Kendini aldatma ölçeği geliştirme çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kendini aldatma yapısını ölçmeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmektir. Ölçek geliştirme sürecinde, madde havuzu oluşturulduktan sonra öncelikle ölçeğin kuramsal formu oluşturulmuş ve kapsam geçerliğini belirlemek için 10 uzmana gönderilmiştir. Uzmanlardan alınan geri bildirimler neticesinde gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Faktör analizi için, Gazi Üniversitesi?ne ve Marmara Üniversitesi?ne devam eden 584 öğrenciye Kendini Aldatma Ölçeği kuramsal formu uygulanmıştır. Faktör analizleri neticesinde Kendini Aldatma Ölçeği?nin Benliği Güçlendirici Kendini Aldatma (12 madde) ve İnkar Yoluyla Kendini Aldatma (5 madde) faktörlerinden oluşup 17 maddeden meydana geldiği; varyansın % 48,431?ini açıkladığı görülmüştür. Gerekli geçerlik ve güvenirlik analizlerinin ardından ölçek kullanıma hazır hale gelmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik türlerinden benzer ölçekler geçerliği için Kendini Aldatma Ölçeği ile birlikte BIDR Kendini Aldatma Alt Boyutu (Paulhus, 2002) uygulanmış ve iki ölçek arasında .89 korelasyon olduğu bulunmuştur.Ölçeğin iç ölçüte dayalı geçerlik düzeyini tespit etmek amacıyla toplam puanlar üzerinden alt ? üst grup ortalamaları farkına bakılmış; p<.001 olduğundan istatistiksel olarak anlamlı fark bulunduğu gözlenmiştir.Ölçeğin bütününe ve alt boyutlarına ilişkin Cronbach alpha iç tutarlık katsayıları hesaplanmış; Cronbach ? katsayısı ölçeğin bütünü için .89, alt boyutlarından Benliği Güçlendirici Kendini Aldatma Boyutu için .88 ve İnkar Yoluyla Kendini Aldatma boyutu için .73 olarak bulunmuştur. Kendini Aldatma Ölçeği?nin Testi Yarılama Güvenirliği korelasyon değerlerine bakılmış; iki yarı korelasyonu .76, Spearman-Brown korelasyon değeri .86 ve Guttman Split-Half korelasyonu .86 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin Test ? Tekrar Test Güvenirliği için, ölçek bir gruba iki hafta arayla uygulanmış ve iki uygulama arasındaki korelasyon .88 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda; cinsiyete göre erkeklerin bayanlara göre kendini aldatma düzeylerinin daha yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. Anne eğitim düzeyine göre öğrencilerin Kendini Aldatma Ölçeği?nden aldıkları puanların ortalamaları karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Baba eğitim seviyesine göre, baba öğrenim seviyesi arttıkça öğrencilerin kendini aldatma düzeylerinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Akademik başarıya göre ise, akademik başarı arttıkça öğrencilerin kendini aldatma düzeylerinin de arttığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kendini Aldatma, geçerlik, güvenirlik.

The purpose of this study is to develop a scale in order to measure the structure of self deception. The scale development process, after the item pool had been, theoretical form of scale was arranged and it was sent to 10 experts in order to determine the content validity of the scale. Necessary corrections were made as a result of feedback from the experts. To collect data for factor analysis, the theoretical form of self-deception scale was conducted to 312 students going to Gazi University and 272 students going to Marmara University. As a result of factor analysis, it was seen that improved Self-Deception Scale was composed of Self Strengthening Self-Deception (12 items) and by Denying the Self-Deception (5 items) and embodied by 17 items that explained 48.431 % of the variance. After required validity and reliability analysis, the scale became ready to use. Self-Deception Scale and BIDR Self-Deception Sub-Scale (Paulhus, 2002) were applied together for related validity which is a type of criterion-related validity and correlation of .89 was found between the two scales. In order to determine the scale?s level of based on internal criteria of validity, the difference in mean scores of subgroup ? upper group was checked. I was observed that thanks to p<.001, there was significant difference statistically.Cronbach alpha internal consistency coefficients for the whole scale and its sub-dimensions were calculated. Cronbach ? coefficient for the whole scale .89, Self Strenghthening Self-deception .88 and by Denying the Self-Deception .73 were found. Half of the test reliability?s correlation values of Self-Deception Scale were checked. The two semi-correlation, Spearman-Brown correlation and Guttman Split-Half correlation were calculated as in order of .76, .86 and .86. For test ? retest reliability, the scale was applied to a group two-week intervals, and the correlation between the two applications were found to be .88.As a result of research; it was observed that male students? levels of self-deception were higher than those of female students in terms of gender. Self-Deception Scale mean scores of students were compared in terms of mother?s education level and it was found that there was no statistically significant difference. In terms of father?s education level, it was found that the students?s levels of self deception decreased when fathers? education levels increased. In terms of academic achievement, it was seen that when the academic achievement of students increased, their levels of self-deception also increased. Key Words: Self-deception, reliability, validity.