Tekstil konservasyonunda uygulanan fiziksel ve kimyasal işlemler ve tekstil konservasyonu uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada tekstil eserlerinin konservasyonunda uygulanan güncel fiziksel ve kimyasal işlemler ile bu işlemlerde kullanılan araç, gereç ve tekniklere değinilmiş, dünyadaki ve Türkiye'deki mevcut uygulamalar incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, doğal tekstil liflerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri, bozunma ve koruma şartları için önem arz ettiği için kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Ankara Etnografya Müzesi'nin deposunda bulunan tarihi tekstillerden elde edilen örneklerin dokuma kumaş olması ve doğal boyalarla boyanmış olması sebebiyle dokuma kumaşlar ve doğal boyalar hususunda literatürden bilgi aktarılmıştır. Konservasyon işlemlerinin temelini materyal özelliklerinin tanımlanması oluşturduğu için lif, metal iplik, boyarmadde ve apre analizlerine değinilerek Ankara Etnografya Müzesi'nin deposundan elde edilen tarihi tekstil örneklerinin analizlerine yer verilmiştir. Tarihi tekstillerde uygulanan konservasyon işlemleri hakkında genel bir çerçeve çizildikten sonra dünyadaki ve Türkiye'deki mevcut uygulamaları yansıtan bilimsel çalışmalar hakkında bilgiler, ek olarak Türkiye'deki müzelerde gerçekleştirilen konservasyon çalışmaları hakkında müzelerden elde edilen bilgiler sunulmuştur. Son olarak tekstil konservasyonu işlemleri için değerlendirmeler yapılmış ve konu ile ilgili öneriler sunulmuştur.

This thesis is based on current phsical and chemical procedures applied to the textile artifacts as well as tools, equipments and techniques used during conservation treatments in the World and in Turkey. For this purpose; physical and chemical properties of natual textile fibers are discussed extensively qwing to its importance for degradation and conservation conditions of textiles. Only literature about woven fabrics and naturel dyes quoted in this thesis owing to woven historical textile samples those were dyed by using natural dyes obtained from Ankara Ethnography Museum. Since conservation procedures are based on determination of characteristics of materials; fiber, metal thread, dye and finishing analysis of historical textile samples obtained from Ankara Ethnography Museum inventories took place in the thesis. The thesis is comprised current scientific researches in the World and in Turkey in the scope of historical textile conservation procedures. Furthermore applied historical textile conservation treatment informations obtained from the museums are presented as well. Lastly evaluations for textile conservation procedures are done and proposals are presented.