Planlı kalkınma döneminde (1963-2002) mesleki teknik eğitim (gelişmeler, uygulamalar, sorunlar)

Abstract

Bu araştırma, Plânlı Kalkınma Döneminde (1963-2002) Meslekî ve Teknik Eğitimdeki gelişmeler, uygulamalar ve sorunları ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Mesleki ve teknik eğitim sistemi ile ilgili uygulamaları, gelişmeleri ve sorunları ortaya koymak amacıyla, bu dönemde hazırlanan kalkınma planları, hükümet programlan ve milli eğitim şuraları taranmış ve okul, öğrenci, öğretmen sayılarındaki sayısal gelişmeler ile bu okullarda uygulanan programlar belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca günümüzdeki uygulamaları ve sorunları ortaya koymak amacıyla meslekî ve teknik eğitim kurumlarında çalışan yönetici ve öğretmenlere, meslek liselerinde öğrenim gören öğrenciler, bu kurumlarda uygulanan programlar, programlarda yer alan derslerin içerikleri, öğretmenlerin durumu, okulların fizikî alt yapısı ve mali konulara ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla anket uygulanmıştır. Anket; Ankara İli, Merkez İlçelerindeki mesleki ve teknik eğitim kurumlarında çalışan 150 yönetici ve öğretmene uygulanmıştır. 150 yönetici ve öğretmenin 50'si erkek teknik öğretim okullarında, 50'si ticaret ve turizm öğretimi okullarında, 50'si de kız teknik öğretim okullarında çalışmaktadır. Araştırmada kullanılan veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen anket aracılığıyla toplanmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; yönetici ve öğretmenlerle ilgili kişisel bilgiler, ikinci bölümde ise; mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören öğrenci, bu okullarda uygulanan programlar, programlarda yer alan derslerin içerikleri, öğretmenlerin sayısal durumu ve hizmet içi eğitim faaliyetleri ile okulların fizikî alt yapısı ve malî konulara ilişkin bilgiler yer almaktadır. Yönetici ve öğretmenlerin, anketteki maddelere verdiği cevapların yüzde ve frekansları alınmış, aritmetik ortalama ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Açık uçlu sorularında frekans ve yüzde değerleri hesaplanmış ve ayrı ayrıIV değerlendirilmiştir. Ticaret ve Turizm Öğretimi, Kız Teknik Öğretim, Erkek Teknik Öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek için varyans analizi `F-testi` yapılmış ve 0,05 düzeyinde test edilmiştir. Hangi gruplar arasında anlamlı bir farklılık olduğunu ortaya koymak amacıyla `t-testi` kullanılmıştır. Ankette beşli likert tipi ölçek kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar kısaca şöyledir. 1. Araştırmaya katılan yönetici ve öğretmenler; Meslek liselerini başarılı öğrencilerin tercih etmediğini, velilerin öğrencilerin eğitim-öğretim sorunları ile yalandan ilgili olmadıklarım, bu okulları öğrencilerin kendi isteklerinden ziyade ailelerinin etkisi ile tercih ettiklerini, öğrencilerin bu okulların amacının öncelikle meslek edindirme olduğunu kısmen bilerek geldiklerini, bölüm seçerken öğrencilere öğretmenler tarafından kısmen yönlendirme yapıldığım, öğrencilerin meslek dallarım ve iş alanlarım yeterince tanımadan meslek seçimi yaptıklarını, bu okulları tercih eden öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerinin orta sınıfın altında olduğunu ve bu öğrencilerin mezun olduktan sonra işe yerleştirme ve izleme birimleri tarafından takip edildiğine kısmen katıldıklarım belirtmektedirler. 2. Öğrenci yetersizliğinden dolayı kapanan bölümleri; ticaret ve turizm öğretimi okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler; Bankacılık ve Mahalli İdareler, kız teknik öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler; El Sanatları, Nakış, Ev Yönetimi, erkek teknik öğretimde çalışan yönetici ve öğretmenler; Alt Yapı, Makine, Döşeme, Üst Yapı, Mobilya ve Dekorasyon olduğunu belirtmiştir. 3. Öğrencilerden ve velilerden talep olduğu halde açılamayan bölümleri; ticaret ve turizm öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, Bilgisayarlı Muhasebe ve Bilgisayar Programcılığı, erkek teknik öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, CNC, Hidrolik, Pnömatik ve Bilgisayar, kız teknik öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, Bilgisayar, Kuaförlük, Gıda Kontrol ve Analizi, Çocuk Gelişimi, Ağırlama ve Gıda, Grafik ve Serigrafi olaraksıralamışlardır. Bu bölümlerin açılamama nedenlerini; öğretmen, fiziki mekan, donanım yetersizliği ve bürokratik engeller olarak belirtmektedirler. 4. Okullarda en çok talep gören bölümleri; ticaret ve turizm öğretimi okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, Muhasebe, Bilgiişlem ve Büro Hizmetleri, erkek teknik öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, Bilgisayar, Elektronik ve Elektrik, kız teknik öğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenler, Çocuk Gelişimi, Bilgisayar ve Kuaförlük olarak belirtmiştir. 5. Yönetici ve öğretmenler `programda yer alan derslerin içerik açısından meslek dallarının amaçlarını gerçekleştirecek nitelikte olduğuna, derslerin içeriklerinin iş hayatının gerekleri doğrultusunda yenilendiğine ve programlar hazırlarken yerel özelliklerin de dikkate alındığına` kısmen katılmaktadır. 6. `Çalıştığımız okulda öğretmen açığı var` diyen 29 (% 19,3) yönetici ve öğretmenden; % 7,3 'ü kültür dersi, % 4'ü meslek dersi, % 8'i ise hem kültür hem de meslek dersi öğretmen açığı olduğunu belirtmiştir. 7. Yönetici ve öğretmenler `bu okullarda görev yapan öğretmenlerin istemeleri durumunda ya da dönüşümlü olarak hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılabildiklerini ve bu okulların dershane, atölye ve laboratuar yönünden yeterli kapasiteye sahip olduğunu ` kısmen katılmaktadır. 8. Yönetici ve öğretmenler, `bakanlıktan gelen mali kaynakların ihtiyaçları karşılayacak yeterlikte olduğuna` katılmamaktadır.

This study has been executed to put forth the developments, applications and problems in the Vocational and Technical Education in the Planned Development Period (1963-2002) for the consideration. İn order to put forth the applications, developments and problems for the consideration, related to the system of vocational and technical education, the government programs and the councils of natinal education have been examined and it has been tried to determine the quantitative developments for the students, teachers and schools and the programs that are applied in those schools. Furthermore, in order to put forth the recent applications and problems for the consideration, the pool has been executed to the directors and the teachers who are commissioned in the vocational and technical schools on the students who are educated in the vocational high schools, the programs that are applied in those schools, the contents of the lessons that take place in the curriculum, the positions of the teachers, the physical infra-structures of the schools and the thoughts on the financial subjects. The poll has been applied to the 150 directors and teachers who are commissioned ih the vocational and technical schools where they are in province of Ankara and its districts. 50 of 150 directors and teachers are commissioned in the technical schools for the boys, 50 of them are in the schools on Trade and Tourism, 50 of them are in the technical schools for the girls. The data that is used in the study has been collected by the poll that has been developed by the researcher. The poll is constituted by two parts. In the first part, there is individual information of the directors and teachers and in the second part, there is information on the students who are educated in the vocational and technical schools, the programs that are applied in those schools, the contents of the lessons that take place in the curriculum, the quantitative situation of the teachers and in-VII service education activities, physical infra-structures of the schools and financial situations. The percentage and frequency of the answers that were given by the directors and the teachers are considered and the arithmetic average and standard deviation have been calculated. In the open-ended questions, the values of frequency and percentage have been calculated and evaluated separately. In order to determine if there is a meaningful difference between the thoughts of the directors and teachers who are commissioned in the schools on Tourism and Trade, Technical Education Schools for Girls, Technical Education School for Boys, the `F-test` of variance analyzes has been done and it has been tested at the level of 0,05. The `t-test` has been made in order to put forth for the consideration that there is a meaningful difference among which groups. The lickert type scale with five has been used in the poll. The results that are obtained from the poll are as follows: 1. The directors and teachers who have participated to the study point out mat the successful students don't prefer the vocational high schools and that their guardians are not interested in their educations-training problems closely and that the students who are educated in those schools prefer these schools because of their parents, rather than their wishes and that the stutents come these schools as they know partially that these schools are giving vocational education and that while the students are selecting the departments, they are directed partially by their teachers and that the students make selection without knowing sufficiently the professions and their working fields and that the level of the socio-conomic situations of the the students who prefer these schools are under the average and that the students who are graduated from these schools, partially participate to the follow-up and employment units. 2. The directors and techers who are commissioned in the schols on trade and tourism have been stated the closed departments because of the insufficientVIII student number as Banking and Local Administrations, the directors and teachers who are commissioned in the technical school for the girls have been stated the closed departments because of the insufficient student number as Handcrafts, Embroiderry, House Management, Hospitality and Food and the directors and teachers who are commissioned in the technical school for the boys have been stated the closed departments because of the insufficient student number as Infra-structure, Machine, Furnishing, Upper Construction, Furniture and Decoration. 3. The directors and teachers who are commissioned in the schools on trade and tourism have been stated the departments, which are not opened, since there is a request from the guardians as Computerized Accounting and Computer Programming, the directors and teachers who are commissioned in the technical school for the boys as CNC, Hydraulic, Pneumatic and Computer and the directors and teachers who are commissioned in the technical school for the girls as Computer, Hair Dressing, Food Control and Analyzes, Child Development, Hospitality and Food, Graphic and Silk Printing respectively. They state that the reasons why these departments are not opened, are as teacher, physical place, insfficiency of the furnishing and bureaucratic prevention. 4. The directors and teachers who are commissioned in the schools on trade and tourism have been stated the departments, which are the most preferred as Accounting, Data Processing and Office Services, the directors and teachers who are commissioned in the technical schools for boys have been stated the departments, which are the most preferred as Computer, Electronics-Electricity and the directors and teachers who are commissioned in the technical schools for girls have been stated the departments, which are the most preferred as Child Development, Computer and Hair Dressing. 5. The directors and teachers are partially agreed upon that `the lessons that take plae in the curriculum are enough for the aims of the vocational branch in the respect of contents and the contents of the lessons are renewed in the direction of theIX needs of the professional life and when these programs are prepared, the local traits are cosidered.` 6. 7,3% of 29 (19,3%) directors and teachers who say that `there is an insufficiency for the teacher`, point out that there is a teachers insufficiency for the cultural lessons and 4% of them point out that there is a teacher insufficiency for the vocational lessons and 8% of them point out that there is a teacher insufficiency for both cultural and vocational lessons. 7. The directors and teachers are partially agreed upon that `the teachers who are commissioned in these schools can participate to the in-service activities when they wish or respectively and these schools have the sufficient capacity for the classroom, workshop and laboratory.` 8. The directors and teachers are not agreed upon that `the financial aids that are coming from the ministry are not enough for the needs.`