Öğretmen adaylarının egzersiz bağımlılıkları ve egzersize yönelik metaforik algıları

Abstract

Egzersiz, planlı yapılandırılmış, istemli, fiziksel uygunluğun bir ya da birkaç unsurunu geliştirmeyi amaçlayan sürekli aktivitelerdir. Egzersiz bağımlılığı ise; egzersiz rutininin bireyin kontrolünden çıkması, egzersizden istenen etkinin sağlanması için egzersiz süresinin, sıklığının ve şiddetinin sürekli olarak arttırılması, aile ve arkadaşlara egzersiz yapmaktan vazgeçememe sebebiyle vakit ayıramama, sosyal aktivitelere katılmak yerine egzersiz yapma ve bireyin hayatını egzersiz alışkanlığı çerçevesinde yeniden düzenlemesidir. Bu araştırmada, öğretmen adaylarının egzersiz bağımlılıkları ve egzersize yönelik metaforik algıları tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma Gazi Üniversitesi'nde öğrenim gören Sosyal Bilgiler Öğretmenliği (53), İngilizce Öğretmenliği (62), Edebiyat Öğretmenliği (53), Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği (34), Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (51), Fizik Öğretmenliği (63), Beden Eğitimi Öğretmenliği (58), Türkçe Öğretmenliği (46), Sınıf Öğretmenliği (46), Arapça Öğretmenliği (59), Biyoloji Öğretmenliği (61), Almanca Öğretmenliği (60), Fransızca Öğretmenliği (60) bölümleri üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi Gazi Üniversitesinden 475 kadın 231 erkek toplam 706 kişi katılmıştır. Araştırmanın amacına uygunluğu doğrultusunda 706 katılımcının arasından düzenli egzersiz yapan 357 (203 kadın, 154 erkek) öğretmen adayı ile araştırmaya devam edilmiştir. Araştırma, nitel ve nicel modeli bir arada kullanıldığı karma yöntem ile ile tasarlanmıştır. Creswell (2008)'e göre karma yöntem araştırmalarının temel varsayımı, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte veya harmanlanarak kullanılmasının araştırma problem ve sorularının bu yöntemlerin ayrı kullanılmasından daha iyi anlaşılmasını sağladığıdır. Araştırmanın nicel aşamasında tarama deseni kullanılırken; nitel aşamasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Araştırmada katılımcıların kişisel bilgilerini almak için araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`, 17 maddeden oluşan Tekkurşun Demir, Hazar ve Cicioğlu (2018) tarafından geliştirilen `Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ)` ve metaforların tespiti için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.İstatistiksel analizlerde t. testi, pearson moment korelasyon testi, post-hoc testi, ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testleri kullanılmıştır.Yapılan analiz sonucunda; katılımcıların cinsiyet,yaş, öğrenim gördükleri bölüm, sınıf düzeyi, baba eğitim durumu, düzenli egzersiz yapma durumu değişkenleri ile egzersiz bağımlılığı ölçeği faktörleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmiş ancak, aile gelir durumu değişkeninde anlamlı bir farklılığa ulaşılmamıştır. Egzersize yönelik oluşturulan metaforların ise `Yaşam kaynağı, Rahatlatıcı Tema, Duyuşsal Tema, Gereksinim Teması, Olumsuzluk Teması, Değer Teması, Besin Teması ve Güzellik Teması` şeklinde tespit edilmiştir.Araştırmanın sonucunda, öğretmen adaylarının egzersiz bağımlılıkları ile metaforik algılarının çeşitli degişkenlere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Exercise refers to planned, structured, voluntary and continuous activities that aim to develop one or more elements of physical fitness. Exercise addiction, nevertheless, refers to the case where the exercise routine is out of the individual's control; and the one constantly increases duration, frequency and intensity of exercise to achieve the desired effect of it. Moreover, such an addiction prevents ones to make their time to their family and friends and forces ones to make exercise instead of participating in and to rearrange their life in the framework of exercise habit. In this study, it was aimed to uncover the exercise addiction and the metaphoric perceptions of teacher candidates. This study was carried out in certain departments of Gazi University: Social Sciences Teaching (53), English Language Teaching (62), Literature Teaching (53), Computer Education and Instructional Technology Teaching (34), Psychological Counseling and Guidance (51), Physics Teaching (63), Physical Education Teaching (58), Turkish Language Teaching (46), Classroom Teaching (46), Arabic Language Teaching (59), Biology Teaching (61), German Language Teaching (60) and French Language Teaching (60). The sample of the study was composed of a total of 706 students (476 females, 231 males) enrolled in Gazi University. The study was designed with a mixed method in which a qualitative and quantitative model is used together. According to Creswell (2008), the basic assumption of mixed-method research is that the research problems and questions are understood better when the combination of qualitative and quantitative research methods are used together compared to the use of them separately. While the survey design was used at the quantitative stage of the study, a semi-structured form was used at the qualitative stage. The `Demographic Information Form`, developed by the researchers, was used to obtain the personal information of the participants. Then, the 17-item `Exercise Addiction Scale` (EAS), developed by Tekkurşun Demir, Hazar and Cicioğlu (2018), and a semi-structured interview form were used to measure exercise addiction and to detect the metaphors, respectively. In the statistical analyses, T-Test, Pearson Product-Moment Correlation Analysis, Post-Hoc Test, and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) Test were used. Consequently, a significant difference was found between the gender, age, enrolled department, class year, father's education level, regular sporting and sporting frequency variables and the sub-scales of the EAS, but there was no significant difference in the family income variable. The metaphors for exercise were defined as `Themes of Life Source, Relaxing, Affective, Need, Negativity, Value, Food and Beauty`. In conclusion, it was foun out that exercise addiction and metaphoric perceptions of teacher candidates showed differces by the variables of the study.