Seviye belirleme sınavı`na hazırlanan ilköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrenci velilerinin psikolojik belirtileri ve stresle başa çıkma tutumları (Kızılcahamam örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı; Seviye Belirleme Sınavı'na (SBS) hazırlanan ilköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrenci velilerinin psikolojik belirtilerini ve stresle başa çıkma tutumlarını incelemektir.Çalışma grubu, 2008-2009 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Kızılcahamam ilçe merkezindeki ilköğretim okullarında öğrenim gören 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin araştırmaya katılmaya gönüllü 387 (193'ü kadın, 194'ü erkek) velisinden oluşmaktadır.Araştırmada, Şahin ve Durak tarafından (1994) Türkçeye uyarlanan Kısa Semptom Envanteri (KSE), Özbay tarafından (1993) geliştirilen Stresle Başa Çıkma Tutumları Ölçeği (SBTÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır.Verilerin analizinde frekans ve yüzde dağılımı, t testi, F testi, Kruskal Wallis H testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir.Araştırmanın sonuçlarına göre; çocukları SBS'ye hazırlanan velilerin KSE ile Somatizasyon, Obsesif-Kompülsif Bozukluk, Kişilerarası Duyarlılık, Depresyon, Anksiyete Bozukluğu ve Fobik Anksiyete alt ölçek puanları ve Ek Maddeler puanları cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Araştırmaya katılan velilerin mesleklerine göre, KSE puanları ile Somatizasyon, Obsesif-Kompülsif Bozukluk, Kişilerarası Duyarlılık, Depresyon, Fobik Anksiyete, Paranoid Düşünce belirtileri ve Ek Maddeler puanları anlamlı olarak farklılaşmamakta; sosyo-ekonomik düzeylerine göre ise KSE ile Somatizasyon, Obsesif-Kompülsif Bozukluk, Depresyon, Anksiyete Bozukluğu ve Paranoid Düşünce alt ölçek puanları farklılaşmaktadır. Anne-babaların, çocuklarının günlük ortalama ders çalışma süresine göre, Anksiyete Bozukluğu ve Hostilite alt ölçek puanları farklılaşırken; çocuklarının dershaneye gidip gitmeme durumuna göre ise sadece Obsesif-Kompülsif Bozukluk alt ölçek puanları farklılaşmaktadır. Velilerin öğrenim durumlarına göre, KSE ve tüm alt ölçek puanları arasında anlamlı fark vardır. Bununla birlikte; çocukları SBS'ye hazırlanan velilerin yaşlarına, öğrenim durumlarına, çocuk sayılarına ve en çok izledikleri TV programı türüne göre, KSE ve tüm alt ölçek puanlarının farklılaşmadığı görülmüştür.Çocukları SBS'ye hazırlanan velilerin, cinsiyete göre, Kaçma-Soyutlama(Duygusal-Eylemsel) alt ölçek puanları arasında; öğrenim durumlarına göre, Aktif Planlama, Kaçma-Soyutlama (Duygusal-Eylemsel) ve Dine Sığınma alt ölçek puanları arasında fark vardır. Araştırmaya katılan velilerin, mesleklerine göre, Kaçma-Soyutlama (Duygusal-Eylemsel), Dine Sığınma ve Kaçma-Soyutlama (Biyokimyasal) alt ölçek puanlarının farklılaştığı görülmüştür. Çocukları dershaneye giden ve gitmeyen velilerin, sadece Kaçma-Soyutlama (Duygusal-Eylemsel) alt ölçek puanları; çocuklarının günlük ortalama ders çalışma süresine göre ise velilerin Dış Yardım Arama ve Dine Sığınma alt ölçek puanları farklılaşmaktadır. Anne-babaların, sosyo-ekonomik düzeylerine ve çocuk sayılarına göre, sadece Dine Sığınma alt ölçek puanlarının farklılık gösterdiği görülmüştür. Bununla birlikte; çocukları SBS'ye hazırlanan velilerin yaşlarına ve en çok izledikleri TV programı türüne göre, SBTÖ'nün tüm alt ölçek puanları farklılaşmamaktadır.Araştırma sonunda, ortaya çıkan sonuçlara dayalı olarak araştırmacı tarafından sunulan önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Seviye Belirleme Sınavı, veli, psikolojik belirti, stresle başa çıkma.

The aim of this research is to examine the psychological symptoms appearing in parents of primary school students in 6th, 7th and 8th grades studying for Placement Test (SBS), and strategies of these parents to cope with stress.The study group consists of parents of students receiving education in the 6th, 7th and 8th grades at primary schools in the centre of Kızılcahamam district, Ankara province in school year 2008-2009. The research was realized with 387 parents includinf 193 women and 194 men.Brief Symptom Inventory (KSE) adapted to Turkish by Şahin and Durak (1994), the Ways of Coping Checklist (WCC) developed by Özbay (1993) and the Personal Information Form developed by the researcher was used in the research.Frequency and percentage distribution, t test, F test, Kruskal Wallis H test and Mann Whitney U test were used in analysis of the data. Level of significance was accepted as 0.05 in the research.According to the findings of the research, BSI scores and Somatization, Obsessive- Compulsive Disorder, Interpersonal Sensitivity, Depression, Anxiety Disorder and Phobic Anxiety subscale scores and Additional Items scores of parents whose children study for SBS tend to vary depending on gender. Particularly, BSI scores and Somatization, Obsessive- Compulsive Disorder, Interpersonal Sensitivity, Depression, Phobic Anxiety, Paranoid Thinking symptoms and Additional Items scores vary depending on professions of the interviewed parents; and their BSI and Somatization, Obsessive- Compulsive Disorder, Depression, Anxiety Disorder and Paranoid Thinking subscale scores vary depending on their socio-economic levels. Anxiety Disorder and Hostility subscale scores of parents tend to vary depending on daily average studying period of their children; while only Obsessive-Compulsive disorder subscale scores vary depending on whether their children attend private training centers. There is a difference between BSI and all subscale scores of parents depending on their educational status. Nevertheless, it was observed that BSI and all subscale scores did not differ depending on ages of parents whose children study for SBS, or the number of children they have and the type of TV programs they watch most.There is a difference between Escape-Abstraction (sensual ?action) subscale scores of parents whose children study for SBS depending on gender; and difference between Active Planning, Escape-Abstraction (sensual ? action) and Inclining Towards Religion subscale scores depending on their educational statuses. Escape-Abstraction (sensual ? action), Inclining Towards Religion and Escape-Abstraction (Biochemical) subscale scores of the interviewed parents were observed to differ depending on their professions. As for parents whose children do and do not attend private training courses, only their Escape-Abstraction (sensual ? action) subscale scores tend to differ while their Search for External Help and Inclining Towards Religion subscale scores vary depending on daily average studying period of their children. It was also found out that only Inclining Towards Religion subscale scores of parents tend to differ depending on their socio-economic levels and number of children they have. Whereas, not all subscale scores of WCC do differ depending on ages of parents whose children study for SBS, and the type of TV program they watch most.Following the research, suggestions of the researcher are provided based on the findings obtained.Key Words: Placement Test, parent, psychological symptom, coping with stress.