Sınıf ortamına uygun olmayan davranışların azaltılmasında uyuşmayan davranışların ayrımlı pekiştirilmesinin etkisi ve uygun davranışlara süreklilik kazandırma

Abstract

ÖZET Bu araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasının amacı; sınıf ortamına uygun olmayan davranışların azaltılmasında uyuşmayan davranışların ayrımlı pekiştirilmesi işlem sürecinin etkililiğini belirlemektir. Araştırmanın ikinci aşamasının amacı ise; deneklere kazandırılan uyuşmayan davranışların pekiştirme tarifelerinin seyreltilmesi sonucu süreklilik gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmanın deseni, tek denekli deneysel desenlerden AB desenidir. AB desenine araştırmanın iki aşamasında da yer verilmiştir. Araştırmanın deneklerini Özel Su Eğitilebilir Çocuklar İlköğretim Okulu'nda okuyan ve sınıf ortamına uygun olmayan davranış gösteren iki öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında video kamera kullanılmıştır. Kullanılan diğer bilgi toplama araçları ise; öğretmen görüşme formu, scatter plat kayıt formu, anekdot kayıt formu, kısmi aralıklı kayıt formu, motivasyon ölçümleme skalası ve pekiştireç belirleme formudur. Verilerin analizi grafiksel analiz yolu ile yapılmıştır. Verilerin gözlemciler arası güvenilirlik katsayısı % 97 düzeyinde saptanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen bulgulara göre; uyuşmayan davranışların ayrımlı pekiştirilmesi işlem sürecinin sınıf ortamına uygun olmayan davranışların azaltılmasında ve bu davranışların uyuşmayanlarının artırılmasında etkili olduğu izlenimi edinilmektedir. Ayrıca pekiştirme tarifelerinin seyredilmesinin, yeni kazanılan davranışların sürekliliğinin sağlanmasına yol açabileceği izlenimi edinilmektedir.

SUMMARY The first purpose of this study is to investigate if differential reinforcement of incompatiple behaviours is effective in decreasing the in appropriate behaviours in classroom. The second purpose of this study is to investigate if the schedule which is faded is effective or not in maintanence of the behaviours which is acquired. AB desing which was one of the single subject desings was used as a research design. A total of 2 students who were from school of ` Özel Su Eğitilebilir Çocuklar` who have inappropriate behaviours in classroom. To collect the research data video camera was used. Teacher interview form, scatter plat form, anekdot forms, interval sampling recording, scale of motivation and survey of reinforcement forms are also used. Data of the study in graphs and graphs were qualitatively interpreted. The reliability of to observers was % 97. The sesuh of the study shows that differential reinforcement of incompatible behaviour is seems to be effective in decreasing the inappropriate behaviours in classroom. Also, schedule which,is faded is seems to be effective in maintanence of the new acquired behaviours. ffl