Okuma yazmaya hazırbulunuşluğu belirleme aracının geliştirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı ilkokula yeni başlayan birinci sınıf öğrencilerinin okuryazarlık gelişimlerini belirlemeye yönelik bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Bu amaçla Okuma Yazmaya Hazırbulunuşluğu Belirleme Aracı (OHBA) oluşturulmuş ve aracın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Buna ek olarak araçtan elde edilen veriler cinsiyet, okul öncesi eğitim durumu, sosyo-ekonomik düzey ve okula başlama yaşı değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırmanın örnekleminde 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Sivas ilinde bulunan, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokullardaki 60 – 84 ay yaş aralığında olan 781 birinci sınıf öğrencisi yer almaktadır. Örneklemde yer alan öğrencilerin 397'si kız, 384'ü erkektir; 311'i okul öncesi eğitim almış, 470'i okul öncesi eğitim almamıştır; %39,1'i düşük, %26,8'i orta ve %34,2'si yüksek sosyo-ekonomik düzeyde bulunmaktadır. Araştırma, ölçek geliştirme mahiyetinde tarama modelinde planlanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinin aşamaları doğrultusunda ilk olarak, ilgili alan yazın ve örnek çalışmalar dikkate alınarak araçta yer alabilecek alt testlerin neler olabileceği belirlenmiş ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşünden elde edilen sonuçlar doğrultusunda alt testlerde yeni bir düzenleme yapılmış ve madde havuzu oluşturulmuştur. Bu süreçte ilgili alan yazın doğrultusunda her bir alt teste ilişkin tanımlar ve göstergeler belirlenmiş, her bir göstergeyi karşılayacak şekilde maddeler yazılmıştır. Maddeler yazıldıktan sonra tekrar uzman görüşüne sunulmuş ve uzman görüşleri doğrultusunda maddelerde düzenlemeler ve düzeltmeler yapılmıştır. İlgili alan yazın, örnek çalışmalar ve uzman görüşleri doğrultusunda Okuma Yazmaya Hazırbulunuşluğu Belirleme Aracı (OHBA) oluşturulmuştur. Araştırmanın ön uygulama süreci iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada deneme uygulaması yapılmış, ikinci aşamada 64 öğrenci ile ön uygulama gerçekleştirilmiştir. Deneme uygulamasında elde edilen veriler üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış, aracın işleyiş düzenine ilişkin gözlemler yapılmıştır. Ön uygulama grubundan elde edilen veriler üzerinde ise madde analizi yapılmış ve test istatistikleri belirlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar ve uzman görüşleri doğrultusunda `Okuma Yazmaya Hazırbulunuşluğu Belirleme Aracının (OHBA) esas uygulamaya girecek alt testleri şu şekilde olmuştur; Temel Görsel Algı (TGA) Testi (32 madde), Dinleme, İzleme ve Anlama (DİA) Testi (28 madde), Görsel Okuma ve Anlama (GOA) Testi (33 madde), Sesbilgisel Farkındalık (SF) Testi (125 madde), Yazı Farkındalığı (YF) Testi (24 madde) ve Temel Yazma Becerileri (TYB) Testi (27 madde). Okuma Yazmaya Hazırbulunuşluğu Belirleme Aracının esas uygulamaya girecek nihai formunda toplam 269 madde yer almıştır. Aracın işleyiş düzenini sağlamak için `Uygulayıcı Formu` ve `Uygulama Formu` oluşturulmuş ve her bir alt testte takip edilecek adımlar ve yönergeler ifade edilmiştir. Her alt testin Uygulama Formunun hangi sayfası ile ilişkili olduğu Uygulayıcı Formlarında belirtilmiştir. Öğrencilerden gelen cevapları kaydetmek üzere her bir madde için doldurulacak puanlama tablosu ilgili testlere yerleştirilmiştir. Esas uygulamada, Okuma Yazmaya Hazırbulunuşluğu Belirleme Aracı (OHBA), Sınıf Eğitimi lisans programına kayıtlı 3. Sınıf öğrencilerinden belirlenen ve eğitim verilen 15 kişilik uygulayıcı grubu ve iki araştırmacı tarafından örneklemede yer alan 800 öğrenciye birebir olarak uygulanmıştır. 781 öğrenciden elde edilen veriler üzerinde geçerlik, güvenirlik ve madde analizi çalışmaları yapılmıştır. İstatistiki analizlerin sonuçları şu şekildedir; TGA testi 4 boyut altında toplanan 17; Dinleme, İzleme ve Anlama Testi tek faktör atında toplanan 20; Görsel Okuma ve Anlama Testi 3 faktör altında toplanan 15; Sesbilgisel Farkındalık Testi 8 faktör altında toplanan 55; Yazı Farkındalığı Testi 2 faktör altında toplanan 15; Temel Yazma Becerileri Testi 2 faktör altında toplanan 16 madde ile geçerli ve güvenilir ölçümler yapabilmektedir. Cinsiyet açsından TGA testinden alınan puanların kız öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Dinleme, İzleme ve Anlama, Görsel Okuma ve Anlama, Sesbilgisel Farkındalık, Yazı Farkındalığı ve Temel Yazma Becerileri Testlerinden elde edilen puanlarda ise cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Okul öncesi eğitim açısından tüm alt testlerde okul öncesi eğitim alanların lehine anmalı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Sosyo-ekonomik düzey açısından, TGA ve Görsel Okuma ve Anlama Testlerinden elde edilen puanlara göre orta ve yüksek sosyo-ekonomik düzeylerden gelen öğrencilerin düşük sosyo-ekonomik düzeyden gelen öğrencilerden daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Dinleme, İzleme ve Anlama, Sesbilgisel Farkındalık, Yazı Farkındalığı ve Temel Yazma Becerileri Testlerinden elde edilen puanlarda ise yüksek sosyo-ekonomik düzeyden gelenlerin orta ve düşük sosyo-ekonomik düzeylerden gelenlerden, orta sosyo-ekonomik düzeyden gelenlerin ise düşük sosyo-ekonomik düzeyden gelenlerden daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Okula başlama yaşı değişkeni açısından ise tüm alt testlerden alınan puanlar arasında anlamı bir farklılaşma olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The main purpose of this study was to develop a measurement tool to evaluate the literacy development of the first grade students. For this purpose, Reading and Writing Readiness Diagnostic Tool (RWRDT) was developed and the validity and reliability studies of the tool were conducted. In addition, the data obtained via the tool were examined in terms of gender, pre-school education, socioeconomic status and schooling age variables. The research sample included 781 first grade students who were 60-84 months old and were students in seven state primary schools affiliated to the Ministry of National Education in the 2015-2016 academic year. Of all the participants, 397 were female and 384 were male; 311 students had pre-school education and 470 of them did not attend pre-school education; 39.1% of the students came from families with low socioeconomic status, 26.8% of them were from middle and 34.2% of them were from high socioeconomic status families. The research was planned as a survey model involving scale development. In line with the scale development process, subscales were determined based on literature and other studies, and expert opinions were asked. Subscales were revised based on expert opinions, and item pool was generated. In this process, definitions and indicators were determined for each subscale, and items were generated to encounter each indicator. Then, the item pool was presented to expert opinion, and some revisions were made. Thus, Reading and Writing Readiness Diagnostic Tool (RWRDT) was created in line with the relevant literature, sample studies and expert opinions. The pilot of the study involved two stages. In the first stage, a trial was carried out. In the second stage, the tool was administered with 64 students. During the trial, no analysis was carried out on the data; instead, observations were made during the trial. On the other hand, item analysis was carried out and test statistics were estimated on the data obtained from the second stage. According to the results and expert opinions, the subscales of the Reading and Writing Readiness Diagnostic Tool (RWRDT) used in the main study were as follows: Basic Visual Perception (BVP) Test (32 items), Listening, Monitoring and Comprehension (LMC) Test (28 items), Visual Reading and Comprehension (VRC) Test (33 items), Phonological Awareness (PA) Test (125 items), Print Awareness (PRA) Test (24 items) and Basic Writing Skills (BWS) Test (27 items). The final version Reading and Writing Readiness Diagnostic Tool (RWRDT) involved 269 items. In order to ensure the functioning of the tool, the `Practitioner Form` and `Application Form` were created and the steps and instructions to be followed in each subscale were involved. Each subscale was related to the relevant pages in the Practitioner Form. To record the answers of the students, the scoring table to be filled for each item was placed in the related tests. In the main study, the Reading and Writing Readiness Diagnostic Tool (RWRDT) was administered to 800 students in the sample by 15 practitioners (They were chosen among 3rd year undergraduate students in Primary School Education Program and they were trained to apply the scale) and two researchers. The validity, reliability and item analysis studies were performed on the data obtained from 781 students. The results of statistical analysis were as follows; BVP Test was valid and reliable with 17 items collected under 4 dimensions. LMC Test was valid and reliable with 20 items collected under 1 dimension. VRC Test was valid and reliable with 15 items collected under 3 dimensions. PA Test was valid and reliable with 55 items collected under 8 dimensions. Print Awareness (PRA) Test was valid and reliable with 15 items collected under 2 dimensions. Basic Writing Skills Test was valid and reliable with 16 items collected under 2 dimensions. In terms of gender, it was determined that the scores obtained from Basic Visual Perception Test differed significantly in favor of female students. There was no significant difference in the scores obtained from BVP, VRC, PA, PRA and BWS Tests in terms of gender. In terms of pre-school education, it was determined that there was a significant difference in favor of those who had pre-school education in all subscales. In terms of socioeconomic status, it was concluded that students from middle and high socioeconomic statuses were more successful than low socioeconomic status students according to the scores obtained from BVP and VRC Tests. For the scores obtained from LMC, PA, PRA and BWS Tests, it was concluded that those who had high socioeconomic status were more successful than those who had middle and low socioeconomic status. Moreover, those who had middle socioeconomic status were more successful than those who had lower socioeconomic status. In terms of the schooling age, it was concluded that there was no significant difference between the scores obtained from all subscales.