Ortaokul öğretmenlerinin işle bütünleşme ile örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeyleri ile örgütsel sessizlik algılarını öğretmen görüşlerine göre belirlemek, yorumlamak, arasındaki ilişkiyi incelemek ve gerekli durumlarda önerilerde bulunmaktır. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini Ankara ili Çubuk ve Pursaklar ilçelerinde 2016-2017 eğitim-öğretim yılında toplam 34 devlet ortaokulunda görev yapmakta olan 882 öğretmen oluşturmaktadır. Evrene ilişkin örneklem basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak alınmıştır. Örneklem büyüklüğü 269 olarak hesaplanmasına rağmen araştırmada 355 kişiye ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeği (Utrecht Work Engagement Scale) ve Örgütsel Sessizlik Ölçeği kullanılmıştır. Veriler örneklemdeki her bir okul ziyaret edilerek araştırmacı tarafından toplanmış ve SPSS 15 ve LISREL 8 kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimleyici istatistiksel yöntemlerle birlikte, bağımsız örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans (ANOVA), Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı, Basit ve Çoklu Doğrusal Regresyon kullanılmıştır ve sonuçlar tablolaştırılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, araştırmaya katılan ortaokul öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeylerinin oldukça yüksek olduğu bununla birlikte örgütsel sessizlik davranışını orta düzeyde sergiledikleri görülmüştür. Örgütsel sessizlik konusunda öğretmenlerin görüşleri en fazla okul yönetici boyutunda odaklaşmaktadır. 1-5 yıl aynı okulda çalışan öğretmenlerin daha uzun süredir aynı okulda görev yapan öğretmenlere göre işleri ile daha fazla bütünleştikleri gözlemlenmiştir. Örgütsel sessizliğin 'yönetici' ve 'sessizliğin kaynağı' alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı fark göstermektedir. İngilizce ve Türkçe dersi öğretmenlerinin örgütsel sessizliğe ilişkin görüşlerinin diğer branş öğretmeni olan katılımcılara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin işle bütünleşme ve örgütsel sessizlik ölçeklerinden aldıkları puanlar incelendiğinde düşük düzeyde negatif yönde bir ilişki bulunmasına rağmen işle bütünleşme ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır. İşle bütünleşmenin yapılan regresyon analizi sonucunda örgütsel sessizliğin anlamlı bir yordayıcısı olmadığına ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda bulgulara dayalı olarak önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to describe, interpret and draw implications and to determine the relationship between secondary school teachers' work engagement and organizational silence behaviors. The research was based on the descriptive relational search model. The population of the study consisted of 34 secondary state schools and 882 teachers in Çubuk and Pursaklar district of Ankara city in 2016-2017. The sample was chosen from the population with the method of simple random sampling. The sample size was calculated 269 nevertheless 355 teachers took part in the study. The Utrecht Work Engagement Scale and Organizational Silence Questionnaire were used to collect data. Data were collected by researcher through visiting each school in the sample group. LISREL and SPSS statistical software packages were used to analysis the data. Besides the descriptive statics; t-Test, One Way ANOVA, Pearson Product-Moment correlation, Simple and Multiple Linear Regression analyses were used for the assessment of the data. The findings of the research have demonstrated that secondary school teachers show high level of work engagement on the other hand they have mid level of organizational silence behaviors. Teachers' perceptions about organizational silence focus on the school manager dimension. It is clear that the teachers working 1-5 years at the same school have more work engagement than those working more than 6 years in the same school. 'Manager' and 'source of silence', the dimensions of organizational silence, differ significantly in gender. It is estimated that language subject teachers have higher level of organizational silence in respect to the other school subject teachers. When the data are analyzed, it is noticed that there is a negative relationship between organizational silence and work engagement behaviors of teachers but this relationship between organizational silence and work engagement is not statistically significant. With the regression analysis it is noticed that work engagement do not affect the organizational silence. At the end of the study, some recommendations were made based on the findings.