Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilim insanı imajları

Abstract

Toplumların gelişmişlik düzeylerini etkileyen bilim, yaşamları önemli ölçüde etkilemektedir. Bu sebeple bilimi ve bilimin önemli parçası olan bilim insanlarını anlamak bireyler için önemlidir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmen adaylarının (SBÖA) bilim insanı imajlarını belirlemek olmuştur. Araştırma Ankara'da bir devlet üniversitesinin 1, 2, 3 ve 4. sınıf sosyal bilgiler öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Araştırmaya 112 kadın 71 erkek olmak üzere toplam 183 kişi katılmıştır. Bu araştırma, belirlenmiş bir grubun belirli özelliklerini ortaya koymak amacıyla verilerin toplanmasına dayanan tarama araştırması şeklinde yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Bir Bilim İnsanı Çiz Testi (DAST) kullanılmıştır. Adaylara, başta şimdiye kadarki eğitim öğretim hayatlarında edindikleri birikimlerini göz önünde bulundurarak görevi başındaki bir bilim insanını ziyaret ettiklerini varsaymalarını ve ziyaret esnasında bilim insanını, çalışmalarını ve çalışma ortamını detaylı bir şekilde çizmeleri istenmiştir. Adayların çizimleri Bir Bilim İnsanı Çiz Kontrol Listesi (DAST-C) ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına bakıldığında adayların genel olarak geleneksel bilim insanı imajından uzak oldukları ve çoğunlukla sosyal bilimlerle ilgilenen bilim insanlarının yanında fen bilimleriyle ilgilenen bilim insanlarını çizimlerine yansıttıkları da tespit edilmiştir. DAST-C'ye göre adayların bilim insanı imajlarında; cinsiyetlerine, sınıf seviyelerine, anne eğitim durumlarına, baba eğitim durumlarına ve kendi aylık gelirlerine göre anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir. Genel olarak, araştırmanın sonuçları SBÖA'nın çoğunun alan derslerinin içeriğinden kaynaklı olarak bilim insanlarını sosyal bilimci olarak yansıttıklarını az bir kısmının da bilim insanlarını görsel ve işitsel medyanın etkisi ile laboratuvar ortamında, deney tüpleriyle deney yapan, gözlüklü, erkek olarak nitelendirilen geleneksel bilim insanını olarak yansıttıkları görülmüştür. Bunlardan yola çıkarak bilim insanı imajlarının doğru şekilde bireylerin zihinlerinde yer edinmesi amacıyla bilim insanları ve bireylerin karşılaşabileceği hayat hikâyelerini dinleyebileceği ziyaretler, buluşmalar, bilim fuarları, müze gezileri gibi etkinliklerin yapılması önerilmektedir. Ayrıca yapılan bilim insanı imajları araştırmaların belli alanlarla sınırlı kalmayıp sosyal bilimler alanında da yoğunlaştırılması ve görsel ve işitsel medya aracılığıyla sadece tek tip bilim insanlarının olmadığı, kadın bilim insanlarının da olduğunun vurgulanması önerilmektedir.

The science influencing the level of development of societies affects lives of people significantly. Therefore understanding science and scientists who are an important part of science is important for people. In this regard; the aim of this research defines the images of stientist for social studies teacher trainee (SSST). The research was applied 1st, 2nd, 3th and 4thgrades social studies teacher trainee at a public university in Ankara. A total of 183 people, 112 female and 71 male, participated in the study. This study was conducted in the form of scanning research based on the collection of data in order to reveal the specific characteristics of a specified group. As a data collection, It was used Draw A Scientist Test (DAST). First of all, trainees were asked to assume that they visited a scientist o duty, taking into account their experience in education and training, and to draw the scientist, his work and the working environment in detail during visiting. Drawings of the trainees were analyzed with the Draw a Scientist Checklist (DAST-C). The results of the analysis showed that the candidates were far from the image of traditional scientists in general and It was also found that they reflect science scientists in their drawings as well as scientists interested in social sciences. According to DAST-C, in the images of the scientists; there is no significant difference in terms of gender, class levels, mother education level, father education level and father's monthly income. In general the result of research showed most of the SCLA reflects scientists as social scientists due to the content of the field courses, a few of them reflect the scientists as a male traditional scientist who is experimented with test tubes in glasses under the influence of visual and audio media. Based on these, it is suggested to organize activities such as visits, meetings, science fairs and museum visits in which scientists and individuals can listen to the life stories that they may encounter in order to ensure that the images of scientists are correctly placed in the minds of individuals. In addition, it is recommended that the images of scientists should be intensified in the field of social sciences, not limited to certain fields, and emphasized that there is not only one type of scientist, but also women scientists through visual and audio media.