Life cycle assessment of glassware products

Abstract

ÖZET Türkiye'de cam şişeler için iki çeşit yaşam döngüsü mevcuttur : bir kere kullanılıp atılan (depozitosuz) ve görsel kalitesi bozulana kadar toplanıp yeniden doldurulan (depozitolu). Üretilen şişelerin büyük bir bölümü depozitosuz olduğundan dolayı yüksek miktarda cam ambalaj atığı oluşmaktadır. Türkiye'de cam ambalaj atıkları toplamp işlenerek cam kırığı haline dönüştürülmektedir ve bu sistemden en büyük cam ambalaj üreticisi olan ŞÎŞECAM A.Ş. sorumludur. Cam ambalaj atıklarının sırasıyla renksiz camda yüzde 10'u, bal rengi camda yüzde 14'ü ve yeşil camda yüzde 40'ı geridönüşüm sistemi için toplanabilmektedir. Etkin bir şekilde cam kırığı üretilememesi yüksek oranda birincil hammadde kullanımına ve buda emisyon değerlerinde artışa neden olmaktadır. Özellikle CO2 emisyonları küresel ısınmaya neden olduğu için önem arzetmektedir. Bu çerçevede, seçilmiş depozitolu ve depozitosuz cam ürünlerin potansiyel etkileri bütünleşik çevre yönetiminin bir parçası olan yaşam döngüsü değerlendirmesi metodolojisiyle incelenmiştir. Ayrıca fabrika içinde oluşan ve geridönüşümden gelen cam kırığının kullamlmadığı durumun etkisi hem depozitolu hemde depozitosuz yaşam döngüleri için senaryo analizi olarak incelenmiştir. Bunun yanında Avrupa Birliği yönetmelilerinin Türk yönetmeliklerine uyarlanması göz önüne alındığında 2010. yılında tüm renklerde yüzde 50 oranında cam ambalajın toplanarak geridönüşüm sistemine katılacağı düşünülmektedir. Bu durum seçilmiş cam ürünlerin çevresel etkilerinin değerleme kısmında hedef olarak kullamlmıştır. Ülkemizdeki mevcut depozitolu sistemde 2010 yılında değişim beklenmemektedir. Bu çalışmadaki analiz ve değerlendirmeler GaBi4 paket programı yardımıyla yapılmıştır. Normalize edilmiş potansiyel etkiler `Eco- Indicator` yöntemiyle ve `Eco-Indicator95` katsayıları kullanılarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak, en yüksek potansiyel çevresel etkilerin üretim aşamasından kaynaklandığı gözlenmiştir. Depozitolu sistemdeki çevresel etkiler incelen tüm etki kategorileri için depozitosuz sisteme göre daha az bulunmuştur. Ayrıca cam kırığı, geri dönüşüm sisteminin çevresel etkilerinde artış olsada, üretim aşamasındaki çevresel etkileri azalttığı için mümkün olduğu kadar yüksek oranda kullamlmalidır.

IV ABSTRACT In Turkey glass containers are either directly disposed after use (one way) or refilled until the bottle reaches to insufficient visual quality (multi way). Since most of the bottles are one way, the amount of waste container glass products is considerably high. The only legal reprocessing of waste container glass is recycling which is in charge of SISECAM Company, the largest glass producer in Turkey. Although there is a big potential of cullet reprocessing usage, only up to 10, 14 and 40 percent for colorless, amber and green waste container glass respectively can be successfully collected for recycling. The inefficient cullet production leads to high raw material extraction which leads to excess amount of gaseous emissions. Especially CO2 emissions are of great concern because of their global warming potential. Within this frame, the potential environmental impacts of the selected glass container products for both multi way and one way are assessed with the cradle to grave management approach by using life cycle assessment methodology as a tool for integrated environmental management system. Also the environmental impacts of using no reuse / recycling in both one way and multi way life cycles were conducted as a scenario analysis. On the other hand, taking into account the appropriate adaptation of the EU Packaging Regulation into Turkish Regulation system, it has been projected that the waste container glass collection for recycling will be able to increase up to 50 percent by 2010. This situation was used as the target in weighting of environmental impacts of selected products. Prevailing multi way life cycle is expected not to change by 2010 for our country. All of the analyses were conducted with the aid of GaBi4 software and normalized impact potentials were calculated according to Eco-Indicator methodology using Eco-Indicator 95 factors which is based on reference areas. As a result of this study, it was shown that the highest potential impacts for almost all of the impact categories resulted from manufacturing stage. Moreover, multi way life cycle is found to have lower environmental impacts for all of the categories analyzed. In addition to this, despite the increase in the environmental impacts of recycling system, cullet reuse / recycling must be applied to the greatest extent since the environmental impact potentials of manufacturing phase is lowered drastically.