Millî Eğitim Bakanlığının temel eğitim kademesindeki dezavantajlı öğrencilere yönelik kapsayıcı eğitim politika ve uygulamaları

Abstract

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞININ TEMEL EĞİTİM KADEMESİNDEKİ DEZAVANTAJLI ÖĞRENCİLERE YÖNELİK KAPSAYICI EĞİTİM POLİTİKA VE UYGULAMALARI (2002-2018)(Yüksek Lisans Tezi)ÖZBu araştırma, temel eğitim kademesinde kapsayıcı eğitimi hayata geçirmek amacıyla Millî Eğitim Bakanlığının üst politika belgelerinde hangi hedeflere ve mevzuatında hangi düzenlemelere yer verildiğinin incelenmesi, bu hedefler ile düzenlemelerin uygulamada ne düzeyde gerçekleştirildiğinin ortaya konulması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, kapsayıcı eğitimi sağlamak için üst politika belgelerinde belirlenen hedeflerin araştırılması, Millî Eğitim Bakanlığı mevzuatı ve raporlarında kapsayıcı eğitimin nasıl ele alındığının ve bu alanda gerçekleştirilen uygulamaların incelenmesi amaçlandığından nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın deseni ise durum çalışmasından oluşmaktadır. Bu kapsamda kalkınma planları, hükümet programları, Millî Eğitim Şûra kararları, MEB stratejik planları, mevzuatı, yıllık idare faaliyet raporları ve bütçe sunuş kitapları ile Avrupa Birliği projelerinin çıktıları doküman analizi yöntemi ile incelenerek araştırma problemine yönelik veriler elde edilmiştir. Nitel verilerin analiz sürecinde betimsel analiz ile içerik analizi olmak üzere iki analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda özel gereksinimli öğrencilerin eğitime erişim sürecinde özel eğitim, kaynaştırma eğitimi ve bütünleştirme eğitimi olmak üzere üç farklı yaklaşımın benimsendiği, 10. kalkınma planında ve 5378 sayılı engelliler hakkında kanunda özel gereksinimli öğrencilerin bütünleştirme eğitimi doğrultusunda eğitim alması öngörülmesine rağmen uygulamada özel eğitim yaklaşımının ağırlıkta olduğu, özel politika gerektiren dezavantajlı grupların kapsayıcı ortamlarda eğitim alabilmesi için mevcut politika ve uygulamaların yeterli olmadığı ve eğitimin niteliğinin hala sorun olmaya devam ettiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: kapsayıcı eğitim, dezavantajlı çocuklar, eğitim politikaları

INCLUSIVE EDUCATION POLICIES AND PRACTICES OF THE MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION FOR DISADVANTAGED STUDENTS IN THE PRIMARY EDUCATION LEVEL (2002-2018)(M.S. Thesis)ABSTRACTThe aim of this study is to examine which objectives and regulations are determined in the policy documents and legislation of the Ministry of National Education in order to implement inclusive education in the basic education, and to identify which of these objectives and regulations are implemented in practice. In this study, the qualitative research method is used in order to identify the goals set in the policy documents, to investigate the inclusive education in the legislation and reports of the Ministry of National Education and to examine the practices in this field. The pattern of the study is the case study. In this context, development plans, government programs, National Education Councils decisions, legislation, strategic plans, annual activity reports and budget reports of MoNE, and the outputs of EU projects were analyzed with document analysis method and data related to the research problem were obtained. In the data analysis process descriptive analysis and content analysis were used. As a result of the research the following results were reached regarding the inclusive education policies of MoNE. Three different approaches (special education, mainstreaming education and inclusive education) are implemented in the education of students with special needs. Despite the fact that the students with special needs should be educated with inclusive education approach according to 10th development plan and the Law No. 5378, it is seen that special education approach is mostly adopted in practice. In addition, it has been concluded that the existing policies and practices are not sufficient for the education of disadvantaged groups requiring special policies in the inclusive environments, and the quality of education still remains a problem.Key words: inclusive education, disadvantaged children, education policies.