Application of cleaner production methodology in olive oil industry

Abstract

ÖZET Zeytin yağının üretimi ve yan ürünlerinin- karasu ve prina- değerlendirilmesi çeşitli değişik endüstrilerde meydana gelmektedir. Bu sebeple, doğru değerlendirilmelerin yapılabilmesi ve uygun Temiz Üretim (TÜ) seçeneklerinin oluşturulabilmesi/seçilmesi için, Ayvalık ve Edremit'te bulunan üç ayrı endüstriden elde edilen bilgiler doğrultusunda bu çalışma yürütülmüştür. Seçilen bu endüstriler birbirleriyle ilişkilidirler, birinin yan ürünü diğerinin ham maddesidir. Ham zeytin yağının elde edildiği ilk endüstri olan zeytin sıkma tesisi KOBİ sınıfındadır. İkinci seçilen endüstri, hem ilk endüstride üretilen düşük kalitedeki zeytin yağlarının rafine edildiği endüstri hem de ilk endüstride üretilen yüksek ve düşük kalitedeki zeytin yağlarının filtre edildiği ve şişelendiği endüstridir. Son endüstri ise yine KOBİ sınıfında olup, birinci endüstride oluşan prinanın içindeki yağın alındığı endüstridir. Bu bilgiler doğrultusunda, bu çalışmanın amacı TÜ metodolojisini zeytin yağı üretim proseslerine uygulamaktır. Bu çerçevede; proseslerde kirlilik önlemleri, teknoloji modifikasyonları, atık ve yan ürünler için geri dönüşüm/geri kazanım seçenekleri değerlendirilmiştir. Karasu, yüksek kirletici yüküne sahip olması nedeni ile çevresel ve ekonomik problemlerin büyük bir kısmına sebep olmaktadır. Bu problem üç-fazlı kontüne sıkma sisteminin iki-fazlı kontüne sıkma sistemiyle değiştirilmesi ile çözülmüştür. Öte yandan üç-fazlı kontüne sistem ile kıyaslandığında iki-fazlı kontüne sistemde daha fazla prina oluşmaktadır. Bu sebeple prina yönetim stratejileri için farklı bir denetim yöntemi tanımlanmış ve ekonomik ve çevresel açıdan değerlendirilmiştir. Bu çerçevede, optimum termal dönüşüm teknolojisi seçimi, rafinasyon endüstrisinde güç üretiminin mevcut olan sistemden daha ekonomik olmasını sağlayacaktır. Üstelik teknoloji modifikasyonunun ürün kalitesi üzerinde hiçbir zararlı etki yaratmayacağı aşikardır. Çalışmanın sonucunda önerilen TÜ seçenekleri uygulandığı ve kontrol edildiği taktirde boru-sonu teknolojilere duyulan ihtiyacın azalacağı ve bu seçeneklerin hem ekonomik, hem çevresel hem de teknik açıdan uygun olacağı gösterilmiştir.

IV ABSTRACT Olive oil production and evaluation of its by-products, -pomace and vegetation water -takes place in different kinds of industries. So for feasible evaluations and appropriate Cleaner Production (CP) option generation/selection, this study was conducted using the data obtained from three different selected industries, which are located in Edremit and Ayvalık. These industries are related to each other; ones' product is a raw material of the other one. The first industry is characterized as an SME, in which the crude olive oil is extracted, whereas the second selected enterprise is a refining industry for the low quality crude oil produced in the first SME. Also it is the plant where the crude olive oils with high and low quality produced in the first SME are filtered and packaged. The last industry is again an SME, in which the oil in the pomace -generated in the first SME- is extracted. So according to this information, the goal of the study was to implement the CP Methodology for olive oil production processes. Within this frame, pollution prevention by means of technology modifications and goodhouse keeping practices and recycling/recovery options for wastes /by-products were evaluated. Vegetation water with its high polluting load leads to environmental and economical problems, generated in the first SME, where oil extraction takes place. Substituting the three-phase continuous extraction system with the two-phase continuous extraction system solved this problem. On the other hand, during the two-phase continuous system higher amounts of pomace were generated when compared to three- phase continuous system. Therefore another audit focus point was defined for pomace management strategies and evaluated from both environmental and economical point of view. Within this frame, optimum thermal conversion technology selection will provide power generation in the refining industry in a more economic way than the current status. Moreover, it is obvious that the technology modification will not create any adverse impact on the product quality. As a result of the study, it was shown that if the CP options recommended in this study are implemented and monitored, the need for end-of-pipe treatment facilities will decline and finally these options will be economically, environmentally and technically feasible.