İlköğretim 7. sınıf öğrencilerine resim-iş dersinde tarihi çevre bilinci uyandırılması (Şükûfe Nihal İlköğretim Okulunda bir uygulama)

Abstract

11 ÖZET Türkiye'nin her köşesi tarihe ışık tutan, çeşitli kültürlere ait çok zengin tarihi mekanlar ile doludur. Böylesine zengin tarihi mirasa sahip bir ülkede yaşayan bireylerin, sahip oldukları değerlerin farkında olup, bunlara sahip çıkmaları hem bireysel hem de toplumsal görevleri arasında olmalıdır. Türkiye böylesine zengin tarihi çevreye sahip iken her geçen gün bu zenginliklerin birer birer yok oluşu, bunların önemini her geçen gün biraz daha arttırmakta ve korunması gereğini daha da acil bir hale getirmektedir. Bu nedenle, her şeyden önce sahip olduğumuz değerlerin farkında olmadığımız gerçeğinden hareketle, ilköğretimde resim-iş dersi kapsamında bu amaçla bir çalışma yapılmak istenmiştir. İlköğretim Okulu Ders Programlan, Resim-İş Programı (M.E.B.;2000) 6-7-8. sınıfların genel amaçlarından 17. madde (Tarihi ören yerlerini, anıtları, müzeleri, sanat galerilerini, atölyelerini ve tasarım stüdyolarını tanıyarak, kültür ve tabiat varlıklarına sahip çıkabilme) ve 7. sınıfların özel amaçlarından 26.maddelerine (Tarihi eserleri, anıdan, müzeleri, galerileri, sanatçı ve tasanmcı atölyelerini tanıyarak sanat eserlerini koruyabilme) yönelik tarihi çevre bilincini uyandıracak olan uygulamalı bir çalışma yapılmıştır. Çalışma, Ankara ili Yenimahalle ilçesi Şentepe semtinde bulunan Şükufe Nihal İlköğretim Okulunda 7. sınıf öğrencilerinden random yoluyla oluşturulan 21 öğrencilik örneklem grubuyla yapılmıştır. Çalışma, kontrolsüz ön-son test metodu ile yapılmıştır. Testler uzman görüşleri alındıktan sonra uygulanmıştır. Deney evresinde ders sunumu, slayt gösterisi, gezi-gözlem-inceleme ve uygulama etkinlikleri yapılmıştır. Ders programı, uygulamaya yeni başlayan Disipline Dayalı Sanat Eğitimi yöntemi ile hazırlanmıştırin ve resim-iş dersinde tarihi çevre bilincinin uyandırılmasında rolü ortaya konmak istenmiştir. Çalışma kapsamında ilk önce öğrencilere ön test uygulanmıştır ve tarihi çevre hakkında mevcut bilgileri ölçülmüştür, ardından öğrencilere tarihi çevre hakkında bilgi verilip, yaşadıkları şehirdeki tarihi mekanlar hakkında slayt gösterisi yapılmıştır. Gezi-gözlem ve inceleme yapmak için Ankara' mn tarihi mekanlarından Hacı Bayram Camii'ne gidilerek tarihi yapı ziyareti gerçekleştirilmiştir. Burada kalem işi süslemeler incelenip, cami içi çalışma kağıtları yanıtlandıktan sonra motif çizimleri yapılmıştır. Gezi sonrasında okulda, öğrencilerle süslemeler ile ilgili konuşulduktan sonra uygulama çalışması hakkında bilgi verilmiştir. Uygulama çalışması cami içinde incelenen kalem işi süslemelerden çizilen motiflerden yola çıkılarak yapılmıştır. Öğrenciler cami içinde en çok hoşlarına giden motifin eskiz çizimini yaptıktan sonra sınıfta bu çizimleri istedikleri teknik ve istedikleri malzeme ile çalışarak yeni bir tasarım içinde kullanmışlardır. Uygulama çalışması üç ders sonunda tamamlandıktan sonra en son öğrencilere son test uygulanmıştır.

IV ABSTRACT Every comer of Turkey full of rich historical places which illuminate the history. The people living in this country that owns such a richhiztorical inheritence, should be awerw of the valves they have. Turkey possesses a very showy historycal environment, but this affluence is getting annihilated day by day. Because of this reason, conservation of this wealt is getting more and more essential, even it is said to be urgent today! So, first of all, as we don'trecognise the valves we own, there is a requirement of a study in the scope of Art- Work education lesson. Primary schools daily lesson programes, Art-Work programme (National Education Ministry; 2000) the general target of 6th, 7th, 8th classes, 17th item: (Historycal ceremony places, monuments, museums, art galeries, desing studios are supposed to be idendified, culturel and naurel wealth are also expected to be claimed) and, from the spesific aims of 7th classes, 26th item: (Historical work of art, monuments, museums, galeries, artist and desingner working-places are expected to be recognised and saved) for supplying this goal, an application that rouses the consciousness of historical environment is realized. The application is formed in Ankara city, Yenimahalle district-şükufe Nihal primary school. The students of the school are selected haphazardly. These 21 students formed the group of sample. The application is mede with the method calledun controlled pre and last test technique. These tests are practised by the helps of experts views.During the experiment, lesson presentation, slideshows, trip-observation- investigation and application activities are practised. Lesson plan is prepared by a new method named: Disipline Based Art Education. At the art -work lesson, the aim was; to wake the students' consciousness of historical environment; and the role of the method is wanted to be brought forward. în the range of application; firstly, anpre-test is applied to the students. The test aimed to check the knowledge of students about the historical environment. Then, students are informed about the historicalenvironment, and their city's hiztorical places are shown aslide show. For trip-observation wor one of the historical residences of Ankara: Hacı Bayram Mosque is visited.therei the pen-work decorations, and iner mosque working sheets are answered. Motif-drawings are examined. After the trip, at school, students are informed about the application; their opinions are taken into consideration. The pen-work ornaments of iner mosque and the motifs drawn by the students are the basic of the aplications. The students drew the preliminary sketches that they mostly like. Then, they used these for a new imagination with different techniques and materials as they wish. Application is completed at the end of the three lessons. Comleting the application makes us think that, it had a role of introducing the historical environment and the importance of realizing the idea of saving historical valves.