Üniversitelerde örgüt kültürü ile akademik performans arasındaki ilişkiler

Abstract

Araştırmanın amacı, üniversitelerde örgüt kültürünü karşılaştırmalı olarak inceleyerek, akademik performans ile örgüt kültürü arasındaki ilişkileri tartışmaktır. Araştırmada; Ankara, Gazi, Hacettepe ve Ortadoğu Teknik Üniversitelerinde, dört eğitim alanında (eğitim, iktisadi idari bilimler, mühendislik ve tıp alanları) toplam 18 fakültede görev yapan 647 akademisyene ulaşılmıştır. Üniversitelerin örgüt kültürünü incelemek amacıyla, `Örgüt Kültürü Değerlendirme Ölçeği`, Türkçe'ye ve yükseköğretim kurumlarına uyarlanarak kullanılmıştır. Üniversitelerin akademik performanslarının değerlendirilmesinde ise Üniversite Performans Sıralamaları (URAP) verileri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Türk yükseköğretim kurumlarında, rekabetçi değerler çerçevesinde; `yenilikçi takım kültürü`, `rekabetçi kültür` ve `hiyerarşik kültür` şeklinde isimlendirilebilecek üç farklı kültür tipi gözlenmektedir. Ayrıca, yenilikçi kültürün bir sonucu olması beklenen; araştırma, patent, eser vb. özgün çalışmalar ortaya koyma ve yeni araştırma/proje fonları alma gibi bilimsel faaliyetlerin, yenilikten çok rekabetin bir parçası olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları örgüt kültürünün; üniversitelere, akademik birimlere, kampüs büyüklüğüne göre değişkenlik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Örgüt kültürü tipinin akademik performansla ilişkisi ile ilgili sonuçlar, rekabetçi kültürün ve yenilikçi takım kültürünün akademik performansla güçlü bir ilişki gösterdiğini, hiyerarşik kültürün ilişkisinin ise anlamlı düzeyde olmadığını göstermektedir. Ayrıca rekabetçi kültürün akademik performans üzerinde etkili olduğu, hiyerarşik kültür ile yenilikçi takım kültürünün akademik performansa etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir. Çalışmanın sonuçlarına dayalı olarak, örgüt kültürünün akademik performansı nasıl etkilediği ve akademik performansı artırmaya yönelik politikalardan nasıl etkilenebileceği tartışılmış, uygulayıcılar, araştırmacılar ve özellikle politika yapıcılar için bazı öneriler sunulmuştur.

The main purpose of this study is to investigate the organizational culture in the universities comperatively and to discuss the relationships between organizational culture and academic performance. 647 academics were selected as the sample of the study, who are working in the faculties of education, health, engineering, law and economics and administrative sciences in Ankara, Gazi, Hacettepe and Middle East Technical Universities. In the study, Organizational Culture Assessment Instrument was adapted and used to describe the organizational culture of the universities. The University Ranking by Academic Performance (URAP) data were used to evaluate the academic performans of the universities. The results of the study indicate that 3 different culture types were observed which could be named as `innovative team culture`, `competitive culture` and `hierarchic culture` in the Turkish higher education intitutions. Additionally, some scientific activities which should be results of innovative culture such as researches, treatises, taking out a patent or getting project/research fone were found as parts of competitive culture. The findings show that the organizational culture of the Turkish universities depend on the university, academic units and campus size. There were positive and significant relationships between academic performance and competitive culture and innovative team culture. When their predictive power was examined, it was seen that the competitive culture was significant predictor of the academic performance while innovative team culture and hierarchic culture not. Based on the results of the study, it is discussed how organizational culture can impact increasing academic performance and may be impacted by the policies aiming to increase academic performance and some recommendations were made for practitioners, researchers and especially policy makers.