Anadolu lisesi öğrencilerinin müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Anadolu lisesi 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin müzik derslerindeki Türk müziği konularına yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç için, betimsel araştırmalardan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki özel ve devlet Anadolu lisesinde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Ankara'da bulunan 3 adet özel, 6 adet devlet Anadolu lisesinde, 2014-2015 yılında öğrenim gören ve müzik dersi alan 709 öğrenci oluşturmaktadır. Devlet Anadolu liseleri ile ilgili çalışma yapılacak okullar belirlenirken, Türkiye İstatistik Kurumu'nun Ankara ilindeki ilçelere göre belirlediği gelişmişlik düzeyleri referans alınarak, zengin (gelişmiş), orta (orta gelişmiş), fakir (az gelişmiş) ilçelerin her birinden random yöntemi (rastlantısal) ile birer ilçe seçilmiş ve seçilmiş her ilçeden yine random yöntemi ile ikişer okul alınmıştır. Özel Anadolu liselerin tercihinde ise farklı ilçelerden random yöntemi (rastlantısal ) ile 3 adet okul çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırma ile ilgili veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutum ölçeğiyle toplanmıştır. İki bölümden oluşan ölçeğin birinci bölümünde öğrencilerin kişisel bilgilerinden oluşan 12 madde, ikinci bölümünde ise müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutum ölçeğine yönelik 20 madde bulunmaktadır. Ölçeği oluşturan 20 maddenin 9'u olumsuz, 11'i olumlu maddeden oluşmaktadır. Araştırmada, geliştirilen tutum ölçeğinin güvenirlik-geçerlik çalışması için yapılan ön uygulamada, 2 adet devlet Anadolu lisesi ve 2 adet özel Anadolu lisesi 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden, 2014-2015 yılında öğrenim gören 210 öğrenciye ulaşılmıştır. Daha sonra nihai uygulama için 9 okulda öğrenim gören 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden 709 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda, öğrencilerin müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutumlarının genel olarak olumsuz olduğu saptanmıştır. Devlet Anadolu lisesi öğrencilerin tutumlarının özel Anadolu lisesi öğrencilerinin tutumlarından daha olumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin müzik derslerindeki Türk müziği konularına yönelik tutumlarının, dinlemeyi en çok tercih ettikleri ve ailelerinde sıklıkla dinlenilen müzik türüne, ailelerinde Türk müziği ile ilgilenen bireylerin bulunup bulunmama durumuna, anne ve baba eğitim seviyelerine, anne ve baba mesleğine, ailelerinin ortalama gelir durumuna, çaldıkları çalgı türüne ve devlet Anadolu lisesi öğrencilerin okullarının bulundukları bölgeye göre anlamlı düzeyde fark olduğu görülmüştür. Öğrencilerin cinsiyetine, ailelerinde Türk müziği ile ilgilenen bireylerin yakınlık derecesine ve çalgı çalma durumuna göre anlamlı farklılığın olmadığı saptanmıştır. Bu bulgular ışığında yapılabilecek gelecek çalışmalara dair öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler : Müzik Eğitimi, Müzik Dersleri, Türk Müziği Konuları, Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Tutum.

This research was undertaken to investigate the attitudes of 10th and 11th year Anatolian High School students towards Turkish Music subjects in their music courses. Fort his purpose, the method of scanning from descriptive studies was used. Students in state and private Anatolian High Schools in Turkey form the population sample of this research. The sample comprises 709 students, who studied in the academic year 2014-2015 and sat music courses in three private and six state Anatolian High Schools in Ankara. To select the Anatolian High Schools within which to conduct the research, three categories of counties in Ankara were identified, namely rich (developed), middle (medium developed) and poor (least developed), by using the development indices determined by the Turkish Statistical Institute. One county from each of the three categories was then chosen randomly, following which two scholls from each county were randomly selected. In identifying the private Anatolian High Schools, within which to carry out the research, such a categorisation was not deemed necessary. Instead, three schools were chosen randomly from within Ankara. The sample data for the research was collected by using an attitude scale concerning Turkish music subjects in the music courses, developed by the author. The first part of the two-part scale consist of 12 questions relevant to the students' personal information, whereas the second part includes 20 questions on the attitude scale itself, of which nine are negative and 11 are positive. A pilot study was conducted to test the reliability and validity of the scale, for which a total of 210 students were contacted that were studying in their 10th or 11th year in the 2014-2015 academic year, from two of the state and two of the private Anatolian High Schools. For the main study, a total of 709 students who are in their 10th or 11th year of study were contacted. The findings of the research suggest that the attitude of the students to the Turkish music subjects in music courses is generally negative. The attitude of high school students towards the Turkish music subjects in music courses is generally negative. The attitude of the state Anatolian High School students was more positive as compared with those studying in private. A statistically meaningful relationship was found between their attitude and the type of music either they or their families prefer to listen to, whether members of their family are interested in Turkish music, their parents' level of education and occupation, the average income of their families, the type of the instrument they play (if any) and the location of the school for those studying in state Anatolian High Schools. No statistically significant relationship was found with respect to the gender of the students and their attitude towards Turkish music subjects. Similarly, their relationship with a family member (if any) interested in Turkish music or playing a relevant instrument was not found to be statistically significant. The study concludes with suggestions for future research in the light of the findings presented.Key Words : Music Training, Music Lessons, Turkİsh Music Subjects, Turkish Art Music, Turkish Folk Music, Attitude