the result of providing some advantage, acquiring most of the resources that's been issued. This condition pushes the public and private sector into a unfair competition. This concludes that an increase in the weighted average of public sector's instruments against the private sector, therefore it has a sudden impact on the development of the capital markets.