Erkek sanat enstitüleri (1943-1974)

Abstract

Bu çalışmada, endüstriye nitelikli işçi ve usta yetiştiren erkek sanat enstitüleri incelenmiştir. Erkek sanat enstitülerinin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği değişiklikler, öğrenci ve öğretmen sayıları, ders programları ve enstitülere yapılan eleştiriler araştırılmıştır. Bu çalışma, nitel bir araştırmadır ve araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Erkek sanat enstitülerinin daha iyi anlaşılabilmesi için mesleki ve teknik eğitimin tarihsel gelişimi de araştırmaya dahil edilmiştir. Türklerde meslek eğitimi uzun yıllar Ahilik ve Lonca teşkilatı ile yapılmıştır. Mithat Paşa'nın kurduğu Islahhaneler ile mesleki ve teknik eğitim okullarda verilmeye başlamıştır. Bu gelenek Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne aktarılan sanat okulları ile devam etmiştir. Erkek sanat enstitüleri, Talim ve Terbiye Kurulu'nun 94 sayılı 10/5/1943 tarihli kararıyla toplam beş yıl öğretim süreli olarak kurulmuştur. Erkek sanat enstitülerinin üç yıllık birinci devrelerine erkek orta sanat okulu denilmiştir. Erkek sanat enstitülerinde klasik ortaokullardan gelenler için özel şubeler açılarak mesleki ve teknik eğitim almak isteyenler için fırsat sunulmuştur. Erkek orta sanat okullarının klasik ortaokullara dönüştürülmesiyle, erkek sanat enstitülerinin öğretim süresi ortaokul üzerine üç yıl olarak değiştirilmiştir. Erkek sanat enstitüleri uzun yıllar çok sayıda öğrenci mezun ederek ülkenin ekonomisine ve işgücüne önemli katkıda bulunmuştur. Endüstrinin ihtiyaç duyduğu pek çok meslek alanı bu okulda şube olarak açılmıştır. 1943 yılında açılan erkek sanat enstitüleri 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile 1973 yılında endüstri meslek lisesine dönüştürülmüştür.

Boys' Trade Institutes training skilled workers and masters is studied in this research. The changes of Boys' Trade Institutes within the historical process, the number of pupils and teachers, the timetables and critics about the institutes are researched. This study is a qualitative one and document-analysis method is used. The historical development of vocational and technical education is also included in this study so that Boys' Trade Institutes can be understood better. The vocational education was mostly applied through Akhism and Guild Organization in the reign of Ottoman Empire. The vocational and technical education started to be given in the Reformaties found by Mithat Pasha. This tradition carried on with the trade schools that were handed down from Ottoman Empire to Turkish Republic. Boys' Trade Institutes were found in order to educate pupils for five years with the decision of Board of Education numbered as 94 on the tenth of May, 1943. The first three years of Boys' Trade Institutes is named as The Boys' Middle Trade School. The opportunity for those who graduated from classical middle school and want to get vocational and technical education in Boys' Trade Institutes were also created through private classes. After The Boys' Middle Trade Schools were transformed into standard middle schools, the educational year of Boys' Trade Institutes was changed as three years. Boys' Trade Institutes contributed to the economy and labour of Turkey by graduating a lot of students. Many vocational sections that the industry mostly need were opened as private classes in this school. Boys' Trade Institutes, opened for education in 1943, were transformed into technical and industrial vocational high school with the Basic Law of National Education numbered as 1739 in 1973.