İlköğretim Türkçe dersi (6-7-8. sınıflar) öğretim programında yer alan temel becerilerin kazandırılmasında çocuk edebiyatı ürünlerinin etkisi(21. yüzyıl örneklemi)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 21. yüzyılın ilk çeyreğinde (2000-2013 yılları arası) çocukların en çok okumayı tercih ettikleri çocuk edebiyatı eserlerinden hareketle, bu eserlerin Türkçe Öğretimi Programı (6-7-8. Sınıflar)'nda yer alan temel becerileri (Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim kurma, problem çözme, araştırma, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik) gerçekleştirmedeki rolünü/etkisini ortaya koymak şeklinde belirlenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinin her birinden tesadüfî örneklemle en az iki okul (toplamda 16 okul) seçilmiştir. Bu okullarda öğrenim gören toplam 2045 öğrenci ile çocukların tercih ettikleri kitaplarda öğretmenlerin yönlendirme etkisini belirlemek amacıyla 33 Türkçe öğretmeni de çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Söz konusu temel becerilerle çocukların karşılaşma yaşları ve genel kabulde yer alan çocukluk döneminin kesişim noktası, 12-15 yaş grubudur. Bu sebeple çalışma, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Öncelikle araştırmanın nicel boyutunu belirlemek amacıyla Anket Formu düzenlenmiş (Bk. EK 2), örneklemi oluşturan Türkçe öğretmenlerinin temel becerilere ilişkin algılarını ölçmek ve takip ettikleri 2000 yılı sonrası ilk baskısını yapan çocuk edebiyatı ürünlerini tespit edebilmek amacıyla uygulanmıştır. İkinci olarak öğrencilerin kitap okuma sıklıklarının belirlenebilmesi amacıyla örneklem grubuna dâhil edilen öğrencilere bir anket formu uygulanmıştır (Bk. EK 1). Öğrencilerin genel olarak en çok okudukları, okumaktan hoşlandıkları konular ve eserler tespit edilmiş, bunlar da kendi içlerinde (2000 yılı sonrası yayın, çeviri eser, 100 Temel Eser) sınıflandırılmıştır. Nicel verilerin işlenmesinin devamında karma yöntemin esasından hareketle nitel veriler toplanarak analiz edilmiştir. Nicel boyutta yer alan eser sınıflamasının ardından, 2000 yılı sonrası yayınların en çok okunduğu/okutulduğu tespit edilen okuldan bu eserleri okuyan 18 öğrenci ile `Öğrenci Görüşme Formu` (Bk. EK 3) aracılığıyla görüşme yapılmış, elde edilen verilerden hareketle öğrencilerin okudukları eserlerden etkilenme düzeyleri içerik analizi ile uzman görüşü yardımı alınarak tespit edilmiştir. Daha sonra 2000 yılı sonrasında ilk basımı gerçekleştirilen çocuk edebiyatı ürünlerinden, öğrenciler tarafından hem en çok okunan hem en çok etkilenilen eser, uzman görüşü dikkate alınarak temel beceriler ekseninde etkinlik ve yeterlilik esasına göre değerlendirmiştir.Nitel ve nicel verilerden elde edilen bulgu ve yorumlar neticesinde ulaşılan sonuçlar, öğretmen ve öğrenci başlıkları, öğrencilerle yapılan görüşme ve kitap değerlendirmesi olmak üzere toplam dört başlık hâlinde ele alınmıştır. Öğretmenler açısından elde edilen sonuçları şu şekilde özetlemek mümkündür: Türkçe öğretmenleri, öncelikle tüm öğretim programlarının ortak sorumluluğu olan `temel beceri` kazandırma yükümlülüğü ile sadece Türkçe Öğretim Programı'nda resmî olarak belirtilen `temel dil becerileri`ne ilişkin kavram yanılgısı içindedirler. Örnekleme dâhil olan Türkçe öğretmenlerinin 2000 yılı sonrası çocuk edebiyatı ürünlerini takip etme düzeylerinin düşük olduğu, anket formları aracılığıyla tespit edilmiştir. Katılımcı öğretmenler, çocuk edebiyatı ürünlerinin en çok Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, iletişim kurma, girişimcilik, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirmesinde, en az ise bilgi teknolojisinin kazandırılmasında etkili olabileceğini düşündüklerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin ise en çok okudukları/tercih ettikleri eserler arasında çeviri eserler ile 100 Temel Eser'in geniş yer tuttuğu, okudukları eserler aracılığı ile daha çok iletişim kurma becerisinin geliştirilmesinde faydalandıkları, buna karşın okudukları eserlerden en az bilgi teknolojilerini kullanma alanında yararlandıkları ve okunan eserler arasında 2000 sonrası ilk kez basılan yeni eserlerin sayısının çok düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi teknolojilerinin bir temel beceri olarak çocuk edebiyatı ürünleri vasıtasıyla kazandırılmasının yetersiz kabul edildiği her iki örneklem grubu tarafından da belirtilmiştir.Anahtar Kelimeler: çocuk edebiyatı, temel beceriler, 21. yüzyıl, okuma eğilimi, çocuk yayınları, Türkçe Eğitimi.

The aim of this study is defined as to determine the role/effect of the books on the realization of Basic Skills studied in Turkish Education Programme ( for 6th-7th-8th grades) (the accurate and effective use of Turkish, critical thinking, creative thinking, communication, problem solving, research, decision making, information using technology, entrepreneurship) based on the children literature works which are read/preferred most by the children in the first quarter of the 21st century (between the years 2000-2013) For this study, at least two schools (16 in total) from each seven geographical regions of Turkey were chosen by random sampling. The sample group consists of 2045 students studying at those schools and 33 Turkish language teachers as to determine the effect of them on the books students preferred. The overlap point of the age when children first encountered the basic skills in question and childhood period is the 12-15 year age group. That's why; the study was carried out with the 6th, 7th and 8th grade students. Firstly, a questionnaire (see the appendix 2) was prepared to evaluate the study quantitatively and carried out with the aim of identifying the children literature works published for the first time after 2000 and also with the aim of determining the perception of Turkish language teachers, constituting the sample group, on basic skills. Secondly, a questionnaire (see the appendix 1) was given to the students in the sample group on the purpose of determining their frequency of reading books. Next, the themes, topics and the works which students usually read and tend to read were identified and these were classified within themselves as well (publications after 2000, translation works, 100 basic work, and theme based works).As a follow-up of the processing of quantitative data, qualitative data was collected and analysed based on mixed method's principles. After the classification of the works in quantitative dimensions, an interview (see the appendix 3) was carried out with 18 students, and the books they read were identified with content analysis by getting help from an expert. Then, among the children literature works which were published after 2000 for the first time, the work which was both read and impressed most by the students was analysed in accordance with the prepared criteria based on the efficiency and competency in basic skills. The results which were obtained through findings and interpretations gathered from qualitative and quantitative data were explained in four different groups under the headings of 'teacher, student, interview with students and assessment of the books'. The results of the data obtained from the teachers can be summarized in the following way: Turkish language teachers have misconception related to `basic language skills` which were stated officially only in the Turkish Education Programme and they have misconception of the responsibility of gaining `basic skills` of all education programmes. It is also reached through the questionnaires that Turkish Language Teachers who were involved in the sample group are not successful enough to follow children literature works after 2000. Teacher participants stated that they thought children literature works could be effective mostly in accurate and effective use of Turkish, communication, entrepreneurship, critical thinking and creative thinking and they might be the least effective in the gain of information using technology. It is concluded that the translation works and 100 basic works are among the books which students mostly read/prefer and they benefit from the books they read mostly to improve their communication skills whereas they benefit from them the least in using information technologies and it is also reached that among the books student read, the number of the latest works printed after 2000 is too small. Both sample groups stated that it is insufficient that information technology as a basic skill has been gained only through children literature works.Key Words: children literature, the basic skills, 21st century, reading tendency, children'spublications, Turkish education.