Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi ve özyeterlikleri

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) ve TPAB öz-yeterlik düzeylerinin bir eğitim-öğretim yılı sürecindeki değişimini değerlendirmektir. Bir karma yöntemler araştırması olarak bu çalışma, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında son sınıfta öğrenim gören fen bilgisi öğretmen adayları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Magnusson, Krajcik ve Borko (1999)'nun pedagojik alan bilgisi (PAB) modeli TPAB'a uyarlanarak kullanılmıştır. Araştırmanın güz dönemi başlangıcında, 27 öğretmen adayı TPAB modelinin bileşenleri doğrultusunda yapılandırılan beş haftalık eğitime katılmıştır. Daha sonra öğretmen adayları sekiz hafta süresince farklı fen konularında teknoloji ile zenginleştirilmiş ders planları hazırlayarak mikroöğretim uygulamaları gerçekleştirmiştir. Araştırmanın bahar döneminde ise 27 öğretmen adayı içerisinden belirlenen altı öğretmen adayının ilköğretim okulundaki ders anlatımları gözlemlenmiştir.Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmanın nicel aşamasında TPAB anketi ile üç aşamalı ısı ve sıcaklık testi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında ise öğretmen adayı bilgi formu, görüşme formu, odak grup görüşme formu, ÖÖY-II dersi uygulamalarını değerlendirme formu, öğretmenlik uygulaması performansını öz- değerlendirme formu, ısı-sıcaklık kavramlarına yönelik TPAB değerlendirme formu, TPAB ve sınıf ortamı imajı değerlendirme formu, video kayıtları, blog yorumları, ders planları ve ders materyallerinden yararlanılmıştır.Araştırma süresince elde edilen nicel verilerin betimsel istatistikleri SPSS 11.5 paket programı ile yapılmıştır. Nitel verilerin analizi ise, betimsel analiz, içerik analizi ve sürekli karşılaştırılmalı veri analizi yöntemleri birlikte kullanılarak NVivo 9.0 paket programı ile gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın güz döneminde elde edilen bulgular, TPAB'ın bileşenleri kapsamında incelendiğinde; 27 öğretmen adayının TPAB'ın teknolojinin entegre edildiği fen ve teknoloji öğretim programı bilgisi bileşenine yönelik bilgilerinin tamamen yeterli, fenin teknoloji ile öğretimine yönelik amaç ve hedef bilgilerinin de kısmen yeterli olduğu saptanmıştır. Altı öğretmen adayının güz ve bahar dönemindeki TPAB düzeyleri, TPAB'ın bileşenleri açısından karşılaştırıldığında ise bahar döneminde öğretmen adaylarının öğrencilerin belirli bir fen konusunu anlayarak öğrenebilmesi için teknolojik araç-gereçlerden faydalanma bilgilerinin arttığı tespit edilmiştir.Öğretmen adaylarının TPAB'a yönelik öz-yeterlik düzeyleri değerlendirildiğinde ise 27 öğretmen adayının güz döneminin başlangıcına göre güz dönemi sonunda öz-yeterlik düzeylerinin arttığı belirlenmiştir. Bahar döneminin sonunda ise güz döneminin sonuna göre öz-yeterlik düzeylerinde anlamlı bir değişiklik bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler: Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi, Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisine Yönelik Öz-Yeterlik, Fen Bilgisi Öğretmen Adayı, Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Temelli Eğitim Uygulamaları

The main purpose of this study was to evaluate pre-service science teachers' technological pedagogical content knowledge (TPACK) and the self-efficacy toward TPACK throughout one academic year. Using a mixed-methods research design, this study was carried out with senior pre-service science teachers within the 2010-2011 academic year. The TPACK model used in this research was adapted from Magnusson, Krajcik and Borko's (1999) PCK model. At the beginning of the fall semester, 27 pre- service science teachers participated in a 5-week training program that was designed in accordance with the TPACK components. For the following eight weeks, pre-service science teachers prepared technology enriched lesson plans related to various science topics, and completed microteaching. In the spring semester, six pre-service teachers were selected from a pool of 27 pre-service science teachers and observed in the middle school.The quantitative data were collected via TPACK survey, and three-tier heat and temperature test. The qualitative data were collected via pre-service teacher information form, interview form, focus group interview form, methods of teaching science II course practices evaluation form, school experience performance self-evaluation form, TPACK evaluation form toward heat-temperature concepts, TPACK and classroom images evaluation form, videotape records, blog comments, lesson plans and materials.Using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 11.5, the data was analyzed by descriptive statistics obtained from the quantitative data. Qualitative data was analyzed by the NVivo 9.0 package program employing descriptive analysis, content analysis, and constant comparison method.When the findings obtained from fall semester are examined within the TPACK components, it was shown that pre-service science teachers' knowledge of technology integrated science and technology curriculum were completely adequate, and their knowledge of orientations toward science teaching with technology are somewhat adequate. Through two semesters, six pre-service science teachers' TPACK level was compared in terms of TPACK components. These results showed that pre-service teachers' knowledge of using technological tools for helping students to learn a specific science topic increased during the spring semester.When 27 pre-service science teachers' self-efficacy level toward TPACK was evaluated, it was found that their level increased at the end of fall semester (when compared to the beginning of that semester). On the contrary, a statistically significant difference was not found between the self-efficacy level at the end of the fall semester and at the end of the spring semester.Keywords: Technological pedagogical content knowledge, Self-efficacy toward technological pedagogical content knowledge, pre-service science teacher, technological pedagogical content knowledge based training program