17. ve 18. yüzyılda Osmanlı Devletinde dekoratif süslemelerin bazı dini eserlere yansıması

Abstract

''17. ve 18. Yüzyılda Osmanlı Devletinde Dekoratif Süslemelerin Bazı Dini Eserlere Yansıması'' başlıklı bu tez çalışması İstanbul Fatih Camii, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi ve çoğunluğu dünyanın büyük bir bölümüne hükmeden bir imparatorluğun yönetildiği Topkapı Sarayı Müzesinde bulunan 17. ve 18. Yüzyıla ait bir grup dini eserler esas alınarak hazırlanmıştır. Beş ana bölümden oluşan bu çalışmanın Giriş bölümünde, Kültür kavramı ve Osmanlı Devletinde Ehl-i Hıref teşkiletında yer alan sanatçılarımızın Allah'u Tealaya olan aşkı ve Hz. Muhammed'e olan aşkını eserlerine yansıtarak dillendirmesi anlatılmıştır. Ayrıca bölümde araştırmanın amacı, önemi, amaçları, sınırlılıkları ve araştırma kapsamındaki tanımlar hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, Sanat, Osmanlı döneminde el sanatlarıyla uğraşan sanatkâr, zanaatkârlar için kullanılmış Ehl-i Hıref kavramı ve araştırma kapsamında çoğunluğu dünyanın büyük bir bölümüne hükmeden bir imparatorluğun yönetildiği Topkapı Sarayı Müzesinde bulunan 17. ve 18. Yüzyıla ait bir grup dini eserlerin Surre-î Hümâyûn geleneği ile saraya gelişi. Araştırma kapsamında incelenen mükemmel bir işçilikle eserleri vücuda getiren sanatçıların hat, tezhip, maden, sanatları literatür de yer alan kaynaklara dayanarak tarihi süreç içinde başlangıcından Osmanlıya kadar gelişi ve sanatlarda kullanılan malzeme ve yapım teknikleri, süslemede kullanılan motifler hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, araştırma modeli, evren ve örneklem, veri toplama araçları verilerin toplama tekniği, verilerin analizinden elde edilen bilgilerle araştırma yöntemi bölümü oluşturulmuştur. Dördüncü bölümde, İstanbul ilinde yapılan bu araştırma ile 17. ve 18. Yüzyıla ait İstanbul Fatih Camisi'nde bulunan 5 adet eser, İstanbul Türk ve İslâm Eserleri Müzesinde bulunan 9 adet eser ve İstanbul Topkapı Sarayı Müzesinde bulunan 37 adet eser olmak üzere toplam 51 adet eser detaylı olarak incelenmiştir. İncelenen bu eserlerin yapıldığı yüzyıllardaki süsleme teknikleri, renk ve malzeme özellikleri incelenerek kataloğunun oluşturulması için hazırlanan bilgi formları her bir eser için ayrı ayrı düzenlenmiş, eserlerle ilgili ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Eserlerin genel ve detay fotoğrafları yetkililerden gerekli izin belgeleri ile talep edilen ücretleri ödenerek temin edilmiş ve uygun görülen bir kısım fotoğrafın çizimleri yapılmıştır. Sonuç bölümünü oluşturan beşinci bölümünde ise araştırma kapsamında incelenen eserler hakkında elde edilen bilgiler bir araya getirilerek eserin yapıldığı yüzyıllardaki süsleme teknikleri, renk ve malzeme özelliklerini ortaya koyan sonuç ifadesi oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler : Dekoratif, Süsleme, Eser

'17 and 18 of the Ottoman decorative ornamentation of religious artifacts reflection Century ' titled this thesis Istanbul Fatih Mosque, Turkish and Islamic Arts Museum and the majority of the world's located in a great section of ruling an empire ruled by the Topkapi Palace Museum in the 17th and of the 18th century group is prepared on the basis of religious works. This study consists of five main sections in the introduction, the Prophet. Muhammad's (PBUH) life and our Prophet artists. It explains how to express love for Muhammad and his works reflect his love for the Almighty God. Also part of the purpose of the research, the importance, objectives, information about the limitations and define the scope of investigations. In the second part, Art, where the Ottoman period used for artist craftsmen dealing with crafts Ahlul Hiref concept and the majority of the surveyed ruled a large part of the world, an empire ruled the Topkapi Palace Museum, 17th and 18th a group of religious works of century Surra-i Humayun With the advent of the palace. Excellent craftsmanship works the body that the artist of the lines studied in this research, illumination, metal, art materials and construction techniques used in the literature also develops until the Ottomans from the beginning of the historical process, based on the sources and the arts, detailed information about the motifs used in decoration are given. In the third chapter, research model, population and sampling, data collection tools, data collection techniques, the research methods part of the information obtained from the analysis of the data was created. In the fourth chapter, Istanbul with the research conducted in the province 17th and 18th centuries belonging to five pieces of work located in Istanbul Fatih Mosque, Istanbul Turkish and Islamic Works with the museum 9 work and Istanbul Topkapi Palace, a total of 51 units, including 37 works in the Museum work was examined in detail. Decorative techniques in the century in which the studied these works, color and data sheets prepared for the creation of a catalog edited by examining material properties separately for each work, detailed information is given about the work. Works of general and detail photos were supplied by paying fees charged by the authorities with the necessary permits and drawings seen in the photo are made to fit a part. Results portion of the fifth while forming part of the information obtained about the works studied in this research is done decorative techniques from centuries of work by combining color and material expression results demonstrating the features.Key Words : Decorative, Decorations, Author