Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerileriyle ilgili yeterliklerini etkileyen faktörlerlerin belirlenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, konuyla ilgili daha önceki çalışmaların bulgularıışığında, sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerilerini etkileyebilecekdeğişkenleri (cinsiyet, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, gelir, üniversiteyegiriş sayısal puanı, fen alanı dersleri ortalaması, temel sayısal dersler ortalaması,akademik ortalama, fen tutumu, fen öz-yeterliği, bilişsel gelişim) işe koşarak,bilimsel süreç becerilerini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen değişkenleri ortayaçıkarmak amacıyla bir model tanımlayarak, bu modeli test etmektir. Araştırmanınçalışma evrenini, 2005-2006 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Gazi ÜniversitesiGazi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği lisans programı 4. sınıfında öğrenim gören371 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu ise bu evrendenulaşılan 277 sınıf öğretmeni adayıdır.Araştırmada veri toplama araçları olarak, bilimsel süreç (işlem) becerileritesti, fen bilimleri tutum ölçeği, fen-öz-yeterliği ölçeği, mantıksal düşünme testi vearaştırmacı tarafından hazırlanan bilgi formu kullanılmıştır. Ölçme araçlarınınuygulanması sonucu elde edilen veriler SPSS istatistik programına girilerekaraştırmanın veri seti oluşturulmuştur. Verilerin istatistiksel analizinde ise AMOS 5.0istatistik programı kullanılarak Path analizi yapılmıştır.Yapılan analiz sonucunda araştırmadan elde edilen bulgular:1. Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerileri puanlarında gözlenenvaryansın %36'sı açıklanmıştır. Açıklanan varyansa, doğrudan etkiyle katkısağlayan değişkenlerin ise bilişsel gelişim, gelir ve fen tutumu olduğu tespitedilmiştir.2. Bilimsel süreç becerileri puanlarında gözlenen varyansın açıklanmasına enfazla katkı sağlayan değişkenin ,58'lik doğrudan etkiyle bilişsel gelişimolduğu belirlenmiştir.3. Araştırma modelinde yer alan, cinsiyet, temel sayısal dersler ortalaması,fen alanı dersleri ortalaması, üniversiteye giriş sayısal puanı, fen öz-yeterliği,anne-eğitim düzeyi değişkenlerinin bilimsel süreç becerileri üzerindedoğrudan bir etkiye sahip olmadığı, yalnızca diğer değişkenler üzerindendolaylı etkilerinin olduğu belirlenmiştir.4. Bilimsel süreç becerilerini dolaylı olarak etkileyen değişkenlerden enyüksek etki düzeyine sahip değişkenin ise ,178 ile üniversiteye giriş sayısalpuanı olduğu bulunmuştur.

The purpose of the study is to create and test a model about pre-serviceprimary teachers? science process skills adequacy. The main goal of the model is tofind out the variables affecting pre-service teachers? science process skills directly orindirectly. By utilizing the findings of previous research and in line with the goal ofthis study, the following variables were put in action for the model; gender, parents?education level, income, quantitative score of university entrance exam, the averagescore of science courses, the average of basic quantitative courses, grade pointaverage, science attitudes, science self efficacy and cognitive development. Thepopulation of the study was 371 students of fourth year studying at the department ofprimary education, Gazi Education Faculty, Gazi University. The sample of the studyconsisted of 277 pre-service teachers out of 371.In order to collect the data a science process skills test, a science attitudesscale, a self-efficacy scale, a test of logical thinking and an information formdeveloped by the researcher were employed. Data obtained was entered to SPSS anda data set of the study was generated. AMOS 5.0 was used to do a Path analysis inthe statistical analysis.The findings can be summarized as the following:1. 36 percent of the variance which was observed from pre-service teachers?science process skills scores is explained.2. The most important variable in terms of the contribution to the explanation ofthe variance with ,58 direct effect is the cognitive development.3. The variables in the model that are gender, mother?s education level,quantitative score of university entrance exam, the average score of sciencecourses, the average of basic quantitative courses, grade point average andscience self efficacy, do not have a direct effect on science process skills, butthey have an indirect effect on science process skills.4. The variable that has the highest effect with an indirect effect on scienceprocess skills with ,178 is ?quantitative score of university entranceexamination?.