Herzberg`in içsel ve dışsal motivasyon etmenleri ile işgörenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki: Belek`teki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama

Abstract

Modern zamanlarda işletmelerin, amaçlarını gerçekleştirme sürecinde en kilit unsurlardan birisi işgörenlerinin performans seviyeleridir. Performans, bireyin işe yönelik motivasyon düzeyiyle ilgili bir kavram olup; motivasyon araçları, işgören beklentilerini sağlama düzeyiyle paralel olarak, onların örgüte yönelik olumlu tutum ve davranışlar göstermesine zemin hazırlayan işle ilgili bir hazırbulunmuşluk düzeyidir. Örgüte yönelik olumlu bu tutum ve davranışlardan birisi örgütsel bağlılık kavramıdır. Bu çalışmada da bu düşünceden hareketle, Frederich Herzberg'in ?İçsel ve Dışsal Motivasyon Teorisi? temelinde, Belek bölgesindeki beş yıldızlı otel işletmesi işgörenlerinin, motivasyon ve örgütsel bağlılık düzeyleri belirlenerek, işgörenlerin motivasyon düzeyleri ile örgütsel bağlılık durumları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmanın alan araştırması; Temmuz ve Ağustos ayları süresince, 419 işgören üzerinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizi için, SPSS 16 istatistik paket programı aracılığıyla; yüzde, frekans, bağımsız örneklemler için t-testi, bağımsız örneklemler için tek faktörlü ANOVA analizi, Duncan testi ve korelasyon analizleri kullanılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre; dışsal motivasyon araçlarından olan; lojman imkanları, sigorta ve emeklilik olanakları, iş için gerekli ekipman yeterliliği, servis-ulaşım gereksinimlerinin karşılanması gibi etkenlerden işgörenlerin oldukça memnun oldukları, ancak, ücret ve bahşiş-komisyon gibi ekonomik dışsal motivasyon araçlarından yeterince memnun olmadıkları saptanmıştır. Özellikle; ücret seviyesinden çalışanların üçte birinin memnun olmadıkları belirlenmiştir. İçsel motivasyon anlamında ise; işgörenlerin kendilerini deneyimli gördükleri, işlerini benimsedikleri, turizmi değer yargılarına uygun buldukları, iş anlamında işletme tarafından yeterli desteğin sağlandığı sonuçlarına ulaşılmıştır. İşletme içinde uygulanan ödül ve takdir uygulamaları ise, içsel motivasyon araçları bağlamında, işgörenlerin nispeten düşük düzeyde memnuniyet ifadesinde bulundukları unsurlar olarak öne çıkmıştır. Sonuç olarak; işgörenlerin dışsal motivasyon düzeylerinin ortalama değerinin, içsel motivasyon düzeylerine oranla daha yüksek olduğu belirlenmiş olup; genel iş motivasyonu düzeylerinin orta seviyede olduğu tespit edilmiştir.İşgörenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri incelendiğinde; duygusal bağlılık boyutunun en yüksek değere sahip bağlılık bileşeni olduğu saptanmıştır. Normatif bağlılık ve devamlılık bağlılığı ise nispeten daha düşük olarak tespit edilmiştir. Bu sonuç da Belek'teki beş yıldızlı otel çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin orta düzeyde ve beklenen yönde, diğer bir deyişle duygusal, normatif ve devamlılık şeklinde olduğunu gösterir niteliktedir. Çalışanların genel örgütsel bağlılık düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırma hipotezlerini test etmek amacıyla yapılan korelasyon testi sonuçlarına göre de; işgörenlerin genel iş motivasyon düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasında orta düzeyde, pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Dışsal ve İçsel Motivasyon, Genel İş Motivasyonu, Örgütsel Bağlılık.

One of the most important elements for entrepreneurs in realization of their goals is the performance levels of the employees. Performance is a term related with the motivation level of the individual employee towards the work. Motivation factors are levels of attendance that provides the ground for positive attitudes and behaviors of the employees towards the organization. One of the attitude and behaviors towards the organization is organizational commitment. Based on Frederich Herzberg?s ?two factor theory? this work searched for the motivation and organizational commitment levels of employees of five-star hotels in Belek region and analyzed the relationship between the employees? motivation levels and organizational commitments. Field research was conducted with 419 respondents between July and August 2011. For the analysis of the data obtained through survey research, percentage, frequency, t-test, ANOVA, Duncan test and correlation analysis of the SPSS 16 were used.According to the analysis, it is found that employees are satisfied with some of the elements of hygiene factors such as housing, social security and retirement opportunities, adequacy of equipments; transportation facilities increase satisfaction of the employees whereas they are unsatisfied in terms of some of the economic hygiene factors including wages and tip. Especially, one-third of the employees stated their dissatisfaction with the wages. In terms of motivators, it is found that the employees consider themselves as experienced, that they appropriate their jobs, that they find tourism as a moral activity and that they are supported by the enterprise. However, employees are dissatisfied with rewards and appreciation which constitute a part of the motivators. As a result, it is found that average hygiene factors of the employees are higher than their average motivators and that their work motivation is at medium level.When organizational commitment level of the employees is evaluated, it is found that affective commitment mind set has the highest value. Normative commitment and continuance commitment mind sets are found lower. This finding reveals that employees working in five-star hotels in Belek have a medium level of affective, Normative and continuance organizational commitment. It is also found that the general organizational commitment level of the employees is medium. According to the results of the correlation tests, there is a positive and medium relationship between work motivation and organizational commitment.Key Words: External and Internal Motivation, Work Motivation, Organizational Commitment.