Yaşam temelli bağlamlarla desteklenmiş 5e modelinin farklı bilişsel stillerdeki öğrencilerin kavramsal anlama düzeyleri ve bilimsel süreç becerilerine etkisi

Abstract

Bu araştırma ile yedinci sınıf Fen Bilimleri Dersi Kuvvet ve Enerji Ünitesinde Yaşam Temelli Bağlamlarla Desteklenmiş 5E Modelinde tasarlanan öğretim sürecinin farklı bilişsel stillere sahip öğrencilerin kavramsal anlama düzeyleri ve bilimsel süreç becerilerine olan etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desende tasarlanmış ve deney gruplarında dersler Yaşam Temelli Bağlamlarla Desteklenmiş 5E Modelinde geliştirilen 9 ders planı ile işlenirken kontrol gruplarında dersler Millî Eğitim Bakanlığı Öğretim Programına göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde bir devlet Ortaokulunda 7. Sınıf düzeyinde öğrenim gören 80 öğrenci oluşturmaktadır. 7. Sınıf düzeyinde bulunan beş şubeden ikisi deney ikisi kontrol grubu olacak şekilde 4 şube rastgele seçilmiş ve deney ve kontrol gruplarında dersler araştırmacı tarafından yürütülmüştür. Öğrencilerin kavramsal anlama düzeyleri Yaşam Temelli Kavram Testi ve Kuvvet ve Enerji Kavram Haritaları ile belirlenmiştir. Bilimsel süreç becerilerinin tespitinde ise açık uçlu ve çoktan seçmeli olmak üzere iki farklı test formatı kullanılmıştır. Kavramsal anlama ve bilimsel süreç becerilerini ölçmeye yönelik kullanılan testler ön ve son test olarak deney ve kontrol gruplarına uygulanmıştır. Grup saklı figürler testi öğrencilerin bilişsel stillerini belirlemeye yönelik bir test olduğundan deney ve kontrol gruplarına süreç içerisinde uygulanmıştır. Uygulama süreci bittikten sonra ise deney grubunda yer alan öğrencilere Yaşam Temelli Bağlamlarla Desteklenmiş 5E Modeline yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla bir görüşme formu uygulanmıştır. Araştırmanın verileri yüzde-frekans, bağımsız t testi, ANOVA ve MANOVA yöntemleri ile analiz edilmiştir. Araştırmada Yaşam Temelli Yaklaşım ve 5E Yönteminin bütünleştirilmesiyle Yaşam Temelli Bağlamlarla Desteklenmiş 5E Modelinde geliştirilen ders planlarının öğrencilerin Kuvvet ve Enerji ünitesindeki kavramsal anlama düzeylerinin gelişiminde etkili olduğu gözlenmiştir. Deney grubundaki öğrenciler hem Yaşam Temelli Kavram Testi hem de Kuvvet ve Enerji Kavram Haritaları puan ortalamalarında kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek puan ortalamasına sahiptir. Açık uçlu formatta ölçülen bilimsel süreç becerileri bakımından ise deney grubu lehine bir sonuç izlenirken çoktan seçmeli formatta ölçülen bilimsel süreç becerileri bakımından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Uygulanan öğretim yönteminden bağımsız olarak farklı bilişsel stillere sahip öğrencilerin kavramsal anlama düzeyleri ve bilimsel süreç becerileri incelendiğinde Yaşam Temelli Kavram Testi, Kuvvet ve Enerji Kavram Haritaları ve Çoktan Seçmeli Bilimsel Süreç Becerileri Testinden alınan puan ortalamalarının alan bağımsız bilişsel stildeki öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık gösterdiği gözlenmiştir. Açık Uçlu Bilimsel Süreç Becerileri testi puan ortalamaları bakımından ise alan bağımlı ve alan bağımsız bilişsel stillerdeki öğrenciler arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Yaşam Temelli Bağlamlarla Desteklenmiş 5E Modeli ve Alan Bağımlı/Bağımsız Bilişsel Stillerin öğrencilerin kavramsal anlama ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki ortak etkisi incelendiğinde ise herhangi bir etkileşim olmadığı gözlenmiştir.

With this research, it is aimed to determine the effects of teaching process designed in 5E model supported by life-based contexts in seventh grade science lesson in Force and Energy unit on conceptual understanding levels and scientific process skills of students with different cognitive styles. The research is projected as semi-experimental design with pre-test post-test control groups and the lessons were conducted according to the Ministry of Education Curriculum in control groups while the lessons in experimental groups were taught with 9 lesson plans developed in 5E Model Supported with Life Based Contexts in experimental groups. The work group of the study is consisted of 80 students who are studying at 7th grade in a state secondary school in Ankara. 4 branches were selected at random out of five branches at 7th class level, two of which were experiment and two control groups, and the lessons were conducted by the researcher in experimental and control groups. The level of conceptual understanding of the students was determined by the Life-Based Concept Test and the Force and Energy Concept Maps. Two different test formations, open-ended and multiple-choice, were used in the identification of scientific process skills. Tests used to measure conceptual understanding and scientific process skills were applied to experimental and control groups as pre- and post-tests. As the group embedded figures test is a test for determining the cognitive styles of the students, it is applied to the experimental and control groups within the process. After the application process is over, an interview form is applied to the students in the experimental group to determine their views on 5E Model Supported by Life Based Contexts. The data of the study were analyzed by percentage-frequency, independent t test, ANOVA and MANOVA methods. It has been observed that the lesson plans developed in the 5E Model supported by Life-Based Contexts by integrating the Life-Based Approach and 5E Method in the Research are effective in the development of students' conceptual understanding levels in the Force and Energy unit. The students in the experiment group have a higher score average statistically than the control group in both the Life-based Concept Test and the Force and Energy Concept Maps scores. While a favorable result is observed for the experimental group in terms of the scientific process skills measured in the open-ended format, no significant difference between the experimental and control groups is seen in terms of scientific process skills measured in the multiple-choice format. When the conceptual understanding levels and scientific process skills of students with different cognitive styles were examined independently of the teaching method used, it is observed that the mean scores of the Life Based Concept Test, Force and Energy Concept Maps and Multiple-Choice Scientific Skill Tests showed a significant difference in favor of the students in the field independent cognitive style. No significant difference is seen between the students in the field-dependent and field-independent cognitive styles in terms of the scores of the open-ended Scientific Process Skill Test scores. When the 5E Models Supported by Life-Based Contexts and the joint impact of the Field-Dependent and Field-Independent Cognitive Styles on conceptual understanding and scientific process skills of the students are examined, it is observed that there is no interaction.