Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde bağdaşıklık araçlarının kullanım düzeyi üzerine bir araştırma

Abstract

Dil öğretimi üzerine yapılan birçok çalışmada yazma becerisinin diğer dil becerilerine oranla daha geç gelişen, uygulama ve geliştirme çalışmaları sırasında gerek öğretmenler gerek öğrenciler tarafından en çok zorlanılan beceri konumunda olduğu dile getirilmiştir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında bugüne kadar yapılan akademik çalışmalara, öğrencilerle gerçekleştirilen görüşmelere, alanda çalışanların gözlem ve deneyimlerine bakıldığında da söz konusu alanda yazma becerisinin geliştirilmesinde ciddî sorunlar yaşandığı görülmektedir. Öte yandan, Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi (DİAOÖÇ) metninde, B2 ve C1 seviyesindeki öğrencilerin anlatmak istediklerini ayrıntılı olarak dile getirebildikleri yapılandırılmış metinler yazabilecekleri ifade edilmektedir. Bunun başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi; fikirlerin birbirleriyle ilişkilendirilerek bir bütünlük ve uyum içerisinde sunulması için metinsellik ölçütlerinden yararlanılması gerektiği bilinmektedir. Bu bağlamda, araştırmada öncelikle Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen C1 seviyesindeki öğrencilerin bilgilendirici türdeki yazılarında bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyleri incelenmiştir. Bunun yanı sıra Batı'da paragraf ve metin (essay) yazma öğretiminde kullanılan ve `paragraf organize etme aracı` olarak nitelendirilen `hamburger` paragrafı ile süreç temelli yaklaşım çerçevesinde paragraf yazma etkinlikleri hazırlanmış ve 6 haftalık süreyle deney grubuna uygulanmıştır. Yapılan öntest-sontest uygulamalarıyla da söz konusu paragraf yazma etkinliklerinin, öğrencilerin bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyleri üzerinde etkili olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada metinsellik ölçütlerinden tutarlılığa da kısmen değinilmiştir. 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinde (TÖMER) öğrenim gören C1 seviyesindeki 23 öğrencinin örneklem olarak alındığı araştırmada tek grup öntest-sontest yöntemini içeren deneysel model kullanılmıştır. Öntest ve sontest uygulamalarında öğrenciler tarafından oluşturulan yazılar `Bağdaşıklık ve Tutarlılık Ölçme Aracı` esas alınarak puanlanmış; öğrencilerin bağdaşıklık unsurlarını kullanma düzeylerine ilişkin öntest ve sontest puanları, SPSS 21 paket programında Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanarak karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda deney grubundaki öğrencilerin öntest ve sontest uygulamalarında bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeylerinin, çoğunlukla zayıf olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin bağdaşıklık araçlarını kullanma düzey ortalamalarının önteste göre sontestte daha yüksek olduğu ancak bazı bağdaşıklık araçlarının kullanım ortalamalarının yükselmesine rağmen kullanım düzeylerinde bir değişim olmadığı tespit edilmiştir.

In most of the researches on language teaching, it is expressed that the writing skill is developed later when compared with the other language skills and that writing is the most difficult skill for both teachers and learners during practice and development. When considered the academic researches on teaching Turkish as a foreign language, conversations with learners, observations and experiences of the people in this field of study, it seems that there are serious problems about improving writing skills. On the other hand, it is explained in the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) that learners of level B2 and C1 are able to write constructed texts in detail about what they want to say. In order to achieve this, it is clear the necessity of using textuality criteria to present ideas in a unity and harmony by associating with each other. In this regard, it is primarily examined the level C1 students' using cohesion devices in informative texts. It is also prepared paragraph writing activities in accordance with process-based writing approach and paragraph hamburger which are used in teaching to write essay or paragraph and described as paragraph organizer in the west. These activities are applied on the experimental group for six weeks. In the light of pretest and posttest results, it is aimed to determine whether these paragraph writing activities have an effect on learners' level of using cohesion devices or not. It is partly mentioned coherence as a textuality criteria. The research has been implemented on 23 students at the level C1 in Abant Izzet Baysal University Turkish Language Teaching Application and Research Center (TOMER) in 2014-2015 academic year. The one group pretest-posttest experimental method is used. In the pretest-posttest applications, students' writings are scored on the base of cohesion and coherence scale and these pretest and posttest scores about level of using cohesion devices are compared in SPSS 21 packet program with Wilcoxon signed-rank test. In consequence of the research, it seems that students' level of using cohesion devices in pretest and posttest is mostly insufficient. Additionally, it is determined that the averages of the level of using cohesion devices in posttest are higher than in pretest. However, it is stated that there is no change in the levels of using cohesion devices in spite of increasing in the averages.